Chondromalacja – uszkodzenie rzepki kolana – leczenie i rehabilitacja

0
2773

Chondromalacja rzepki to inaczej rozmiękczenie chrząstki stawowej rzepki. W wyniku tego schorzenia chrząstka staje się zbyt miękka, popękana lub z ubytkami. Oznacza to, że nie może ona chronić warstw leżących głębiej, czyli tkanki podchrzęstnej oraz kostnej. Choroba najczęściej dotyka osoby młode od 17 do 20 roku życia, bardzo rzadko cierpią na nią małe dzieci.

Chrząstka to jedna z form tkanki łącznej. Jest on istotną częścią stawów ciała. Przybiera ona formę żelu składającego się z wody oraz soli mineralnych, które wiąże sieć włókien zbudowanych z dwóch białek: kolagenu i elastyny. Chrząstka  jest elementem, który może ulec zwyrodnieniu lub uszkodzeniu. Jedną z poważniejszych schorzeń jest chondromalacja rzepki, czyli rozmiękczenie chrząstki stawowej poniżej rzepki. Do chondromalacji dochodzi najczęściej w obrębie stawy kolanowego, rzepki oraz przeciwległego kłykcia uda.

Chondromalacja rzepki – etapy

Degradacja chrząstki przebiega w czterech etapach. Jako pierwszy wymienia się jej rozmiękczenie i obrzęk – etap te zazwyczaj przebiega bezobjawowo. Kolejnym etapem chondromalacji jest fragmentacja i szczeliny, występuje wtedy uszkodzenie poniżej 1,25 cm, w kolejnym etapie uszkodzeniami ulega powyżej 1,25 cm chrząstki. Na ostatnim etapie chondromalacji rzepki dochodzi do uszkodzeń drążących do warstwy podchrzęstnej.

Przyczyny chondromalacji rzepki

Jako przyczyny chondromalacji rzepki wskazuje się: zwichnięcia i złamania rzepki, urazy bezpośrednie takie jak upadek czy uderzenie bezpośrednio w rzepkę, nawrotowe podwichnięcia lub zwichnięcia rzepki, występowanie napięcia lub osłabienia mięśni otaczających kolano, zbyt duża aktywność kości udowej, do której dochodzi np. w czasie biegania, skakania, jazdy na nartach czy gry w piłkę nożną,  płaskostopie, koślawość kolan, powtarzalne infekcje steroidów, nadmiernie długie unieruchomienie stawu. Chondromalacja rzepki może nastąpić też w następstwie chorób takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie błony maziowej, septyczne zapaleniu stawów, zrosty, alkaptonuria czy nawrotowe krwiaki śródstawowe.

Objawy chondromalacji rzepki

Podstawowym i najbardziej charakterystycznym objawem chondromalacji rzepki jest ból kolana. Zazwyczaj nasila się on po dłuższym chodzeniu lub wchodzeniu po schodach. Ból kolana przy chondromalacji rzepki może występować po długotrwałym siedzeniu ze zgiętymi stawami. Obszar bólu zazwyczaj nie jest jasno sprecyzowany, a rozlany. Dodatkowo ból powoduje niestabilność stawu kolanowego. Osoby cierpiące na chondromalację rzepki odczuwają też nieznaczna sztywność, ich staw kolanowy jest lekko opuchnięty, a podczas ruchów (zginania i prostowania) można usłyszeć trzeszczenie, które wywołane jest tarciem po nierównej powierzchni stawowej rzepki. W przypadku zauważania u siebie takich objawów należy szybko skonsultować się z lekarzem. Doprowadzenie do zaawansowanej postaci chondromalacji objawia się wyroślami kostnymi na brzegach kostki oraz wyciekami z kolana.

Chondromalacja rzepki – jak ją zdiagnozować?

Chondromalacja rzepki jest chorobą, która rozpoznaje się na podstawie wywiady oraz dodatkowych badań. W czasie diagnozy lekarz wykonuje m.in. test Zohlena. Polega on na uciskaniu rzepki do powierzchni stawowej uda przy jednoczesnym prostowaniu kolana i napinaniu mięśnia czworogłowego. Oprócz tego w czasie diagnostyki wykonywany jest test Soto-Halla,  badanie radiologiczne,  USG, rezonans magnetyczny oraz artroskopia.

Jak leczy się chondromalację rzepki?

Pierwszym etapem leczenia chondromalacji rzepki jest farmakologia. Chorzy zażywają niesteroidowe leki przeciwzapalne, leki poprawiające metabolizm chrząstki stawowej oraz leki steroidowe. Kuracja obejmuje również zmniejszenie masy ciała (jeśli ta jest za duża), modyfikację aktywności fizycznej oraz indywidualnie dopasowany program rehabilitacyjny. W przypadku, gdy dolegliwości bólowe są bardzo duże, zaleca się noszenie specjalnych ortez, które odciążają rzepkę. Wskazany jest też kinezjotaping, który polega na naklejaniu specjalnych plastrów, które zmieniają tor ruchu rzepki lub zmniejszają jej przyparcie w stawie rzepkowo-udowym.

Leczenie nieinwazyjne chondromalacji rzepki obejmuje również wiskosuplementację, czyli podanie do stawu zastrzyku w formie stężonego kwasu hialuronowego.  W formie zastrzyku można również podać do stawu komórki macierzyste, osocze bogato płytkowe lub białko przeciwzapalne.

Chondromalacja rzepki – operacja

W przypadku, gdy zmiany w strukturze chrząstki utrudniają codzienne funkcjonowanie oraz jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi efektów, lekarz może skierować pacjenta na operację. Istnieje kilka metod operacji chondromalacji rzepki. Podstawowy zabieg to artroskopia. Zabieg polega na wprowadzeniu w kolano dwóch światłowodów przez niewielkie nacięcia. Artroskopie wykonuje się w znieczuleniu miejscowym i trwa ok. 30 minut. Po zabiegu szybko wraca się do domu. Rekonwalescencja obejmuje noszenie stabilizatora rzepki przez 2 tygodnie.

Bardziej inwazyjnym zabiegiem jest operacja techniką mikrozłamań. Wykonywany jest on przy głębszych pęknięciach lub ubytkach chrząstki.  Kolejne metody leczenia operacyjnego chondromalacji rzepki to kostny OATS, plastyka płatkami okostnowymi i komórkami szpiku lub błony lub scaffoldy kolagenowe.

Po każdym z zabiegów wymagana jest rehabilitacja, która może obejmuje fizykoterapię, kinezyterapię lub kinezjotaping.

[Głosów:1    Średnia:2/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here