Zespół cieśni nadgarstka, w skrócie ZCN to zaburzenie funkcji nerwu pośrodkowego. Występuje on w wyniku przewlekłego ucisku. Zespół cieśni nadgarstka objawia się na początku sporadycznym drętwieniem i bólem palców. Z czasem dolegliwości nasilają się i znacząco utrudniają codziennie funkcjonowanie. W większości przypadków zespół cieśni nadgarstka pojawia się z niewiadomej przyczyny. Jego rozwojowi sprzyja przeciążenie ręki, do którego dochodzi w wyniku stałego powtarzania jednej czynności. Jedną z najlepszych metod zwalczania tej choroby jest operacja. Zobacz, z czym wiąże się operacja zespółu cieśni nadgarstka.
Zespół cieśni nadgarstka to schorzenie, na które zazwyczaj zapadają kobiety. Dotyka on ręki dominującej. Objawy nasilane są poprzez przeciążenie ręki i wykonywanie powtarzających się czynności. W większości, bo w niemal 90% przypadków mamy do czynienia z idiopatycznym zespołem cieśni nadgarstka. Oznacza to, że zespół występuje bez żadnej wyraźnej przyczyny.
Jakie są objawy zespołu cieśni nadgarstka?
Zespół cieśni nadgarstka objawia się bólem i drętwieniem palców, który uniemożliwia sen. W pierwszym stadium choroby dolegliwości nie utrudniają normalnego funkcjonowania, jednak wraz z jej rozwojem zespół cieśni nadgarstka staje się coraz bardziej uciążliwy. Dolegliwości pojawiają się wielokrotnie w nocy, a ból promieniuje do przedramienia i barku. Zaawansowany zespół cieśni nadgarstka oznacza, że dolegliwości bólowe występują również w dzień, przede wszystkim w trakcie wysiłku np. prowadzenia samochodu. Bólowi towarzyszy pogorszenie sprawności manualnej przy czynnościach wymagających precyzji. W ostatnim stadium rozwoju choroby oprócz wyżej opisanych objawów pojawiają się też zaniki mięśniowe.
Na czym polega zespół cieśni nadgarstka?
Kanał nadgarstka można określić jako tunel ograniczony od dołu i po bokach przez kość. Od góry zamyka go więzadło poprzeczne nadgarstka. Wewnątrz swoistego tunelu znajdują się ciasno położone nerwy pośrodkowe oraz ścigana mięśni zginaczy palców. Zespół cieśni nadgarstka zazwyczaj objawia się wskutek zmian zapalnych, które objawiają się obrzękiem i pogrubienie pochewek pokrywających ścigana oraz przerosty więzadła poprzecznego. W rezultacie dochodzi do ucisku na włókna nerwowe. Wywołuje to niedokrwienie i zmiany degradacyjne. Mogą one zniknąć, kiedy zastosuje się prawidłowe leczenie. W przypadku, gdy ucisk ustępuje, prawidłowe ukrwienie wraca i nerw pośrodkowy się regeneruje. Należy jednak pamiętać, że jeśli objawy zespołu cieśni nadgarstka się zignoruje, może dojść do poważnych konsekwencji takich jak całkowite zniszczenie nerwu.
Diagnostyka zespołu cieśni nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka rozpoznaje się na podstawie wywiadu i testów klinicznych. Te ostatnie polegają na sprawdzeniu sprawności manualnej oraz czucia w palcach. W przypadku, gdy pacjent nie jest w stanie wykonać pewnych czynności lub w trakcie ich wykonania pojawia się ból, można mówić o zespole cieśni nadgarstka. W niektórych przypadkach diagnostyka wymaga zastosowania bardziej zaawansowanych badań takich jak elektromiografia czy ultrasonografia.
Na badania diagnozujące zespół cieśni nadgarstka najlepiej zgłosić się zaraz po zauważeniu u siebie objawów tego schorzenia. Wielu chorych do lekarza zgłasza się w zaawansowanym stadium choroby, przez co nie jest możliwe leczenie zachowawcze, nieoperacyjne. To polega na krótkotrwałym uruchomieniu ręki w ortezie, które ma zlikwidować obrzęku i stan zapalny ścięgna. Leczenie nieoperacyjne obejmuje również zażywanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, fizykoterapii z zastosowaniem jonoforezy, ultradźwięków lub prądów TENS. W niektórych przypadkach leczenie zespołu cieśni nadgarstka obejmuje podanie sterydów do kanału nadgarstka. Sterydy mają na celu likwidować stany zapalne.
Operacja zespołu cieśni nadgarstka
W przypadku, gdy leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, lekarz zazwyczaj zaleca operacje. Zabieg polega na zwiększeniu przestrzeni w kanale nadgarstka poprzez przecięcia więzadła poprzecznego. Operacja zespołu cieśni nadgarstka może być przeprowadzona metodą otwartą lub endoskopową. Pierwszy przypadek obejmuje wykonanie cięcia u nasady. W niektórych przypadkach cięcie musi ulec rozszerzeniu i obejmować przecięcie więzadła. Endoskopowa operacja cieśni nadgarstka jest mało inwazyjnym zabiegiem, który trwa kilka minut. Zarówno w jednym, jak i drugim przypadku nie stosuje się narkozy, a jedynie znieczulenie miejscowe lub usypia się pacjenta na kilka minut zastrzykiem dożylnym.
Ze względu na krótszy okres rekonwalescencji zaleca się wykonanie operacji zespołu cieśni nadgarstka metodą endoskopową. W tym przypadku rekonwalescencja jest krótsza, ponieważ cienie znajduje się na spodniej części nadgarstka. W praktyce oznacza to, że uszkodzenie tkanek jest mniejsze, a więc rana szybciej się goi, a rana jest mniej bolesna.
Rehabilitacja po przecięciu więzadła nie jest potrzebna. Okres, po którym można wrócić do pracy zależy od zastosowanej metody operacji oraz wykonywanego zawodu. Osoby, które wykonują pracę biurową do pracy mogą wrócić po 4 tygodniach, te pracujące fizycznie do aktywności mogą wrócić po 2 miesiącach.
