Limfocyty są białymi krwinkami. Wchodzą w skład ludzkiego układ odpornościowego, a ich głównym zadaniem jest chronić organizm przed wirusami, bakteriami i grzybami. Trzeba jednak pamiętać, że limfocytów w organizmie powinna być odpowiednia ilość, tylko wtedy spełniają one swoje podstawowe zadanie. Gdy badania wykażą nadmiar lub niedobór limfocytów we krwi, oznacza to, że w organizmie toczy się stan chorobowy. Zobacz, jaką rolę odgrywają limfocyty w organizmie oraz co oznacza podwyższenie lub obniżenie ich norm.
Poziom limfocytów jest w stanie bardzo dużo powiedzieć o stanie naszego zdrowia. Ich poziom to jedne z podstawowych parametrów podawany w standardowym badaniu krwi. Zachwianie normy sprawia, że podejrzenie pada na wiele chorób. Groźne jest zarówno obniżenie, jak i podwyższenie limfocytów we krwi.
Rola limfocytów w organizmie
Limfocyty to leukocyty, czyli białe krwinki. Znajdziemy je przede wszystkim w układzie odpornościowym. Ich podstawową rolą jest rozpoznanie i zwalczanie patogenów. Uczestniczą one również w apoptozie komórek, czyli ich naturalnej śmierci. Liczba limfocytów we krwi zmienia się wraz z wiekiem. Ich poziom stabilizuje się dopiero u osób dorosłych. Medycyna wskazuje szczegółowe normy poziomu limfocytów dla konkretnych grup wiekowych. W przypadku ich obniżonej ilości mówi o limfopenii, natomiast w przypadku nadmiaru we krwi o limfocytozie. Stany te mogą oznaczać niegrane infekcje lub poważne choroby. Stąd też zawahania normy oznacza, że koniecznie trzeba wdrożyć dalszą diagnostykę.
Rodzaje limfocytów
W organizmie człowieka wyróżnia się dwa rodzaje limfocytów: B i T. Ich podział wynika z tego, jakie funkcje pełnią one w organizmie.
Limfocyty B to te szpikozależne powstają one i dojrzewają w szpiku kostnym. Od ich zależy humoralna odpowiedź organizmu, czyli budowanie przeciwciał odpornościowych, które mogą zwalczać obce komórki. Zadaniem limfocytów B jest rozpoznanie i prezentacja antygenu oraz wydzielanie białka komórek opornościowych i cytokliny. Limfocyty B dzielą się na te B1 i B2. Pierwsze biorą udział w apoptozie komórek i wytwarzaniu immunoglobuliny M, te drugie odpadają za wytwarzanie przeciwciał.
Drugim rodzajem limfocytów w organizmie są limfocyty T, które nazywamy też grasicozalażnymi. Ich nazwa pochodzi od tego, że dojrzewają w grasicy i stamtąd trafią do krwi obwodowej oraz narządów limfatycznych. Ten rodzaj limfocytów wytwarza komórkową odpowiedź organizmu oraz odpowiedzialny jest za tworzenie przeciwdział IgA, IgG i IgE. Rola limfocytów T w organizmie jest również za niszczenie komórek nowotworowych i tych, które zostały zaatakowane przez drobnoustroje.
Badanie poziomu limfocytów we krwi – na czym polega?
Badanie poziomu limfocytów we krwi wykonuje się, robiąc rozmaz krwi obwodowej. Test ten jest częścią podstawowego badania diagnostycznego morfologii krwi. W celu zbadania poziomu limfocytów we krwi konieczne jest pobranie próbki krwi. Jest ona pobierana na czczo z żyły łokciowej lub opuszka palca. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać – należy unikać jedynie drastycznych zmian w diecie czy ogólnym stylu życia oraz poinformować lekarza o branych lekach.
Badanie limfocytów zalecane jest w przypadku stanów zapalnych, chorób zakaźnych oraz chorób hematologicznych. Ostatecznej analizy wyników zawsze dokonuje lekarza. Liczba limfocytów w organizmie zależna jest od wieku. Na wyniki badań można spotkać się też z pojęciami limfocytów atypowych lub limfocytów reaktywnych. Są to limfocyty niecharakterystyczne, nieprawidłowe, które powstają w odpowiedzi na czynniki infekcyjne.
Normy limfocytów we krwi
- noworodki do 3 dnia życia: 1,6-7,4 x 109/l;
- noworodki do 4 roku życia: 1,6-6 x 109/l;
- noworodki od 5 do 28 dnia życia: 2,8-9 x 109/l;
- niemowlęta od 1 do 4 tygodnia: 2,9-9,1 x 109/l;
- niemowlęta 6 miesięczne: 4-13,5 x 109/l;
- 1 rok życia: 4,0-10,5 x 109/l, 61 proc.;
- 4 rok życia: 2,0-8,0 x 109/l, 50 proc.
- 6 rok życia: 1,5-7,0 x 109/l, 42 proc.
- 10 rok życia: 1,5-6,5 x 109/l, 38 proc.;
- 21 rok życia: 1,0-4,8 x 109/l, 20-45 proc.;
- dorośli: 1,0-4,5 x 109/l, 20-45 proc.
Niedobór limfocytów we krwi
Jeśli badania wskazują, że stężenie limfocytów we krwi jest niskie, nie oznacza to od razu stanu chorobowego. Obniżona wartość może wystąpić przy dużym stresie, aktywności fizycznej, po chemio i radioterapii oraz w przypadku zażywania niektórych leków. Jeśli te sytuacje nie są powodem niedoboru limfocytów, to podejrzenia pada na choroby wirusowe oraz dziedziczne. Limfocyty poniżej normy mogą oznaczać:
- WZW (wirusowe zapalenie wątroby);
- AIDS;
- zespół Di George’a
- zespół Wiskotta – Aldricha;
- chłoniaka;
- raka kości;
- białaczkę.
Podwyższony poziom limfocytów we krwi
Podwyższona norma limfocytów we krwi może mieć wiele przyczyn. Wysokie stężenie może być wynikiem zarówno zakażeń bakteryjnych, jak i wirusowych. Najczęściej zbyt duża liczba limfocytów we krwi związana jest z takimi chorobami jak:
- gruźlica,
- krztusiec;
- odra;
- świnka;
- różyczka;
- mononukleoza;
- toksoplazmoza;
- białaczka limfocytowa;
- szpiczak limfatyczny;
- zaburzenia autoimmunologiczne.
Zarówno nadmiar, jak i niedobór limfocytów wskazany w podstawowym badaniu krwi wymaga dalszej diagnostyki. Na podstawie morfologii nie można więc od razu postawić diagnozy. W przypadku limfocytów poza normą nie trzeba też zaraz panikować, a przeprowadzić testy, które pokażą przyczynę tego stanu rzeczy.
