Kwasy omega to niezwykle ważny składnik odżywczy dla ludzkiego organizmy. Są one niezbędne dla zdrowia. Kwasy omega występują w trzech formach oznaczonych cyframi 3,6,9, zaliczane są do nienasyconych kwasów tłuszczowych. Każdy z kwasów omega pełni w organizmie inną rolę i odnaleźć można go w innych produktach spożywczych. Zobacz, czym różnią się kwasy omega-3,6 i 9, jakie są ich najlepsze źródła oraz dlaczego warto zadbać o dostarczenie ich w odpowiedniej ilości do organizmu.
Kwasy omega zaliczane są do grupy dobrych tłuszczowe nienasyconych, których jednym z zadań jest ochrona organizmu przed chorobami. Kwasy omega występują w 3 wariant: omega-3, omega-6 i omega-9. Żadnego z tych kwasów nasz organizm nie jest w stanie wytworzyć samodzielnie, ale są mu one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Dlatego też konieczne jest dostarczanie nienasyconych tłuszczów wraz z pożywieniem.
Kwasy omega-3: co trzeba o nich wiedzieć?
Kwas omega-3 to wielonienasycony kwas tłuszczowy, który nie jest wytwarzany przez organizm. Kwasy omega-3 odpowiadają w organizmie za obniżenie poziomu złego cholesterolu i podwyższenie tego dobrego oraz za obniżenie poziomy trójglicerydów. Wykazują one działanie przeciwzapalne, dzięki temu sprawdzają się w leczeniu oraz profilaktyce wielu chorób. Za najważniejsze kwasy omega-3 uważa się DHA i EPA, które stanowią specyficzny budulec ludzkich komórek. To dzięki temu kwasów błona komórkowa sprawie funkcjonuje, a procesy życiowe mogą prawidłowo zachodzić już od poczęcia. Kwasy omega-3 wpływają pozytywnie na mózg i serce, zapobiegają powstawaniu zatorów i zakrzepów oraz przeciwdziałają procesom zapalnym w tętnicach, czyli zmniejszają ryzyko wystąpienia miażdżycy. Kwasy omega-3 są również nieocenione w budowaniu odporności immunologicznej organizmu, chronią go przed standardowymi infekcjami, chorobami nowotworowymi oraz zaburzeniami emocjonalnymi.
Medycyna kwasy omega-3 wykosztuje w leczeniu łagodnego nadciśnienia tętniczego, astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry, depresji (głównie u kobiet spodziewających się dziecka). O dostarczanie właściwej ilości kwasów omega-3 do organizmu muszą dbać kobiety w ciąży. Kwasy te są niezbędne do kształtowania pracy mózgu płodu.
Źródło kwasów omega-3
Z racji tego, że kwasy omega-3 nie są wytwarzane przez organizm, to ich odpowiednie ilości należy dostarczać zewnętrznie. Jako najlepsze źródła kwasów omega-3 wskazuje się tłuste ryby morskie np. łosoś, śledź, dorsz, makrela, sardynki, halibut, owoce morza oraz olej lniany i orzechy włoskie. Popularnym rozwiązaniem jest również zażywanie suplementów diety zawierających kwas omega-3.
Kwasy omega-6: co trzeba o nich wiedzieć?
Kwasy omega-6 to kolejne wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w których cząsteczkach znajduje się dodatkowe podwójne wiązanie. Prekursorem kwasu omega-6 jest kwas linolowy. Podobnie jak w przypadku kwasów omega-3 również omega-6 nie są wytwarzana przez organizm i dostarczane są jedynie z pożywieniem lub suplementami. Rola kwasów omega-6 to: obniżanie poziomu cholesterolu całkowitego i LDL, budowanie komórek, produkcja wielu hormonów i neuroprzekaźników, usprawnienie pracy centralnego układy nerwowego, kontrolowanie ciśnienia krwi, pracy nerek, serca, układu trawiennego. Medycyna kwasy omega-6 wykorzystuje do leczenia zaburzeń hormonalnych, cukrzycy typu 2 oraz chorób skórnych.
Należy pamiętać, że stosunek kwasów omega-3 do kwasów omega -6 powinien wynosić 1:5 lub 1:6. Wynika to z przemian metabolicznych. W przypadku za dużej ilości kwasów omega-36, te omega-3 zostaną niejako wypchnięte ze szlaków metabolicznych a ich działanie zakłócone. Wskazuje się, że przeciętna dieta nie pozwala na zachowanie pożądanego stosunku i zazwyczaj wynosi on 1:10-12.
Źródło kwasów omega-6
Kwasy omega-6 znajdziemy przede wszystkim w produktach roślinnych. W dużych ilościach występuje on w oleju sojowym słonecznikowym czy kukurydzianym, paskach dyni, słonecznika, sezam, migdałach, orzechach ziemnych oraz awokado. Niedobór kwasu omega-6 można również uzupełniać suplementami diety zawierającymi olej z ogórecznika lub wiesiołka.
Kwasy omega-9: co trzeba o nich wiedzieć?
Omega-9 to kwas oleinowy z rodziny kwasów jednonienasyconych. Charakteryzuje się on jednym wiązaniem podwójnym, co oznacza, że organizm umie go syntetyzować. Aby tak jednak mogło być, konieczna jest odpowiednia dieta. W organizmie kwasy omega-9 odpowiadają za obniżenie poziomu całkowitego i złego cholesterolu, budują komórki, wspomagają pracę serca, regulują prawidłowe ciśnienie krwi i chronią przed nowotworami.
Źródło kwasów omega-9
Jako źródła kwasu omega-9 wymienia się oliwę, olej rzepakowy, sojowy, sezamowy oraz orzechy ziemne. Kwas w mniejszych ilościach występuje tez w awokado, migdałach, orzechach laskowych, włoskich, pistacjach, siemieniu lnianym, maśle kakaowym i kiełkach pszenicy. Kwasy tłuszczowe omega-9 występują też w tłuszczach zwierzęcych, a ich źródłem jest smalec, łój, tuńczyk sardynki i tran. Należy pamiętać jednak, aby kwasu omega-9 nie spożywać w nadmiarze, bowiem sprzyja to rozwojowi raka piersi u kobiet czy okrężnicy i prostaty u mężczyzn.
