Każde, nawet najmniejsze schorzenie dotykające naszego maluszka, powoduje niepokój i stanowi wyzwanie. Dzieci w wieku poniżej 3 lat niestety często łapią katar i nie zawsze wiemy, co jest tego przyczyną. Niemowlęta i małe dzieci często cierpią z powodu przeziębienia, ponieważ dopiero zaczynają budować swoją odporność na powszechne wirusy, a istnieje wiele innych potencjalnych przyczyn przeziębienia.
Katar u niemowlaka – co jest przyczyną?
Zatkanie nosa, czyli katar ma miejsce, gdy naczynia krwionośne i tkanka w jamie nosowej wypełniają się zbyt dużą ilością wydzieliny. Taki stan może utrudniać niemowlakom sen i prowadzić do problemu takiego jak infekcja zatok (zapalenie zatok). Niemowlęta pod wpływem kataru będą mieć problem z podstawową czynnością, jaką jest jedzenie.
Katar może być spowodowany przez cokolwiek, co drażni tkanki nosa. Niektóre dzieci mają chronicznie cieknący nos bez wyraźnego powodu – stan nazywany niealergicznym zapaleniem błony śluzowej nosa lub naczynioruchowym zapaleniem błony śluzowej nosa.
Przyczyną kataru u niemowlaka może być również alergia, która wymaga skonsultowania się alergologiem i wykonania testu alergologicznego.
Rzadziej przyczyną zatkanego nosa są polipy, obce ciała, guzy lub migrenopodobne bóle głowy.
Istnieją pewne charakterystyczne objawy, które mogą pomóc w odróżnieniu infekcji wirusowych od bakteryjnych. Jednym z nich jest na przykład kolor wydzieliny z noska: zwykle obfity i wodnisty płyn wydzielany z nosa pochodzi od wirusa.
Poniżej przedstawiamy statystycznie najczęstsze przyczyny występowania kataru u dzieci i dorosłych:
- Ostre zapalenie zatok (zakażenie zatok)
- Alergie
- Przewlekłe zapalenie zatok
- Zespół Churga-Straussa
- Przeziębienie
- Odchylona przegroda
- Narkomania (zaburzenie używania substancji)
- Suche powietrze
- Granulomatoza z zapaleniem naczyń (Wegener’s)
- Zmiany hormonalne
- Grypa
- Leki
- Polipy nosa
- Niealergiczny nieżyt nosa (przewlekłe przekrwienie lub kichanie niezwiązane z alergią)
- Astma zawodowa
- Ciąża
- Wirus RSV (Respiratory Syncytial Virus)
- Wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego
- Dym tytoniowy
Najczęstszą przyczyną wywołującą katar u niemowląt są infekcje wirusowe, zanieczyszczone lub suche powietrze, a rzadziej alergeny. Niestety nieleczony katar u niemowląt potrafi być bardziej niebezpieczny niż może się to wydawać, prowadzi bowiem do zapalenia ucha środkowego, zapalenia zatok, zapalenia oskrzeli, a nawet do zapalenia płuc.
Wydzielina, która gromadzi się wewnątrz nosa, potrafi zniszczyć lub uszkodzić śluzówkę i rzęski – zdarza się, że nieodwracalnie. Zatkany nos u dziecka przyprawia je o tzw. sapkę, czyli zaburzenie oddychania, podczas którego skrzydełka nosa są rozchylone, a usta otwarte.
Katar u niemowlaka – sposoby radzenia sobie z zatkanym nosem
W przypadku dzieci poniżej 4 roku życia, często w walce z katarem ogranicza nas sposób leczenia, jakie możemy zastosować. Na szczęście istnieje sporo bezpiecznych i skutecznych metod leczenia, które można wypróbować.
Jeśli tylko zauważysz rozpoczynający się u twojego maluszka katar, od razu staraj się pomóc niemowlakowi. W chwilach kiedy dziecko nie śpi, układaj je na brzuszku, wówczas zalegająca wydzielina będzie spływała samoistnie. Pamiętaj, aby zawsze być przy dziecku w razie, gdyby z jakiegoś powodu opadło na buzię i nie mogło się podnieść (zależy od zaawansowania ruchów szyjnych maluszka) wówczas natychmiast zmień pozycję dziecka.
Natomiast śpiącemu niemowlakowi z katarem pomagamy w ten sposób, że kładziemy jego główkę wyżej niż klatkę piersiową. W tym celu można pod materac włożyć zwinięty kocyk lub ręcznik który podniesie materac od strony główki dziecka. Niemowlę powinno spać na boku. Nie wsuwamy niemowlakowi poduszki zaraz od główkę aby ją podnieść, ponieważ w ten sposób możemy nadwyrężyć wątły jeszcze kręgosłup.
Nawilżanie, „odkurzanie” czy maść– sposoby na katar u niemowlaka
Kolejnym sprawdzonym sposobem na radzenie sobie z katarem u niemowląt jest dostateczne nawilżanie powietrza w pomieszczeniu, w którym przebywa maluszek. Nawilżacz (najlepiej z funkcją jonizacji) włączamy nawet kilka razy na dobę na około kwadrans. Osoby nieposiadające w domu nawilżacza mogą wspomagać się położeniem nawilżonego ręcznika na ciepłym kaloryferze.
Jedną z najbardziej problematycznych czynności, jeśli chodzi o sposoby radzenia sobie z zatkanym noskiem u niemowlaka, jest usuwanie zalegającej wydzieliny. Niemowlęta nie są w stanie same wydmuchiwać noska, a leżąc na pleckach zapewniają wydzielinie prostą drogę do gardła, skąd może trafić do oskrzeli czy ucha, powodując opisane wyżej schorzenia.
Aby tego uniknąć, należy sukcesywnie i z pełnym zaangażowaniem usuwać wydzielinę np. specjalnie do tego celu przeznaczonymi tak zwanymi pingwinkami, czyli urządzeniami działającymi na zasadzie mini-odkurzaczy. Takie pingwinki zwykle wyposażone są albo w baterie albo w akumulatory.
Dobrym sposobem na radzenie sobie z katarem u niemowląt jest stosowanie wody morskiej w sprayu, która rozcieńcza wydzielinę i tym samym ułatwia usuwanie.
Kolejnym pomocny sposób to smarowanie maści majerankowej po noskiem dziecka, ale tak, aby maść nie dostała się do noska.
