Włochata zielona lub niebieski narośl pojawiająca się na jedzeniu to pleść. Niektóre z pleśni wzbogacają smak wybranych potraw np. serów, jednak zazwyczaj są one niezwykle toksyczne i groźne dla zdrowia. Pleśń na jedzeniu może być przyczyną wielu schorzeń, chorób i zatruć, dlatego należy jej unikać, a zepsute jedzenie natychmiast wyrzucać. Zobacz, jakie choroby może wywołać pleśń na jedzeniu.
Pleśń na jedzeniu to nic innego jak grzyby. Ich zarodniki są niewidoczne dla oczu, ale pod wpływem korzystnych warunków rozrastają się i tworzą grzybnię. Grzybnia jest zauważalna i przybiera postać pleśni. Ta najczęściej pojawia się na żywność bogatej w białko i cukry. Na temat pleśni na jedzeniu narosło wiele mitów. Wiele osób uważa, że wystarczy odciąć spleśniały kawałek, aby pozbyć się grzybów z pożywienia. Czy tak jest naprawdę?
Pleśń na jedzeniu
Pleśń na jedzeniu wydziela groźne dla zdrowia mikro toksyny. Rozwijają się one przede wszystkim w kwaśnym, wilgotnym i ciepłym środowisku. Najlepsze dla nich warunki to temperatura od 20 do 30 stopni Celsjusza, chociaż niektóre pleśnie rozmijają się już przy 5 stopniach Celsjusza. Oznacza to, że przed pleśnią na jedzeniu nie ustrzeże, nawet przechowywanie go w lodówce.
Toksyny w pleśni na jedzeniu
Istotna rzeczą jest to, że szkodliwe dla zdrowia nie jest sama pleśń, ale produkty przemiany materii, czyli trujące miko toksyny. Ich ilość nie jest uzależniona od wielkości pleśni na jedzeniu, nawet jeśli zaatakowany została niewielki obszar jedzenia, to mikro toksyn może być na nim bardzo dużo. Dlatego też zaleca się, aby jedzenie z pleśnią wyrzucać w całości. Odkrajanie zainfekowanego kawałka może nie pomóc w ustrzeżeniu się przed chorobami wywoływanymi przez pleśń.
Jakie choroby wywołuje pleśń na jedzeniu?
Chociaż przemysł spożywczy stosuje liczne sposoby zapobieganiu pleśni na jedzeniu, to całkowite jej wyeliminowanie nie jest możliwe. Podaje się, że niewielkie ilości pleśni zjada każdy z nas od czasu do czasu przypadków. Jej niewielkie ilości nie wywołują groźnych następstw. Zazwyczaj zjedzenie pleśni skutkuje niestrawnością, bólem żołądka czy biegunką.
Jednak konsekwencje zjedzenia spleśniałego jedzenia mogą być o wiele poważniejsze. Jeśli po jedzenie z pleśnią sięga się często, to może ono wywołać choroby trudne do leczenia tzw. mikro toksyny. Niektóre z nich poprowadzą do zmian w kanalikach żółciowych, tłuszczowego zwyrodnienia wątroby, krwawych wybroczyn, martwicy czy pierwotnego raka wątroby. Groźne mikro toksyny zawarte w pleśni mają również działanie:
- hepatotoksyczne, czyli uszkadzające wątrobę,
- nefrotoksyczne (toksyczne dla nerek),
- neurotoksyczne – uszkadzające układ nerwowy,
- cytotoksyczne – trujące dla komórek organizmu,
- kancerogenne (rakotwórcze),
- immunosupresyjne – hamujące wytwarzanie przeciwciał i komórek odpornościowych,
- estrogenne (działają w organizmie jak estrogeny i zaburzają gospodarkę hormonalną).
Objawy zakażenia pleśnią
Jako najczęstsze objawy zakażenia pleśnią, czyli mikotoksykozy wymienia się:
- zaburzenia ze strony układu pokarmowego: biegunka, ból brzucha
- apatia i zmęczenie
- zaburzenia krzepnięcia krwi
- zaburzenia odporności organizmu
- utrata przytomności.
Jak leczyć zatrucie pleśnią z jedzenia?
Po zjedzeniu spleśniałego jedzenia najlepiej profilaktycznie zażyć węgiel leczniczy. Pomoże on pozbyć się z organizmu toksyn oraz mniejszy podrożenie błon śluzowych. Dobrze też zasięgnąć opinii lekarza.
Jak ustrzec się pleśni na jedzeniu?
- Kupuj małe porcje żywności.
- Wyrzucaj w całości nadpleśniałe produkty. Nie zbieraj pleśni z wierzchu, bo mikotoksyny są w całym produkcie.
- Wszelkie odpadki kuchenne wyrzucaj jak najszybciej. Pleśnie i tak się nimi zajmą, ale już poza domem.
- Przyrządzając posiłki, używaj zawsze czystych sztućców.
- Dżemy, galaretki o mniejszej zawartości cukru, zjadaj szybciej niż wysokocukrowe (cukier jest konserwantem, którego pleśń nie lubi).
- Kiedy na serze pleśniowym pojawi się inny rodzaj pleśni, niż powinien być (np. zielona plamka na białym camembert), to znaczy, że wdarł się dziki szczep, mikotoksyny. Taki ser należy wyrzucić.
- Sucha jest tak samo szkodliwa, jak świeża (pleśń się wysusza, ale mikotoksyna zostaje). Nie można więc tartej bułki robić z wysuszonego, ale spleśniałego pieczywa.
- Folia nie chroni przed pleśnią – jest pod nią ciepło i wilgotno. Tak zapakowane produkty trzeba zjadać szybko.
- Chcąc zachować resztkę koncentratu pomidorowego, lepiej przełóż go do słoiczka, a na wierzch wlej trochę oliwy (odcina ona tlen i pleśń się nie rozwija).
- Nigdy nie wkładaj świeżego produktu do pojemnika, w którym wcześniej coś spleśniało. Wygotuj pojemnik albo wyparz, bardzo dokładnie osusz, a potem przetrzyj spirytusem lub czystą wódką.
Kiedy pleśń na jedzeniu jest zdrowa?
Nie każda pleśń na jedzeniu wytwarza szkodliwe dla zdrowia mikro toksyny. Zdrowe pleśnie wykorzystuje się do produkcji niektórych produktów spożywczych np. klarownych soków i piwa, a także do produkcji serów pleśniowych. Zarodki pleśni na serach rozrastają się i twarzą niebiesko – zielone smugi lub dostają się w głąb ich masy. Sery pleśniowe nie mają wartości zdrowych, ale są smaczną przekąską.
