Niestrawność to tak naprawdę dyspepsja, czyli złe trawienie. Dolegliwość ta wywołuje uczucie dyskomforty w okolicach splotu słonecznego, w górnej części brzucha. Oprócz tego niestrawność objawia się także bólami, uczuciem pełności i uciskiem. Kolejne objawy niestrawności to wzdęcia, zgaga, mdłości i wymioty. Jak podają badania, na dyspepsję cierpi ok. 20-30% społeczeństwa. Objawia się ona u nich w dwóch formach: organicznej i czynnościowej. Pierwsza jest wynikiem innej choroby, druga tak naprawdę nie ma jednego podłoża i trudno określić jej genezę. W każdym przypadku niestrawności można jednak unikać, prowadząc zdrowy tryb życia i przestrzegając ścisłych reguł w zakresie żywienia. Zobacz, czym jest i jak radzić sobie z niestrawnością.
Rodzaje niestrawności
Niestrawność jest dolegliwością, która może przybierać dwie formy. Pierwszym rodzajem jest niestrawność organiczna i jest ona wynikiem choroby. Jej przyczyny stosunków łatwo ustalić, a przez co i leczenie dolegliwości staje się prostsze. Drugim rodzajem niestrawności jest ta czynnościowa. Występuje ona z powodów poza chorobowych, a jej geneza jest trudna do wykrycia, przez co też eliminowanie niestrawności czynnościowej nie należy do najprostszych zadań.
Niestrawność organiczna, czyli ta wywoływana chorobami może mieć swoje przyczyny w schorzeniach takich jak: wrzody żołądka lub dwunastnicy, choroba refluksowa, zapalenie wątroby lub trzustki, rak żołądka lub przełyku.
Jako przyczyny niestrawności czynnikowej, czyli tej poza chorobowej wymienia się:
- działanie niektórych leków, szczególnie tylko przeciwreumatycznych, antybiotyków, suplementów diety z dużą zawartością żelaza i potasy, salicylany;
- spożywanie zbyt obfitych posiłków;
- zjedzenie nieświeżych potraw;
- nadwrażliwość trzewną,
- wrażliwość żołądka
- nadmierny stres.
Objawy niestrawności
Objawy niestrawności niezwykle łatwo rozpoznać, są nimi uczucie pełności po posiłku, wzdęcia (czyli uczucie powiększającego się brzucha), zgaga (czyli pieczenie w przełyku, które spowodowane jest cofaniem się kwasów żołądkowych), nudności i wymioty. Aby móc mówić, o tym, że dolegliwości te dotyczą niestrawności, muszą trwać co najmniej przez 3 miesiące. W tym czasie mogą mieć różne nasilenie i nie muszą pojawiać się codziennie.
Grupy ryzyka – u kogo występuje niestrawność?
Niestrawność może wystąpić zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci. Przyjmuje się jednak, że w grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby dorosłe powyżej 45 roku życia. To u nich najczęściej mamy do czynienia z niestrawnością organiczną. W przypadku dzieci o wiele częściej występuję dyspepsja czynnościowa.
Jak zdiagnozować niestrawność?
W przypadku, gdy niestrawność staje się dolegliwością chroniczną i trwa powyżej 3 miesięcy, należy udać się do lekarza w celu wykrycia jej przyczyny. Po pomoc do specjalisty należy się również zwrócić, jeśli niestrawności towarzyszą; długotrwale wymioty, krew w kale, niedokrwistość, problemy z połykaniem, chudnięcie. Lekarz, aby ustalić przyczyny występowania dolegliwości, przeprowadzi wywiad lekarski, badanie endoskopowe obejmujące dwunastnicę, żołądek oraz przełyk, badanie USG jamy brzusznej oraz badanie radiologiczne.
Badania niestrawności wykonuje się i u dorosłych i u dzieci. Najmłodsi pacjenci pod względem niestrawności przechodzą badania w przypadku, gdy występują u nich objawy towarzyszące takie jak: silny ból, zahamowanie dojrzewania i wzrostu, problemy z połykaniem, przewlekła biegunka.
Jak unikać niestrawności?
Aby unikać problemów z niestrawnością, najlepszym rozwiązaniem jest wdrożenie profilaktyki. Ta obejmuje przede wszystkim stosowanie się do zasad zdrowego żywienia. Mówią one, by posiłki były spożywane regularnie i w wymiarze 3-4 dziennie. Jedzenie powinno być dokładnie przeżuwane i spożywane w spokoju i bez pospiechu. Ważne jest również, aby nie przejadać się i unikać potraw smażonych i tłustych, które podrażniają żołądek. Zadbać należy także o to, aby ostatni posiłek zjeść najpóźniej 3 godziny przed snem. Z jadłospisu warto także wyeliminować napoje gazowane oraz gazopędne produkty, takie jak fasola, groch, cebula czy jabłka. W przypadku, gdy cierpi się na chroniczną niestrawność, zalecane jest stosowanie diety lekkostrawnej.
Jak leczyć niestrawność?
W przypadku niestrawności wywołanej choroba mówimy o leczeniu schorzenia, a nie dolegliwości, jaką jest dyspepsja. W przypadku niestrawności, która nie jest wywołana chorobą, leczenie zawsze sprawdza się do unieszkodliwiania objawów, dlatego też może przebiegać różnie. W leczeniu niestrawności stosuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego, blokery receptorów histaminowych, leki zobojętniające, leki przeciwdepresyjne oraz leki neurohomonalne, które przyspieszają wydalanie.
Niestrawność czynnościową występującą raz na jakiś czas można również leczyć samodzielnie. W tym celu stosuje się dietę oraz terapie ziołowe.
Domowe sposoby na niestrawność
Domowymi sposobami na niestrawność są przede wszystkim terapie ziołowe. Zioła na niestrawność to dziurawiec oraz siemię lniane. Stosować można również miętę, o ile niestrawności nie towarzyszy zgaga lub choroba refluksyna. Aby napary ziołowe przyniosły efekt, należy wypijać je w ilości pół szklanki przed posiłkiem.
