Żelazo jest ważnym składnikiem mineralnym, który znacząco wpływa na organizm. Jego rola ważna jest również w okresie ciąży. Dostarczanie właściwej ilości żelaza do organizmu ciężarnej kobiety jest niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu oraz funkcjonowania organizmu matki. I chociaż zaopatrzenie organizmu w żelazo nie wydaje się trudne, minerał ten występuje w większości spożywanych na co dzień produktach spożywczych, to należy pamiętać, że jest on ciężko przyswajalny. Stąd też lekarze w okresie ciąży zalecają zażywanie produktów uzupełniających poziom żelaza w organizmie. Sprawdź, dlaczego żelazo jest niezbędne dla przyszłych mam.
Żelazo w organizmie, dlaczego jest niezbędne?
Żelazo to podstawowy pierwiastek w organizmie. Jest ono składnikiem hemoglobiny, która zawarta jest w czerwonych ciałkach krwi i odpowiada za transport tlenu do wszystkich tkanek organizmu. W przypadku niedoboru żelaza proces ten ulega uszkodzeniu. Objawia się to osłabieniem, bladością skóry, łamliwością włosów i paznokci, występowaniem zajadów, stałym poczuciem zimna, zwiększoną podatnością na infekcje, bezsennością oraz bólami głowy. Niedobór żelaza prowadzi także do anemii, czyli niedokrwistości. Szacuje się, że na anemię w ciąży cierpi 45% kobiet. Wynika to z tego, że w czasie ciąży zapotrzebowanie na żelazo jest wzmożone. Zwiększenie objętości krwi wiąże się z tym, że krwioobieg musi obsłużyć dwa organizmy matki i dziecka.
Niedobór żelaza w ciąży – konsekwencje
Niedobór żelaza w ciąży ma swoje znaczna konsekwencje. To, jakie szkody w organizmie kobiety w ciąży wyrządza, opisaliśmy powyżej, w przypadku dziecka może prowadzić on do jego zbyt małej masy urodzeniowej lub wrodzonej anemii. Brak żelaza to także ryzyko przedwczesnego porodu, a nawet poronienia. W zawiązku z tym będąc w ciąży należy pilnować, aby uzupełniać dzienne zapotrzebowanie na żelazo. Zgodnie w wytycznymi lekarskimi minerał należy przyswoić w dawce nie mniejszej iż 26 mg na dobę (w przypadku kobiet w ciąży, u innych osób dzienna norma spożycia to 2 mg żelaza). Chociaż zadanie to wydaje się łatwe, szczególnie że żelazo występuje w wielu produktach, to należy pamiętać o jego bardzo słabej przyswajalności. Podaje się, że do organizmu wchłania się tylko 10% spożywanego żelaza. Stąd też żelazo w ciąży zazwyczaj przyjmuje się dodatkowo w postaci suplementów diety.
Żelazo w ciąży – jak zwiększyć jego przyswajalność?
Aby dostarczyć zwiększonej ilości żelaza w ciąży, nie tylko można zażywać apteczne suplementy diety, ale także i wprowadzić zmiany do swojego codziennego jadłospisu. W tym celu warto wiedzieć, że żelazo występuje w dwóch formach hemowe i niehemowe. To pierwsze znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, to drugie w produktach pochodzenia roślinnego. Żelazo hemowe wykazuje większość przyswajalność i dlatego też kobietom w ciąży zalecane jest spożywanie mięs najlepiej w towarzystwie produktów bogatych w witaminę C oraz białka pochodzenia zwierzęcego. Najlepsze żelazo dla kobiet w ciąży znajduje się w mięsach i rybach. Tutaj istotną informacją jest, że przyszłe mamy powinny ograniczyć jedzenie wątróbki drobiowej, czyli produktu, w którym znajduje się najwięcej pokładów żelaza. Wynika to z tego, że wątroba jest narządem uczestniczącym w procesach metabolizmu substancji toksycznych mogących znajdować się w paszy lub lekach spożytych przez dorób. Substancje te są magazynowane w wątrobie i po jej spożyciu mogą wywoływać nieprawidłowy rozwój płodu. Wątróbkę drobiową kobieta w ciąży powinna więc jeść nie częściej niż raz w miesiącu.
Aby zwiększyć przyswajalność żelaza warto także kierować się kilkoma zasadami. Mówią one, aby jest jak najwięcej świeżych produktów i unikać tych mrożonych, nie smażyć potraw oraz przechowywać owoce i warzywa w ciemnym miejscu, dzięki temu nie stracą one cennych witamin i związków.
Jak badać poziom żelazo w ciąży?
Aby dowiedzieć się, czy suplementacja diety faktycznie będzie potrzebna i czy kobiecie ciężarnej nie grozi anemia, zalecane jest regularne badanie poziomu żelaza we krwi. Podstawowym badaniem mówiącym, czy jest on prawidłowy jest morfologia, jednak nie zawsze badanie to pokaże ewentualne braki żelaza. Nawet w przypadku właściwego poziomu hemoglobiny u kobiety w ciąży mogą wystąpić objawy niedoboru tego minerału. W takich wypadkach lekarz zaleca dodatkowe badanie, którym jest oznaczenie poziom żelaza w surowicy krwi.
Niedoborów żelaza w ciąży nie można lekceważyć. Brak tego minerału wpływa nie tylko na matkę, ale i na dziecko i może powodować nieodwracalne zmiany w jego rozwoju m.in. w układzie nerwowym. Dla bezpieczeństwa poziom żelaza należy badać regularnie, a także nie ignorować zaleceń lekarza o do suplementacji diety pastylkami. Te zażywać należy również i po porodzie, kiedy to jest się narażonym na duży stres związany z pierwszymi miesiącami opieki nad dzieckiem. Kobiety w ciąży nie powinny jednak pokładać nadziei tylko w pastylkach z żelazem. Samodzielnie także można zwiększyć przyswajalność tego minerału w organizmie poprzez włączenie do diety przede wszystkim mięsa drobiowego, wołowego i wieprzowego oraz ryb.
