Nudności

Nudności to dolegliwość kojarzoną głównie z ciążą, mogą one jednak występować u osób niespodziewających się dziecka. Mianem nudności określa się nieprzyjemne, subiektywne uczucie potrzeby zwymiotowania. Nudności mogą pojawiać się po jedzeniu, rano lub towarzyszyć wymiotom. Jest to częsta dolegliwość, na którą cierpią i dzieci i dorośli. Zobacz, jakie mogą być przyczyny nudności oraz jak sobie z nimi radzić.

Wbrew pozorom nudności nie towarzyszą tylko ciąży, ale są pierwszym i głównym symptomem niestrawności i chorób układu pokarmowego. Wskazuje się, że nudności mogą zwiastować również zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego czy zawały serca. W większości przypadków nudności da się wyeliminować za pomocą leków lub korzystając z domowych sposobów.

Czym są nudności?

Nudności to nieprzyjemne uczucie potrzeby zwymiotowania. Dolegliwości zazwyczaj towarzyszą takie objawy jak bladość skóry, nadmierne pocenie się, przyspieszone bicie serca, ślinotok. Medycyny podaje, że nudności są wynikiem stymulacji aferentnej, czyli tej związane ze wzmożonym napięciem układu współczulnego, przekazywanej do ośrodka wymiotów w rdzeniu.

Przyczyny nudności: choroby układu pokarmowego

Jako najczęstszą przyczynę nudności wskazuje się choroby układu pokarmowego. Nudności występują przy:

• Zatruciu pokarmowym – objawy towarzyszące to ból brzucha, wzdęcia, biegunka, ból głowy, mdłości i wymioty;
• Zakażeniu żołądkowo-jelitowym – schorzenie objawia się nudnościami oraz ostrą biegunką:
• Tzw. ostrym brzuchu – towarzyszy on zapaleniu wyrostka robaczkowego, pęcherzyka żółciowego oraz trzustki; zespół ostrego brzucha objawia się silnym bólem, tkliwością mięśni brzucha, zatrzymaniem gazów i stolca;
• Wrzodach żołądka i dwunastnicy -w ich przypadku nudności pojawiają się na czczo i ustępują po zjedzeniu posiłku; nudności przy wrzodach żołądka i dwunastnicy mogą nasilać ostre przyprawy, marynaty i papierosy;
• Niedrożności jelita cienkiego i grubego;
• Przejedzeniu – oprócz nudności występuje tu uczucie ciężkości i ospałości; może też pojawić się zgaga, odbijanie i gazy.

Przyczyny nudności: choroby układu sercowo-naczyniowego

Nudności często powiązane są z chorobami układu sercowo-naczyniowego. Mogą one towarzyszyć takim schorzeniom jak:

• Choroba niedokrwienna serca – jej symptomy to nudności, wymioty, ból w klatce piersiowej, uczucie duszności, zawroty głowy;
• Zawał serca – nudności mogą znacząco zawał dolnej ściany serca; wraz z nimi występuje ból brzucha w nadbrzuszu;
• Udar mózgu- objawy to nudności, zawroty głowy, bóle głowy z uczuciem wirowania otoczenia, niedowład, porażenie połowicze, połowicze zaburzenia czucia, zaburzenia mowy i pola widzenia.

Przyczyny nudności: choroby OUN

• uraz głowy bez złamania kości czaszki;
• krwotok śródczaszkowy – występuje ból głowy o nagłym początku, zaburzenia świadomości, często objawy oponowe;
• infekcje OUN – stopniowo nasilający się ból głowy, często objawy oponowe, zaburzenia świadomości;
• zapalenie błędnika – zawroty głowy, oczopląs, nasilenie objawów podczas ruchów, czasami szumy uszne;
• migrena – bóle głowy, niekiedy z poprzedzającą lub współwystępują aurą, światłowstręt;
• choroba lokomocyjna;
• zaburzenia psychogenne – wymioty występują w sytuacjach stresowych lub po spożyciu pokarmu, który może powodować wstręt;

Przyczyny nudności: choroby metaboliczne i endokrynologiczne

Przyczyną nudności i wymiotów mogą być schorzenia endokrynologiczne i metaboliczne. Wśród nich wymienia się:

• Mocznicę – pojawia się ona przy ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek; oprócz nudności pojawiają się wymioty, osłabienie, drgawki;
• Kwasicy ketonowej w przebiegu cukrzycy – nudnościom towarzyszy wielomocz, nadmierne pragnienie, odwodnienie;
• Choroby tarczycy i przytarczyc;
• Chorobie Addisona – pacjenci skarżą się na osłabienie, zmęczenie, brak łaknienia, bóle brzucha, wymioty, biegunkę, nadmierny apetyt na sól oraz nudności.

Nudności w ciąży

Nudności to częsty objaw towarzyszący wczesnej ciąży. Poranne nudności utrzymują się przez kilka pierwszych tygodni i zazwyczaj ustępują samoistnie ok. 12-14 tygodnia ciąży. Przyczyną nudności w ciąży są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie kobiety. Przyszłe mamy mogą łagodzić nudności w ciąży domowymi sposobami.

Nudności jako reakcja na leki

Nudności to częsta reakcja na zażywane leki. Mogą pojawi się one, w odpowiedzi na zażywanie leków przeciwnowotworowych, być powikłaniem po radio i chemioterapii lub leczeniu opioidami. Oprócz tego nudności wymieniane są jako skutki uboczne leków NLPZ, leków psychotropowych, preparatów zawierających żelazo i antybiotyki. Wskazuje się także, że przyczyną nudności są operacje. Skarży się na nie ok. 25% w przeciągu doby od wykonanego zabiegu.

Jak radzić sobie z nudnościami?

Przy nudnościach i wymiotach najważniejsze jest uzupełnianie płynów i elektrolitów, a następnie przeprowadzenie diagnozy i ustalenie przyczyn. Wdrażane leczenie jest najczęściej przyczynowe. Jeśli jest to niezbędne, choremu podaje się leki przeciwwymiotne. Jako doraźne sposoby na nudności wymienia się:

• picie chłodnych lub zimnych, klarownych płynów,
• jedzenie lekkostrawnych posiłków,
• unikanie żywności tłustej, słodkiej i gorącej,
• jedzenie powoli małych posiłków,
• ograniczenie aktywności fizycznej po jedzeniu,
• jedzenie różnorodnych posiłków, jeżeli żadne z nich nie powodują nudności,
• jeżeli to możliwe – przerwanie stosowania leków.