Świerzb jest chorobą skóry, którą bardzo trudno jest opanować. Wywoływana jest ona przez pasożyt – świerzbowiec ludzki. Podstawowym objawem świerzbu jest charakterystyczna wysypka oraz uporczywy świąd skóry. Domowe sposoby zazwyczaj nie przynoszą rezultatów, dlatego świerzb trzeba leczyć, korzystając z pomocy lekarza. W kuracji stosuje się leczenie farmakologiczne lekami na receptę. Zobacz, jak leczyć uciążliwe swędzenie skóry.
Świerzb to choroba skóry, która przez lata kojarzona była z brudem. Trzeba jednak pamiętać, że świerzbem zarazić można się, nawet przebywając w czystych warunkach i wtedy, gdy dba się o higienę osobistą. Za chorobą odpowiada pasożyt – świerzbowiec ludzki. Jest on bardzo mały, a więc trudno go dostrzec gołym okiem.
Przyczyny świerzbu skóry
Świerzb skóry jest wynikiem zakażenia świerzbowcem ludzkim. Pasożyt gromadzi się w naskórku, gdzie tworzy system kanalików i jamek. W nich samice składają jaja, a z nich lęgnąć się kolejne larwy. One również drążą w naskórku jamy i kanaliki. Tak namnażają się kolejne pasożyty. Lubią one przede wszystkim miejsca ciepłe i ukryte. Oznacza to, że świerzbowiec ludzki głównie umiejscawia się między palcami u rąk, w pachwinach, w okolicach narządów rodnych, w pępku, pod piersiami, na linie pasa.
Jak zarazić się świerzbowcem ludzkim?
Do zakażenia świerzbem dochodzi na skutek bezpośredniego kontakty z osobą chorą. Pasożyty mogą się przenieść np. w trakcie kontaktu seksualnego, spania w jednym łóżku, noszeniu tych samych ubrań, korzystaniu z tych samych narzędzi i przedmiotów. Na chorobę narażone są przede wszystkim osoby przebywające w dużych skupiskach ludzi, dzieci w wieku przedszkolnym oraz szkolny. Należy pamiętać, że aby do zakażenia doszło, to kontakt z osobą chorą musi być dłuższy- nie da się zarazić przez badanie ręki. Okres wylęgania się choroby to do 2-3 tygodni, a nasilenie dolegliwości pojawia się po 3-6 tygodniach od zakażenia. Świerzbowiec ludzki rozmnaża się w ludzkiej skórze i gnie poza organizmie człowieka po 2 dniach.
Należy pamiętać, że na świerzb nie chorują tylko osoby nieprzestrzegające higieny osobistej, żyjące w brudzie.
Objawy świerzbu
Podstawowym objawem świerzbu jest wysypka. Zmiany skórne zlokalizowane są przede wszystkim w okolicach nadgarstków, bocznej powierzchni palców rąk, tułowia, w okolicach pępka, pasa, w zgięciach stawów i fałdach skóry. U kobiet wysypka może pojawić się w okolicach brodawek sutkowych, u mężczyzn przy narządach płciowych np. prącia, worka mosznowego. Świerzbowiec może również atakować kobiecie genitalne. U dzieci świerzb zajmuje natomiast skórę dłoni oraz stóp. Wysypka przy świerzbie to:
- grudki,
- pęcherzyki,
- krostki,
- nory wydrążone w warstwie rogowej naskórka (tzw. nory świerzbowcowe).
Świerzb jest niezwykle uciążliwą chorobą. Powoduje on nieznośny świąd skóry, który nasila się zwłaszcza w nocy oraz po kąpieli. Nieleczony roznosi się na większe powierzchnie ciała. Choroba roznosi się też pod wpływem drapania zmian.
Diagnoza świerzbu skórnego
Rozpoznanie i zdiagnozowanie świerzbu skórnego nie zawsze są proste. Świąd i zaczerwienienie skóry mogą wskazywać też na inne dolegliwości i choroby. W czasie diagnozy sprawa się przede wszystkim czy występują tzw. przeczosy. Ich wystąpienie jest podstawą do dalszych badań. Diagnostyka obejmuje wywiad lekarski i badanie wizualne. Jeśli podejrzewa się u siebie świąd, to należy wybrać się do dermatologa. Na wizytę najlepiej przyjść jak najszybciej, aby nie dopuścić do rozprzestrzenienia się choroby. Leczenie najlepiej jest podjąć już przy pierwszych oznakach świerzbu.
Leczenie świerzbu
Zdiagnozowanie świerzbu oznacza, że należy rozpocząć leczenie. W wielu przypadkach domowe sposoby na świerzb są nieskuteczne i trzeba rozpocząć kurację farmaceutykami. Należy pamiętać, że ze świerzbem powinna walczyć nie tylko osoba zarażona, ale i wszyscy domownicy. Rozpoczęcie terapii powinno poprzedzić wyprawie w wysokiej temperaturze wszystkich ubrań oraz pościeli. Porządnie i dokładnie trzeba też umyć wszystko, z czego się korzysta np. wannę, umywalkę, muszlę klozetową, naczynia, garnki, dziecięce zabawki.
Skuteczność leczenia i szansa na całkowite wyzdrowienie zależy od tego, jak szybko zostanie postawiona diagnoza i rozpoczęta kuracja. W leczeniu świerzbu stosuje się preparaty z permetryną, maść siarkową lub środki zawierające lindan. Preparaty te dostępne są w postaci żelu, maści, nalewek. Leczenie wspomagane jest farmaceutykami o działaniu przeciwhistaminowym oraz kalominą. Preparaty nakłada się bezpośrednio na skórę, którą objętą są zmiany. Powinny one zostać na ciele minimum 8 godzin, dlatego najlepiej nakładać je na noc.
Domowe sposoby na świerzb
Objawy świerzbu można łagodzić, stosując domowe sposoby. Te obejmują kąpiele z olejkiem lawendowym, herbacianym lub cynamonowym. Olejki można również zmieszać z niewielką ilością wody i miodu, a powstałą papką smarować zajęte świerzbem miejsca. Poleca się również przemywaniem zakażonej skóry naparami ziołowymi z tymianku, kminku zwyczajnego, wrotycza, piołunu pospolitego czy babki lancetowatej. Pomóc mogą także okłady z octem.
