Gluten w ostatnim czasie robi prawdziwą furorę. O tym, jakie szkody przynosi spożywanie glutenu, słyszymy bardzo często. Celebryci, dietetycy czy sportsmeni rekomendują, aby jedzenia glutenu zaprzestać całkowicie. Dzięki temu mamy być zdrowsi, bardziej odporni, witalni. Jak się jednak okazje z glutenu powinny zrezygnować jedynie osoby uczulone na niego lub z nietolerancją. Należy pamiętać, że alergia na gluten to nie to samo co nietolerancja glutenu. Zobacz, czym są te dwa schorzenia oraz jakie są ich objawy.
Alergia na gluten i nietolerancja glutenu, która najczęściej występuje w postaci celiakii, są chorobami należącymi do grupy nietolerancji pokarmowych. Wskazuje się jednak, że z alergią na gluten mamy do czynienia o wiele częściej. Występuje ono nawet u 20% osób, tymczasem nietolerancja glutenu to problem 10% społeczeństwa.
Co trzeba wiedzieć o alergii na gluten?
Alergia na gluten jest chorobą należącą do nietolerancji pokarmowych. Może ona wystąpić zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Szacuje się, że z alergią na gluten boryka się 20% społeczeństwa. Objawy alergii na gluten występują natychmiast po jego spożyciu, ale w niektórych przypadkach mogą pojawić się z opóźnieniem. Co ważne, objawy alergii na gluten zmieniają się wraz z wiekiem. W przypadku dzieci najczęstsze symptomy to atopowe zapalenie skóry oraz dolegliwości ze strony układu pokarmowego czy oddechowego. Objawy te pojawiają się po spożyciu nawet niewielkich ilości glutenu. Należy pamiętać, że dzieci z alergii na gluten zazwyczaj wyrastają, z nietolerancji glutenu już nie.
Należy pamiętać, że dzieci z uczulenie na gluten zazwyczaj wyrastają, z nietolerancji glutenu już nie.
Przy alergii na gluten u dorosłych jako objawy schorzenia wymienia się pokrzywkę, obrzęk naczynioruchowy, wstrząs anafilaktyczny lub biegunki. Wskazuje się również, że u osób dorosłych alergia na gluten może pojawiać się jedynie w bezpośrednim połączeniu z wysiłkiem fizycznym. Dorośli na alergię na gluten cierpią przez całe lata (zazwyczaj schorzenie nie mija), a aby wywołać wyżej wskazań objawy, potrzeba jest dużej ilości glutenu dostarczonego do organizmu.
Czym jest nietolerancja glutenu?
Nietolerancja glutenu staje się coraz powszechniejszym problemy. Źródła medyczne podają, że dziś cierpi na nią ok. 10% społeczeństwa. Nietolerancja glutenu objawia się tym, że organizm nie może tolerować białka znajdującego się w zbożach takich jak pszenica, żyto, jęczmień. Najpopularniejszym przejawem chorobowym nietolerancji glutenu jest celiakia. Oprócz tego medyna wskazuje jeszcze alergię na pszenicę oraz nieceliakalną nadwrażliwość na gluten.
Objawy nietolerancji glutenu
Na to, jakie objawy nietolerancji glutenu wystąpią u danej osoby, ma wpływ to, na jaką jednostkę chorobę ona cierpi. W przypadku alergii na pszenicę objawy pojawiają się bardzo szybko – zazwyczaj kilka sekund lub minut po spożyciu pszenicy. Jako symptomy tej formy nietolerancji glutenu wymienia się:
- Biegunki, wzdęcia i wymioty,
- Obrzęk dróg oddechowych i duszności;
- Pokrzywkę, atopowe zapalenie skóry oraz swędzenie;
- Wstrząs anafilaktyczny (występuje on niezwykle rzadko).
- W przypadku celiakii oraz nieceliakalnej nadwrażliwość na gluten jako objawy nietolerancji glutenu wymienia się:
- bóle brzucha, wzdęcia, biegunki,
- nudności i wymioty
- niedobory witamin i minerałów z powodu zaburzeń wchłaniania (częstsze w celiakii)
- anemię
- utratę masy ciała lub zahamowanie wzrostu u dzieci
- bóle głowy
- depresję
- przewlekłe zmęczenie
- osłabienie mięśniowe
- zaburzenia równowagi i koordynacji (tzw. ataksja glutenowa)
- zaburzenia płodności
- osteoporozę
- zapalenie stawów
- problemy skórne (skórna postać celiakii jest nazywana opryszczkowatym zapaleniem skóry lub chorobą Duhringa)
- bezsenność.
Objawy te w przypadku celiakii pojawiają się nawet po kilku tygodniach lub latach od momentu spożycia glutenu. W przypadku NCGS symptomy mogą wystąpić po kilku godzinach lub dniach kontaktu organizmu z glutenem.
Badania na nietolerancję glutenu
Diagnostyka nietolerancji glutenu nie jest prostym zadaniem. Jest to efektem tego, że choroba nie uwidacznia się od razu i wykazuje złożone patomechanizmy. Najprościej zdiagnozować jest alergię na pszenicę. Wynika to z tego, że schorzenie to daje szybkie objawy po kontakcie z glutenem. Jednocześnie alergia na pszenicę jest najrzadszą z postaci nietolerancji glutenu. Aby ją potwierdzić, wykonuje się testy skórne punktowe, płatkowe oraz oznaczenie IgE we krwi. W przypadku podejrzenia celiakii lekarze zlecają dodatkowo testy serologiczne (polegające na oznaczeniu przeciwciał) oraz testy predyspozycji genetycznej.
Jak leczyć nietolerancję glutenu?
Najpopularniejszym sposobem leczenia nietolerancji glutenu jest zastosowanie odpowiedniej diety. Osoba chora powinna przez na dietę bezglutenową, bowiem nawet niewielkiej ilości tego białka mogą powodować przykre dolegliwości i objawy. Dieta bezglutenowa przede wszystkim eliminuje produkty zbożowe takie jak mąki, kasze, makarony, pieczywo, ciasta, kawa zbożowa, napoje na bazie słodu jęczmiennego. Te produkty zastępowane są ryżem, kasza gryczaną i jaglaną, ziemniakami, kukurydzą, gryką, soją, mąką ziemniaczaną, tapioką, soczewicą, fasolą, orzechami i prosu. Na diecie bezglutenowej bez obaw można spożywać też amarantus. Należy pamiętać, że gluten może znajdować się także w produktach mlecznych, warzywach i owocach.
