Zaburzenia tętna są oznaką nieprawidłowości w pracy serca. Mogą one pojawić się przy i po wysiłku fizycznym czy też w odpowiedzi na stres. Zaburzenia tętna to również objawy poważnych chorób serca, które nieleczone są poważnym zagrożeniem życia. Zobacz, czym dokładnie jest zaburzenie tętna oraz jakie są jego przyczyny, objawy i metody leczenia.
Zaburzenia tętna inaczej nazywane są arytmią. W praktyce oznaczają one zaburzenia cyklicznie pracy serca. Rytm serca wywoływany jest przez impulsy elektryczne, które wysyłane są przez węzeł zatokowy połączony w prawym przedsionku narządu. Węzeł zatokowy nazywany jest potocznie naturalnym rozrusznikiem serca. Jeśli wytwarzane przez niego impulsy są słabe lub zbyt mocne dochodzi do zaburzeń tętna. Należy wspomnieć, że serce może być zbyt szybko, wtedy mówimy o tachykardii lub zbyt wolno, czyli mamy do czynienia z bradykardią.
Przyczyny zaburzeń tętna
Zaburzenia tętna są określane jako fizyczna reakcja organizmu na wysiłek, stres lub nadmierne emocje. Mogą one występować przy przemęczeniu, niewłaściwej i niezdrowej diecie bogatej w produkty z kofeiną i alkoholem. Przyczyny zaburzenia tętna to również szereg chorób głównie układu sercowo – krążeniowego. Jako schorzenia, przy których występuje nieprawidłowy puls serca, wymienia się:
- choroby serca i układu krążenia (m.in.: miażdżyca, nadciśnienie, choroba niedokrwienna serca, zapalenie mięśnia sercowego, kardiomiopatia, wady serca)
- niedobór potasu, magnezu i wapnia
- hiperkaliemia (nadmierne stężenie potasu we krwi)
- hipernatremia (nadmierne stężenie sodu we krwi)
- wagotonia (nadmierna aktywność nerwu błędnego)
- nadczynność tarczycy
- menopauza
- gorączka.
Jakie są objawy zaburzeń tętna?
Objawy zaburzeń tętna zależą do tego, czy mamy do czynienia z tachykardią, czy bradykardią. Ten pierwszy stan oznacza częstoskurcz serca. U pacjenta serce przyspiesza do ponad 100 uderzeń na minutę. Objawy zaburzeń serca w przypadku tachykardii to m.in. uczucie kołatania serca, przerwy w pracy narządu, trzepotanie serca, duszności, osłabienie, zawroty głowy. W przypadku tachykardii należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Jeśli cierpi się na zaburzenia tętna w postaci migotania komór czy przedsionków brak leczenia może prowadzić do śmierci. Zaburzenia te wiążą się bowiem bezpośrednio z udarem mózgu i niewydolnością serca.
Objawy bradykardii, czyli rzadkoskurczu to nadmierne zmęczenie, osłabienie, mroczki przed oczami, zawroty głowy, uczucie kołatania serca, utraty przytomności, omdlenia. O tym rodzaju zaburzeń tętna mówimy, kiedy serce bije wolniej niż 50 razy na minutę. W wyniku tego dochodzi do niedotlenienia ośrodkowego układu nerwowego i pojawiania się objawów wymienionych powyżej. Należy pamiętać, że zbyt wolna akcja serca jest stanem zagrożenia życia.
Jak wygląda diagnoza zaburzeń tętna?
W przypadku podejrzeń lub zauważenia u siebie objawów zaburzeń tętna należy udać się do lekarza. W pierwszej kolejności lekarz osłuchuje pacjenta oraz dokonuje pomiaru tętna. Następnie wykonywane jest EKG serca. Jeśli EKG pokaże, że skurcze serca nie są zbyt częste, to konieczne jest wykonanie badania Holtera, które monitoruje pracę narządy przez 24 godziny. Niekiedy do diagnostyki zaburzeń tętna włącza się także badanie ECHO serca.
Leczenie zaburzeń serca
Leczenie zaburzeń serca zawsze jest przyczynowe. Przede wszystkim więc terapia skupia się na wyeliminowaniu przyczyn nieprawidłowości w zakresie rytmu pracy serca. Niekiedy konieczne jest wszczepienie rozrusznika serca, który zastąpi ten naturalny, nieprawidłowo działający. Zaburzenia serca można leczyć również farmakologicznie. Chorym przepisuje się leki antyarytmiczne. Farmaceutyki muszą być zażywane codziennie i połączone z regularnymi wizytami kontrolnymi u kardiologa oraz zmiana trybu życia.
Pacjenci z zaburzeniami tętna powinni odstawić używki, przejść na zdrową dietę, unikać stresu i nadmiernych emocji. Należy pamiętać, że stosowanie się do podstawowych zasad pozwala na wyeliminowanie ataków arytmii oraz prowadzenie normalnego trybu życia.
Profilaktyka zaburzeń tętna
W wielu przypadkach zaburzeń tętna oraz pracy serca można uniknąć. Bardzo często schorzenia występują z naszej bezpośredniej winy. Mowa tu o osobach, u których zaburzenia tętna wystąpiły w wyniku prowadzenia niezdrowego trybu życia. Stąd też profilaktyka arytmii serca skupia się ta tym, aby przejść na zdrowy tryb odżywiania, uprawiać sport, znaleźć czas na relaks i odpoczynek, dobrze się wysypiać. W profilaktyce zaburzeń serca rekomendowane jest również utrzymywanie właściwej wagi ciała – arytmie często występują u osób otyłych. Profilaktycznie warto również mierzyć puls serca. Pomiaru można dokonać samodzielnie w domu.
Jak mierzyć tętno serca? Należy usiąść lub położyć się wygodnie, następnie trzy palce środkowe układamy na skórę w miejscu, gdzie przebiega jedna z wymienionych tętnic. Lekko uciskamy ułożone palce. Po wyczuciu uderzeń, liczymy je przez 1 minutę (używamy sekundnika). Zwracamy uwagę na napięcie tętna i jego rytm. Szybkość tętna to liczba uderzeń serca na jedną minutę.
Jakie jest prawidłowe tętno? Uzależnione jest ono od wieku. Wykazuje się, że dla poszczególnych grup wiekowych powinno ono wynosić: noworodek 130-140 ud/minutę, dziecko ok.2 lat 110-120 ud/minutę, dziecko ok. 7 lat 80-90 ud/minutę, człowiek dorosły 65-75 ud/minutę, człowiek starszy ok. 60 ud/minutę.
