Wątroba to organ, który znajduje się tuż pod klatką piersiową po prawej stronie brzucha. Wątroba jest niezbędna do trawienia pokarmu i pozbycia się toksycznych substancji.
Choroby wątroby mogą być dziedziczne (genetyczne) lub spowodowane przez szereg czynników, które uszkadzają wątrobę, takich jak wirusy i spożywanie alkoholu. Z uszkodzeniem wątroby wiąże się również otyłość.
Z biegiem czasu uszkodzenie wątroby powoduje bliznowacenie (marskość), co może prowadzić do niewydolności wątroby – stanu zagrażającego życiu.
Dolegliwości wątroby – jakie są objawy?
Objawy choroby wątroby obejmują:
- Skóra i oczy, które wydają się żółtawe (żółtaczka)
- Ból brzucha i obrzęk
- Obrzęk nóg i kostek
- Swędząca skóra
- Ciemny kolor moczu
- Chroniczne zmęczenie
- Nudności lub wymioty
- Utrata apetytu
Ból wątroby. Co robić w razie dolegliwości wątroby? Kiedy iść do lekarza?
Umów się na wizytę u lekarza, jeśli masz jakiekolwiek trwałe objawy, które Cię niepokoją. Jeśli masz bóle brzucha tak ciężkie, że nie możesz pozostać w bezruchu, natychmiast udaj się do lekarza.
Ból wątroby – przyczyny
Choroba wątroby może mieć wiele różnych przyczyn. Do najczęstszych z nich należą:
Infekcja
Pasożyty i wirusy mogą infekować wątrobę, powodując stan zapalny, który zmniejsza czynność wątroby. Wirusy, które powodują uszkodzenie wątroby, mogą rozprzestrzeniać się przez krew lub nasienie, zanieczyszczone pożywienie lub wodę lub bliski kontakt z osobą zakażoną. Najczęstszymi rodzajami infekcji wątroby są wirusy zapalenia wątroby, w tym:
- Wirusowe Zapalenie Wątroby typu A
- Zapalenie wątroby typu B
- Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Nieprawidłowości układu immunologicznego
Choroby, w których układ odpornościowy atakuje określone części ciała (autoimmunologiczne) mogą wpływać na wątrobę. Przykłady autoimmunologicznych chorób wątroby obejmują:
- Autoimmunologiczne zapalenie wątroby
- Pierwotna żółciowa marskość wątroby
- Pierwotne stwardniające zapalenie dróg żółciowych
Genetyka
Nieprawidłowy gen odziedziczony po jednym lub obojgu rodzicach może powodować gromadzenie się różnych substancji w wątrobie, co prowadzi do uszkodzenia wątroby. Genetyczne choroby wątroby obejmują:
- Hemochromatoza
- Hiperoksaluria i oksaloza
- Choroba Wilsona
- Niedobór antytrypsyny alfa-1
Rak i inne narośla
Przykłady obejmują:
- Rak wątroby
- Rak przewodu zółciowego
- Gruczolak wątroby
Inne powody bólu wątroby
Dodatkowe, częste przyczyny chorób wątroby to:
- Przewlekłe nadużywanie alkoholu
- Tłuszcz gromadzący się w wątrobie (niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby)
Ból wątroby – czynniki ryzyka
Do czynników, które mogą zwiększać ryzyko chorób wątroby należą:
- Intensywne spożywanie alkoholu
- Wstrzykiwanie leków za pomocą wspólnych igieł
- Tatuaże lub piercing ciała
- Transfuzja krwi przed 1992 rokiem
- Narażenie na krew i płyny ustrojowe innych osób
- Seks bez zabezpieczenia
- Narażenie na niektóre chemikalia lub toksyny
- Cukrzyca
- Otyłość
Komplikacje związane ze schorzeniami wątroby
Powikłania choroby wątroby różnią się w zależności od przyczyny problemów z wątrobą. Nieleczona choroba wątroby może przejść do niewydolności wątroby, stanu zagrażającego życiu.
