W psychiatrii wyróżnia się wiele rodzajów zaburzeń depresyjnych. Jednym z tych najbardziej znanych jest depresja. Jednak ona również podzielona jest na wiele typów. Mówimy więc o depresji poporodowej, dwubiegunowej czy jednobiegunowej. Każde z tych zaburzeń posiada własne spektrum objawów, występuje z innych przyczyn i wymaga odmiennego leczenia. Jedno jest pewne, leczenie trzeba rozpocząć jak najszybciej po zdiagnozowaniu depresji. Zobacz, jakie są przyczyny, objawy oraz metody leczenia depresji jednobiegunowej.
Depresja jest chorobą powszechną. Zmaga się z nią coraz więcej osób. Mimo to bardzo często jest ona lekceważona i niedoceniania. Dla wielu osób depresja jest wymysłem czy lenistwem. Psychiatrzy przestrzegają jednak przed takim postrzeganiem tego zaburzenia. Depresja stwarza bowiem zagrożenie dla naszego życia.
Co trzeba wiedzieć o depresji?
O depresji mówi się bardzo często. Dosięga ona wiele osób. Co więcej, nastrój depresyjny może odczuwać, nawet jeśli nie cierpi się na depresje. Wtedy to pojawią się u pacjenta takie emocje jak przygnębienie, smutek, melancholia oraz ogólne zniechęcenie. Nastrój depresyjny określany jest mianem tzw. dołka psychicznego. Najczęściej mija on po paru dniach. Jeśli tak nie jest, przeradza się w depresje i wymaga leczenia. Depresję leczy się psychoterapią oraz farmakologicznie, w niektórych przypadkach wymagana jest hospitalizacja.
Rodzaje depresji: zaburzenia jedno i dwubiegunowe
W przypadku depresji psychiatria wyróżnia zaburzenia jednobiegunowe i dwubiegunowe. Należą one do kręgu zaburzeń afektywnych i polegają na przeplataniu się okresów spadku nastroju z jego podwyższeniem. O depresji jednobiegunowej mówi się, kiedy nie dochodzi do mani. Depresja jednobiegunowa inaczej nazywana jest zaburzeniami afektywnymi jednobiegunowymi, w skrócie CHAJ.
Drugą odmienną depresji są zaburzenia afektywne dwubiegunowe, które charakteryzują się objawami maniakalnymi. Zaburzenia te są bardziej intensywne, mają cięższy i dłuższy przebieg niż przy depresji jednobiegunowej.
Objawy depresji jednobiegunowej
Jako podstawowe objawy depresji jednobiegunowej wymienia się zaburzenia nastroju i myślenia. O CHAJ mówimy wtedy, gdy okresie choroby stany depresyjne przeplatają się z okresami zdrowia. W czasie stanów depresyjnych wstępują natomiast cechy niezgodne z dotychczasowym funkcjonowaniem pacjenta np. brak energii. Do symptomów depresji jednobiegunowej zalicza się również:
- zaburzenia emocjonalne (np. smutek, wstyd, zamartwianie się, utratę radości życia, zniechęcenie, lęk, unikanie codziennych obowiązków),
- zaburzenia poznawcze (np. niska samoocena, poczucie winy, pesymizm, oczekiwanie porażki, myśli samobójcze),
- zaburzenia motywacyjne (np. brak inicjatywy i motywacji do podejmowania aktywnych działań, bezruch, paraliż woli),
- zaburzenia fizyczne (np. dolegliwości bólowe, złe samopoczucie, impotencja, osłabienie popędów seksualnych).
Jak rozpoznać depresję jednobiegunową (CHAJ)?
Rozpoznanie depresji jednobiegunowej w wielu przypadkach nie jest proste. W diagnozie bardzo ważne jest oberwanie własnych zachowań. Cenną wskazówką jest to, że nastrój i samopoczucie ulega obniżeniu rano i poprawia się z biegiem dnia. Osoby cierpiące na depresję jednobiegunową mogą również zaobserwować u siebie brak odczuwania przyjemności ze zdarzeń, które kiedyś je wywoływały oraz problemy z podejmowaniem decyzji.
Aby psychiatra mógł postawić diagnozę depresji jednobiegunowej, to u pacjenta powinny występować objawy z czterech grup symptomów, czyli objawy emocjonalne, zaburzenia myślenia, zaburzenia motywacyjne oraz objawy somatyczne. Należy jednak zaznaczyć, że rozpoznanie depresji jednobiegunowej nie oznacza, że muszą pojawiać się wszystkie cztery grupy symptomów. Im jednak jest ich więcej i im bardziej są one nasilone, tym pewniejsza jest diagnoza. Należy jednak zaznaczyć, że rozpoznanie choroby afektywnej jednobiegunowej następuje po wystąpieniu co najmniej 2 epizodów depresji, przy pierwszym nie stawia się takiej diagnozy.
Kto jest narażony na depresję jednobiegunową?
Na CHAJ zachorować może każdy, jednak w grupie ryzyka znajdują się głównie osoby po 40. roku życia. W ich przypadkach zaburzenia afektywne jednobiegunowe mogą wystąpić najczęściej, a dodatkowo powracać w postaci epizodów łagodnie i umiarkowanie depresji. Nie występują wtedy ciężkie objawy psychotyczne, urojenia czy omamy.
Depresja jednobiegunowa – leczyć czy nie?
Depresja jednobiegunowa, chociaż przez wielu postrzegana jest jedynie jako stan depresyjny, wymaga leczenia. Choroba ta posiada złożony zespół objawów, których występowanie znacznie zakłóca codzienne funkcjonowanie. Kiedy więc występuje spadek samopoczucia oraz zaburzenia nastroju warto udać się po pomoc lekarską i rozpocząć leczenie. Uchroni to przed przekształceniem się depresji jednobiegunowej w tę kliniczną. Leczenie zaburzeń afektywnych powinno mieć charakter kompleksowy i łączyć w sobie farmakologię, psychoterapię oraz psychoedukację. W leczeniu ważna jest nie tylko sama postawa pacjenta, ale i jego rodziny i najbliższych.
