Uczulenie na gluten

0
1325

Gluten to rodzaj białek (gluteniny i gliadyny) występujących w zbożach, np. pszenicy, życie czy jęczmieniu, który u wielu osób wywołuje reakcje alergiczne. Śladowe ilości glutenu można także spotkać w produktach spożywczych, które z pozoru nie powinny zawierać zbóż, np. w wędlinach, zupach i sosach w proszku, czekoladzie, produktach mięsnych oraz rybnych, a nawet majonezie. Według szacunków uczulenie na gluten może dotyczyć nawet 10-20% osób cierpiących na nietolerancje pokarmowe, a z roku na rok rośnie liczba osób stosujących dietę bezglutenową.

Alergia na gluten – to nie to samo co celiakia

Te dwa pojęcia często są ze sobą mylone, ale należy mieć na uwadze, że nie oznaczają tej samej choroby. Celiakia to uwarunkowana genetycznie nadwrażliwość pokarmowa na gluten, która ma podłoże autoimmunologiczne. Choroba ta prowadzi do zaniku kosmków jelitowych, co uniemożliwia wchłanianie substancji odżywczych z pożywienia. Celiakia nie zawsze daje objawy, natomiast gdy się ujawnia, powoduje m.in. problemy żołądkowe (wzdęcia, biegunki, zaparcia), utratę masy ciała, osłabienie, zmiany skórne – rodzaj i nasilenie objawów w poszczególnych  przypadkach czasami jednak znacznie się od siebie różnią.

Uczulenie na gluten – objawy u dzieci

U dzieci uczulenie na gluten przejawia się głównie w formie atopowego zapalenia skóry lub pokrzywki. Dzieci rzadziej niż dorośli odczuwają zaburzenia w pracy układu pokarmowego lub oddechowego. Reakcja alergiczna jest zazwyczaj spowodowana zbyt wczesnym włączeniem glutenu do diety dziecka i najczęściej mija wraz z upływem lat.

Objawy alergii na gluten

Jak zostało wspomniane powyżej, celiakia i alergia na gluten są dwoma odrębnymi schorzeniami mieszczącymi się w pojęciu nietolerancji pokarmowych i nie należy ich ze sobą mylić. Gluten jest jednym z najczęstszych (po mleku) alergenów – 10-25 % osób z alergią pokarmową ma objawy uczulenia na to białko.

Objawy uczulenia na gluten

W zależności od czasu wystąpienia reakcję uczuleniową na gluten można podzielić na:

  1. Natychmiastową – występującą w ciągu kilku minut do godziny od spożycia pokarmu.
  2. Późną – objawiającą się po kilku godzinach a czasem nawet po 1-2 dniach.

Pierwszy typ reakcji jest zależny od specyficznych dla glutenu przeciwciał w klasie IgE i może objawić się jednym lub kombinacją niżej wymienionych objawów:

  • wymiotami,
  • biegunką,
  • wstrząsem anafilaktycznym,
  • pokrzywką skórną,
  • wodnistym katarem,
  • skurczem oskrzeli,
  • zmianami skórnymi o typie atopowego zapalenia skóry.

Reakcja typu późnego, niezależna od przeciwciał w klasie IgE, objawia się zwykle biegunką lub zaostrzeniem atopowego zapalenia skóry. Przebieg uczulenia na gluten różni się w zależności od wieku. U dzieci jest to najczęściej atopowe zapalenie skóry, rzadziej objawy ze strony układu pokarmowego czy oddechowego, które występują po spożyciu niewielkich, miligramowych, ilości glutenu. W przeciwieństwie do celiakii większość dzieci wyrasta z tego typu alergii.

U dorosłych alergia na gluten ujawnia się najczęściej pod postacią pokrzywki, obrzęku naczynioruchowego, wstrząsu anafilaktycznego lub biegunki. Ponadto u dorosłych obserwuje się postać alergii na gluten, która występuje jedynie po równoczesnym wysiłku fizycznym. W przeciwieństwie do dzieci uczulenie na gluten jest u dorosłych zjawiskiem trwającym latami, a do wywołania objawów alergii potrzebne są znacznie wyższe niż u dzieci ilości glutenu (10 g lub więcej).

Diagnoza i leczenie alergii na gluten

Badania laboratoryjne mają ograniczone znaczenie w diagnostyce alergii pokarmowej. Dodatnie testy skórne nie występują u wszystkich osób z alergią pokarmową i mają tendencję do utrzymywania się po klinicznym ustąpieniu objawów alergii. Obserwuje się również dodatnie testy skórne u osób, które nie były uczulone na gluten. Jedynie ujemne testy skórne z dużym prawdopodobieństwem wykluczają alergię na gluten. Podwyższony poziom IgE swoisty dla glutenu może mieć pewne znaczenie w wykrywaniu reakcji natychmiastowego typu.

Korelacja poziomu swoistego IgE z objawami jest umiarkowana. Aby mieć pewność czy objawy alergii na gluten nie są objawami celiakii, oznacza się poziom przeciwciał przeciwko endomyzjum mięśni gładkich (IgAEmA) lub przeciwko tranglutaminazie tkankowej (tTG), które nie występują w przypadku alergii na gluten. Najbardziej wiarygodnym testem w diagnostyce alergii pokarmowej jest dieta eliminacyjna z ponownym wprowadzeniem uczulającego pokarmu.

Podobnie jak w przypadku celiakii podstawą leczenia alergii na gluten jest dieta bezglutenowa.

Dieta bezglutenowa – produkty dozwolone i zabronione

Produktami naturalnie bezglutenowymi są: kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok, soczewica, fasola, sago, sorgo, orzechy, a także mięso, owoce i warzywa.

Za bezglutenowe uznaje się również produkty przetworzone, w których według ustaleń FAO/WHO zawartość glutenu nie przekracza 20 ppm (20 mg na kg) i oznacza się je międzynarodowym znakiem Przekreślonego Kłosa.

Zabronione w diecie bezglutenowej są: pszenica (także orkisz), jęczmień, żyto i zwykły owies i wszystkie produkty z ich dodatkiem.

[Głosów:0    Średnia:0/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here