Co robić w razie dolegliwości wątroby – diagnoza i leczenie
Znalezienie przyczyny i zakresu uszkodzenia wątroby jest ważne w prowadzeniu leczenia.
Lekarz rozpocznie diagnozę od zapoznania się z historią chorób i dokładnego badania fizykalnego. Może również zalecić:
- Badania krwi. Grupa testów krwi zwanych testami funkcji wątroby może być stosowana do diagnozowania choroby wątroby. Inne badania krwi można wykonać w celu wykrycia specyficznych problemów z wątrobą lub chorób genetycznych.
- Testy obrazowania. USG, tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny mogą wykazywać uszkodzenie wątroby.
- Analiza tkanki. Pobranie próbki tkanki (biopsji) z wątroby może pomóc w rozpoznaniu choroby wątroby i poszukiwaniu oznak uszkodzenia wątroby. Biopsja wątroby jest najczęściej wykonywana przy użyciu długiej igły wprowadzonej przez skórę w celu pobrania próbki tkanki. Następnie jest analizowana w laboratorium.
Ból wątroby: leczenie
Leczenie chorób wątroby zależy od diagnozy. Niektóre problemy z wątrobą można leczyć za pomocą modyfikacji stylu życia, takich jak zaprzestanie picia alkoholu lub utrata wagi, zazwyczaj w ramach programu medycznego, który obejmuje dokładne monitorowanie czynności wątroby. Inne problemy z wątrobą mogą być leczone lekami lub mogą wymagać operacji.
Leczenie chorób wątroby, które powodują lub doprowadziły do niewydolności wątroby, może ostatecznie wymagać przeszczepu wątroby.
Zapobieganie – jak uniknąć chorób wątroby?
Aby zapobiec chorobom wątroby:
- Pij alkohol z umiarem. Dla zdrowych dorosłych oznacza to maksymalnie jeden drink dziennie dla kobiet i maksymalnie dwa drinki dziennie dla mężczyzn. Picie ze wzmożoną częstotliwością lub o wysokim ryzyku definiuje się jako ponad 8 drinków w tygodniu dla kobiet i ponad 15 drinków w tygodniu dla mężczyzn.
- Unikaj ryzykownych zachowań. Nie dziel się igłami używanymi przez siebie do robienia zastrzyków dożylnych. Używaj prezerwatywy podczas seksu. Jeśli zdecydujesz się na tatuaże lub piercing ciała, bądź wybredny w kwestii czystości i bezpieczeństwa przy wyborze salonu tatuażu czy salonu kosmetycznego.
- Zaszczep się. Jeśli masz zwiększone ryzyko zachorowania na zapalenie wątroby lub jesteś już zarażony jakąkolwiek postacią wirusa zapalenia wątroby, porozmawiaj ze swoim lekarzem o szczepieniach przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i wirusowemu zapaleniu wątroby typu B.
- Korzystaj z leków mądrze. Przyjmuj leki na receptę i bez recepty tylko wtedy, gdy są potrzebne i tylko w zalecanych dawkach. Nie mieszaj leków z alkoholem. Porozmawiaj z lekarzem przed mieszaniem suplementów ziołowych lub leków na receptę lub bez recepty.
- Unikaj kontaktu z krwią i płynami ustrojowymi innych osób. Wirusy zapalenia wątroby można rozprzestrzeniać przez przypadkowe ukłucia igłą lub niewłaściwe oczyszczanie krwi lub płynów ustrojowych.
- Ostrożnie rozpylaj aerozol. Upewnij się, że pomieszczenie jest wentylowane i noś maskę podczas natryskiwania insektycydów, fungicydów, farb i innych toksycznych chemikaliów. Zawsze postępuj zgodnie z instrukcjami producenta.
- Chroń swoją skórę. Używając środków owadobójczych i innych toksycznych chemikaliów, zakładaj rękawiczki, długie rękawy, kapelusz i maskę.
- Utrzymaj zdrową wagę. Otyłość może powodować niealkoholowe stłuszczenie wątroby.