Z zawrotami głowy spotkał się każdy z nas. Mogą pojawić się one nagle, bez żadnej przyczyny i trwać od kilku sekund do kilku dni czy tygodni. Zawroty głowy mogą być też poprzedzone konkretnym wydarzeniem np. uderzeniami czy upadkiem. Objaw ten może więc mieć wiele przyczyn, a jednoznaczne określenie podłoża zawrotów głowy nie jest łatwe. Poznaj ich najczęstsze przyczyny i rodzaje.
Zawroty głowy mogą przydarzyć się każdemu. Czasem są wynikiem nagłej zmiany pozycji, co wiąże się z chwilowym niedotlenieniem mózgu, niskim ciśnieniem, problemami z uszami. Zawroty głowy wynikające z tych przyczyn mijają zazwyczaj w ciągu kilku sekund lub minut. Może jednak okazać się, że kręcenie w głowie staje się uporczywym problemem i przedłuża się do kilku dni czy tygodni. Wtedy to zawrotów głowy nie można lekceważyć, bowiem mogą oznaczać poważną chorobę.
Skąd się biorą zawroty głowy?
Medycyna za zawroty głowy wini układ nerwowy, który jest odpowiedzialny za utrzymanie równowagi i właściwej postawy ciała. Zaburzenia funkcji części układu nerwowego mogą prowadzić do kręcenia się w głowie. Najczęściej do zaburzeń dochodzi w obszarze błędnika, czyli części ucha wewnętrznego. Może się jednak zdarzyć, że za kręcenie się w głowie będzie odpowiadać wzrok i dotyk. Uszkodzenie tych struktur prowadzi to braku ich współpracy i zawrotów głowy.
Zawroty głowy – czy co?
Uczucie zawrotu głowy jest niezwykle indywidualne. To, co jedna osoba poczytuje jako zawrót, dla innego jest tylko oszołomieniem lub pociemnienie przed oczami. Zasadniczo jako zawroty głowy określa się uczucie wirowania, otoczenia lub własnego ciała, wrażenie padania lub zataczania się, uczucie oszołomienia, splątania czy stan przed omdleniem. Zawroty głowy mogą wystąpić jako samodzielna dolegliwość lub współtowarzyszyć innym objawom. Najczęściej przy kręceniu się w głowie występują też nudności, wymioty, dzwonienie w uszach, nadmierne pocenie się, uderzenia gorąca lub zimna, strach, ataki paniki. Zawroty głowy mogą pojawić się nagle bez żadnych wcześniejszych zwiastunów lub być poprzedzone sygnałami zwiastującymi dolegliwości. Czas ich występowania jest kwestią indywidualną.
Rodzaje zawrotów głowy
Zawroty głowy mogą przybierać różną formę. To, jakie one wypływa z przyczyny ich pojawienia się. Wskazuje się, że:
- Silne, nagłe i krótkotrwałe zawroty głowy są wynikiem zmiany pozycji ciała lub hiperwentylacji; mogą też zwiastować chorobę Maniere’, która polega na gromadzeniu się wody w uchu; inne przyczyny tego typu zawrotów głowy to; hiperglikemia oraz niewydolność tętnic szyjnych;
- Silne, nagłe i długotrwałe zawroty głowy są wyrazem chorób lub urazów błędnika i nerwu przedsionkowego;
- Przewlekłe zawroty głowy mogą świadczyć o miażdżycy naczyń mózgowych lub guzie mostowo-móżdżkowym;
Nawracające zawroty głowy połączone osłabieniem, bladością skóry i spojówek, łatwym męczeniem się to objaw anemii.
Jakie są najczęstsze przyczyny zawrotów głowy?
Wśród najczęstszych przyczyn zawrotów głowy wykazuje się infekcje wirusowe narządu równowagi, czyli błędnika. Dolegliwości te są zazwyczaj przejściowe i stosunkowo szybko mijają. Oprócz tego lekarze wskazują, że na zawroty głowy skarżą się też osoby, u których diagnozuje się:
- Chorobę Ménière’a;
- Niskie stężenie glukozy we krwi;
- Spadek ciśnienia krwi podczas podnoszenia się z pozycji siedzącej lub leżącej – dotyczy to głównie osób starszych i kobiet w ciąży;
- Zaburzenia dopływu krwi do mózgu – częste u starszych osób ze zwyrodnieniem szyjnego odcinka kręgosłupa;
- Udar mózgu lub napad przejściowego niedokrwienia mózg;
- Guza mózgu lub krwotok do mózgu;
- Zatrucie tlenkiem węgla (w wyniku np. niedrożności przewodów wentylacyjnych w domach z instalacją gazową);
- Zatrucie alkoholem lub narkotykami, przewlekłe nadużywanie alkoholu;
- Chorobę lokomocyjną;
- Choroby ogólne, takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, miażdżyca, zaburzenia rytmu serca.
Zawroty głowy: kiedy udać się do lekarza?
Zawrotów głowy nie powinno się lekceważyć, nie oznacza to jednak, że zawsze trzeba biec do lekarza. Natychmiastową pomoc powinno się jednak otrzymać, kiedy:
- Zawrotom głowy towarzyszy osłabienie, drętwienie twarzy, rąk lub/i nóg, trudności w mówieniu – są to symptomy udaru mózgu;
- Zawroty głowy połączone są z wysoką temperaturą, biegunką, wysypką lub zakażeniem bakteryjnym – może to być sepsa.
Jak leczy się zawroty głowy?
Leczenie zawrotów głowy zawsze jest przyczynowe. Trudno wskazać jedną, konkretną terapię, którą niweluje dolegliwości. Zazwyczaj rekomenduje się czynnika, który może powodować kręcenie się w głowie np. leków czy przebywania w duszonych pomieszczenia. W przypadku, gdy zawroty głowy wynikają z zaburzeń błędnika, konieczne jest zmniejszenie ilości płynów w jego obrębie i udrożnienie go. Na zawroty głowy polecane są także naturalne metody np. akupresura, napary z herbaty miętowej, dziurawca czy miłorzębu japońskiego, przejście na dietę niskotłuszczową z dużą ilością warzyw i owoców, unikanie gwałtownych ruchów, ograniczenie picia kawy i innych napojów bogatych w kofeinę czy oddychanie do niewielkiej papierowej torebki, aby wyregulować stężenie tlenu i dwutlenku węgla.
