Męczący poranny kaszel, trudności ze złapaniem tchu przy wchodzeniu po schodach. Te objawy mogą świadczyć o POChP, czyli przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc. Choroba ta najczęściej występuje po 65 roku życia i postępuje wraz z wiekiem. Szacuje się, że cierpi na nią ok. 2 milionów Polaków. Zobacz, jakie są przyczyny POChP, czy objawia się to schorzenie oraz w jaki sposób można je leczyć.
Przewlekła obstrukcyjna choroba płuc jest schorzeniem podstępnym. Przez wiele lat nie daje żadnych objawów. Ujawniają się one dopiero z czasem i powodują trudności w oddychaniu, zadyszkę, świszczący oddech czy ucisk w klatce piersiowej. Z biegiem czasu objawy te występują nie tylko w czasie wzmożonego wysiłku fizycznego, ale i w trakcie odpoczynku.
Na czym polega POChP?
POChP polega na zwężeniu dróg oddechowych. Powoduje to, że osoba nie może wypchnąć z płuc powietrza. Trudności sprawia też jego nabrania. Wszystko to prowadzi do duszności, ucisku w klatce piersiowej oraz świszczącego oddechu. Choroba zazwyczaj atakuje po 65 rok życia. Aby ją wykryć, należy przeprowadzić specjalistyczny test nazywany badaniem spirometrycznym. Polega ona na ocenie objętości i pojemności płuc. Badanie trwa kilka minut, a zadaniem pacjenta jest wdmuchiwanie powietrza do specjalnego ustnika.
Objawy przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc
Charakterystycznym objawem przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc są duszności, które w pierwszej fazie rozwoju schorzenia występują tylko podczas intensywnego wysiłku fizycznego. Objaw ten jest często ignorowany i przypisywany podeszłym wieku lub innych schorzeniem związanym z układem krążenia. Jako kolejne symptomy przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc wymienia się kaszel oraz problemy z odkrztuszaniem, szybkie męczenie się po wysiłku i ogólne osłabienie organizmu.
Jakie są przyczyny przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc?
Jako główną przyczynę POChP wymienia się palenie papierosów. W grupie ryzyka są zarówno czynni, jak i bierni palacze. Chorobę może wywołać również zanieczyszczenie powietrza. Szczególnie groźnie są związki siarki, ozon oraz dwutlenek azotu. Jako ich źródło wskazuje się spalanie ropy i węgla. Szkodliwe pyłki, które są przyczyną przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc, znajdują się w pobliżu zakładów przemysłowych, ruchliwych dróg, pomieszczeń ze słabą wentylacją, opalanych węglem, gazem lub drewnem. Jako czynniki ryzyka wskazuje się również:
- nadreaktywnośc oskrzeli objawiającą się nadmiernymi skurczami, które ograniczają przepływ powietrze;
- czynniki genetyczne;
- astmę;
- częste infekcje oskrzeli i płuc;
- zakażenie dróg oddechowych przebyte we wczesnym dzieciństwie.
POChP u dziecka
Przewlekła obstrukcyjna choroba płuc może wystąpić również u dziecka. Ryzyko zachorowania na nią wzrasta, jeśli noworodek miał niską masę urodzeniową (poniżej 2,5 kilograma) oraz w przypadku występowania u niego nawracających infekcji układu oddechowego. Te ostatnie mogą nieodwracalnie uszkodzić płuca.
Jak powstaje POChP?
Zanieczyszczenia, które wdychamy, w większości usuwamy poprzez kaszel i chrząkanie. Okazuje się jednak, że mimo tego spora część toksyn przedostaje się do pęcherzyków płucnych. By je zwalczyć, organizm uaktywnia białe krwinki. Te w połączeniu z toksynami w duże mierze giną i rozpadają się w tkance płucnej, uwalniając tzw. elastazę. Jest to silny enzym, który uszkadza włókna sprężyste w placach i spawania, że zniszczeniu uległa część pęcherzyków płucnych, a pozostałe zostają nadmiernie rozdęte. Dochodzi wtedy do rozedmy płuc, a organizm jest poważnie niedotleniony. Zniszczenia, które powoduje rozedma płuc oraz przewlekle zapalenie oskrzeli wywołują przewlekłą obstrukcyjną chorobę płuc.
Leczenie przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc
Leczenie POChP uzależnia się od zaawansowania schorzenia. Medycyna wyróżnia 4 stopnie zaawansowania przewlekłej obstrukcyjnej choroby płuc. Aby określić dokładny stopień, analizuje się skalę duszności, stopień ograniczenia przepływu powietrza, liczbę zaostrzeń choroby w ciągu roku. Na tej podstawie przepisuje się leki na POChP. Ich zadaniem jest zmniejszenie duszności oraz poprawienie przepływu powietrza w płucach. W kuracji zastosowanie mają leki rozszerzające oskrzela, doustne wziewne glikokortykosteroidy, inhibitory fosfodiesterazy 4, mukolityki i antyoksydanty, antybiotyki.
Leczenie farmaceutykami należy kontynuować, nawet jeśli objawy schorzenia uległy minimalizacji lub całkowicie ustały. Przerwanie kuracji zazwyczaj oznacza powrót objawów i dolegliwości.
Leczenie tlenem przy POChP
Leczenie POChP polega także na podawaniu choremu tlenu. Zapotrzebowanie i sposób jego podawania określa się na podstawie gazometrii. Zazwyczaj tlen podaje się za pomocą cewnika lub maski. Kuracje wspomaga się rehabilitacją oddechową. Ma ona na celu usprawnienie mechaniki oddychania. Polega na wykonywaniu ćwiczeń fizycznych i oddechowych ustalonych przez rehabilitanta. Rehabilitacja POChP zazwyczaj obejmuje pływanie, jazdę na rowerze, spacery czy podnoszenie ciężarów. W czasie aktywności (a także na co dzień) należy pamiętać, aby wdychać powietrze przez nos i wydychać je ustami.
