Liszajec zakaźny jest chorobą skóry, która zazwyczaj występuje u dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym. Nie mniej jednak może wystąpić w różnym wieku. Wywoływane jest ona przez bakterie, gronkowce i paciorkowce. Choroba rozprzestrzenia się poprzez kontakt z osobą zainfekowaną lub poprzez kontakt z przedmiotami, które ona używała np. ręczniki. Liszajec zakaźny może być też powikłaniem po innych chorobach skórnych takich jak AZS czy świerzb. Poznaj przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia liszajca zakaźnego.
Bakterie wywołujące liszajca zakaźnego zazwyczaj atakują powszechnie twarzy, szyi, okolice ust, nosa oraz paznokci u rąk. Zmiany skórne wywołane chorobą mogą pojawić się w kilku miejscach jednocześnie. Zazwyczaj występują tam, gdzie naskórek został mechanicznie uszkodzony lub rozdrapany np. w miejscu ukąszenia owada.
Jak wygląda liszajec zakaźny?
Liszajec zakaźny objawia się zmianami skórnymi. W pierwszej fazie jego rozwoju pojawiają się wykwity, które swoim wyglądem przypominają pęcherze wypełnione ropą. Ich powierzchnią szybko wiotczeją i pęka, a ropa wydostaje się na zewnątrz i tworzy charakterystyczne strupy w kolorze żółto-miodowym. Wygląd liszajec zakaźnego zależy również od typu schorzenia. Wyróżnia się:
- liszajec pęcherzowy – charakteryzuje się pęcherzami, które mają zwiotczałą powierzchnię i występują niezwykle szybko; co charakterystyczne przy liszaju pęcherzykowym nie dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych;
- liszajec mieszków włosowych – obejmuje o duże obszary skóry;
- niesztowica – jest to głęboko umiejscowione owrzodzenie skóry, któremu towarzyszą powiększone węzły chłonne.
Przyczyny liszajca zakaźnego
Liszajec zakaźny jest chorobą, która zazwyczaj pojawia się u osób żyjących w grupie. Łatwo się nim zarazić w żłobku, przedszkolu, na zajęciach sportowych. Rozprzestrzenia się on poprzez kontakt z osobą zakażoną lub też jej rzeczami. Może być on też powikłaniem po atopowym zapaleniu skóry, wszawicy, świerzbu, ospy wietrznej oraz grzybicy. Wskazuje się również, że na zakażenie liszajec narażone są osoby zmagające się z cukrzycą, chorobami nerek, tarczycą, osłabioną odpornością oraz problemami z przewodem pokarmowym.
Liszajec zakaźny wywoływany jest przez bakterie gronkowca złocistego lub paciorkowca z grupy B. W niektórych przypadkach może być efektem działania obydwu tych grup drobnoustrojów. W pierwszej fazie rozwoju liszajec zakaźny bardzo często mylony jest z opryszczką, grzybica lub ospa wietrzną. Jest to zjawisko niebezpiecznie, ponieważ liszajec zakaźny nieleczony może prowadzić do poważnych powikłań.
Jak leczyć liszajca zakaźnego?
Po zauważeniu u siebie objawów liszajca zakaźnego leczenie trzeba rozpocząć od razu. Wczesne podjęcie terapii pozwala pozbyć się zmian skórnych w ciągu kilku – kilkunastu dni. Zmiany ustępują wtedy bez pozostawienia na skórze nieestetycznych blizn. W przypadku, gdy leczenia nie rozpocznie się natychmiast, proces chorobowy może toczyć się kilka tygodniu. W tym czasie liszajec zakaźny może ustąpić samoistnie albo też stać się źródłem poważnych powikłań. Jako takie wymienia się: kłębuszkowe zapalenie nerek, zakażenie krwi bakteriami, zapalenie opon mózgowych, sepsę.
Aby uniknąć tych powikłań, warto szybko wdrożyć leczenie. Zawsze powinno być ono poprzedzone badaniem bakteriologicznym. Pomoże to na zastosowanie terapii celowanej i uniknięcie antybiotykoodporności. Leczenie liszajca zakaźnego przy małych zmianach skórnych polega na stosowaniu leków miejscowych. W przypadku, gdy wykwitów jest dużo i są one rozsiane, a dodatkowo występuje powiększenie węzłów chłonnych, powinno się zażywać antybiotyk działający ogólnosystemowy.
Przy leczeniu liszajec zakaźnego zazwyczaj stosuje się kremy, maści, aerozole i emulsje odkażające na bazie wody utlenionej. W przypadku antybiotyków największą skutecznością wykazują mupirocyna, bacytracyna, erytromycyna, klindamycyna oraz neomycyna. Antybiotyki aplikuje się 4-5 razy dziennie. Najbardziej inwazyjne leczenie obejmuje podanie antybiotyku ogólnie systemowego np. erytromycyny.
Leczenie zazwyczaj powoduje szybkie ustąpienie zmian skórnych. Trzeba jednak liczyć się z efektami ubocznych leków na liszajca zakaźnego. Do takich zalicza się dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz reakcje alergiczne.
Domowe sposoby na liszajca zakaźnego
Terapię farmakologiczną można uzupełnić domowymi sposobami na liszajca zakaźnego. Za takie uznaje się okłady odkażające oraz mechaniczne usuwanie nawarstwionych strupów. Ulgę w dolegliwościach przynoszą kąpiele w wodzie z dodatkiem środków antybakteryjnych, które przyspieszają gojenie się zmian. W skórę można też wsmarowywać roztwór z oliwy z oliwek i olejku z drzewa herbacianego lub wadę z ekstraktem z pestek grejpfruta. Sprawdzonym sposobem na liszajca zakaźnego jest również sok z liści aloesu. Przed zastosowaniem domowych sposobów na liszajca zakaźnego warto je skonsultować z lekarzem i upewnić się, czy nie będą stały w sprzeczności z terapią farmakologiczną. Obowiązkiem jest natomiast w czasie kuracji dbanie o higienę osobistą – częste kąpiele, zmiany ubrań, pościeli i ręczników, a także unikanie pomieszczeń, gdzie jest gorąco i wilgotno.