Zapalenie zatok jest uciążliwym schorzeniem, które może wystąpić jako powikłanie nawet po zwykłym przeziębieniu. Z zapaleniem zatok mamy do czynienia, jeśli katar utrzymuje się dłużej, niż powinien lub ciągle powraca. Dodatkowo towarzyszą mu ból głowy. Nie leczenie takich objawów może sprawić, że zapalenie zatok przerodzi się w to chroniczne i znacznie będzie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Dlatego też leczenie tej choroby najlepiej jest rozpocząć jak najszybciej, a także zadać o profilaktykę. Dzięki temu zapalenie zatok nie będzie stale powracać. Zobacz, co musisz wiedzieć o tej chorobie.
Czym są i jakie funkcje pełnią zatoki?
Zatoki przynosowe są jamami powietrznymi w obrębie czaszki. Są one połączone naturalnymi ujściami z jamą nosową. Jest to niezbędne do tego, aby powietrze i śluzy mogły się przemieszczać. Zadaniem zatok przynosowych jest chronienie delikatnej struktury mózgu przed urazami, modulacja głosu, nawilżenie wdychanego przez nos powietrza. W przypadku, gdy w zatokach a dokładnie w tkance wyściełającej je, dochodzi do powstania procesu zapalnego, zatkane jest ujście do zatok. W praktyce oznacza to, że powietrze nie może się wydostać na zewnątrz i naciska na ściany zatok. U osoby chorej na zapalenie zatok powoduje to ból głowy lub okolic twarzy.
Jakie są przyczyny zapalenia zatok?
Przyczyną zapalenia zatok jest najczęściej infekcja wirusowa lub bakteryjna, rzadziej grzybiczna. Do wytapiania te choroby przyczyniają się także nawracające i niedoleczone infekcje górnych dróg oddechowych oraz próchnica zębów. Z zapaleniem zatok bardzo często borykają się osoby chorujące na astmę lub alergiczny nieżyt nosa, borykające się z nieprawidłowościami anatomicznymi w zakresie budowy nosa lub podniebienia (np. przerost migdałków podniebiennych) oraz alergiami.
Jakie są objawy zapalenia zatok?
Objawy zapalenia zatok mogą różnic się w zależności do tego, jaki ich rodzaj infekcji zaatakuje. Najczęściej mamy do czynienia z zapaleniem zatok czołowych, szczękowych i sitowych. Wszystkie one wchodzą w skład zatok przynosowych. Objawy poszczególnych rodzajów zapalenia zatok wyglądają następująco:
- zapalenie zatok czołowych – objawem tego schorzenia są dolegliwości bólowe zlokalizowane w okolicach czoła;
- zapalenie zatok szczękowych – przy tego rodzaju zapaleniu występuje ból w górnej części szczęki, zębów oraz ucisk policzków;
- zapalenie zatok sitowych – objawami jest obrzęk powiek oraz okolic oczu, zatkany nos, ból uciskowy boków nosa, utrata powonienia.
Przy wszystkich rodzajach zapełniania zatok dolegliwości bólowe nasilają się nad ranem oraz przy pochylaniu głowy. Bardzo często wyżej wymienionym objawom towarzyszy wydzielina z nosa, która jest wodnista i przezroczysta (w przydatku zapalenia wirusowego) lub gęsta i ropna (w przypadku zapalenia bakteryjnego). Objawami współtowarzyszący jest też: złe samopoczucie, gorączka, brak apetytu, przewlekły kaszel i chrząkanie.
Jak leczy się zapalenie zatok?
Zapalenie zatok zazwyczaj diagnozowane jest na podstawie badania i wywiadu lekarskiego. Na jego postawie wdrażane jest odpowiednie leczenia. W przypadku, gdy zapalenie zatok stale nawraca, a zastosowane w podstawowym leczeniu antybiotyki są nieskuteczne, lekarz może zlecić dodatkowe badania. Do takich zalicza się m.in. posiew, czyli badanie mikrobiologiczne oraz endoskopię nosa i zatok. Na ich podstawie dobiera się mocniejsze farmaceutyki, których zadaniem jest zniszczyć drobnoustroje wywołujące zapalenie zatok. W niektórych przypadkach zaleceniem może być także wykonanie zdjęć rentgenowskich zatok. Jednak to badanie powoli wycofywane jest z diagnostyki ze względu na zbyt małą dokładność i zastępowane tomografią komputerową. Ta powinna być wykonana w czasie, kiedy infekcja zatok nie jest aktywna, czyli co najmniej 6 tygodni po jej zakończeniu. Tomografia jest niezwykle dokładnym badaniem, które pokaże zmiany zapalne w śluzówce i strukturze kostnej nosa. Po jej wykonaniu może się okazać, że leczenie zapalenia zatok będzie musiało przebiegać operacyjnie.
Operacyjne leczenie zatok
Operacja zatok rekomendowana jest, jeśli choroba jest przewlekła i niemożliwa do wyręczenia farmakologicznie. W tym przypadku najczęściej wykonywana jest:
- funkcjonalna endoskopowa operacja zatok – jest to najnowocześniejsza metoda operacji zatok; dzięki zastosowaniu mikrochirurgicznych instrumentów możliwe jest dokładne usunięcie zmian chorobowych oraz poszerzenie naturalnego ujścia zatok;
- korekcja przegrody nosowej – wykonuje się ją w przypadku stwierdzenie krzywej przegrody nosowej; duże skrzywienie może prowadzić do obrzęku błony śluzowej nosa, co utrudnia oddychanie i prowadzi do zablokowania ujścia zatok przynosowych;
- polipektomia – jest to zabieg polegający na usunięciu z nosa i zatok polipów; są to patologiczne naroślą, występujące na błonie śluzowej; wypełniają one zatoki i jamy nosowe blokując ich drożność.
Jak dbać o zatoki?
Jeśli chce się zminimalizować ryzyko zachorowania na zapalenie zatok, przede wszystkim należy zadbać o leczenie infekcji, również tych związanych z zatokami. Nieleczone mogą przyczynić się do wystąpienia wielu powikłań np. zapalenia opon mózgowych, ropnia mózgu czy zapalenia kości. Aby zapobiegać groźnym nawrotom zapalenia zatok, należy również zatroszczyć się o dobre nawilżenie powietrza, unikać zadymionych i zanieczyszczonych pomieszczeń oraz miejsca, a także zadbać o ogólną oporność organizmu.
