Pokrzywka jest często występującą wysypką skórną. Wykwity, które pojawiają się w jej trakcie, przybierają formę bąbli, podobnych do tych, z którymi spotykamy się przy zwykłym poparzeniu pokrzywą. Wykwity te mają różową barwę lub odcień porcelanowo biały, mogą też przybierać różne kształtu i rozmiary. Pokrzywka nie jest dolegliwością, która można uznać za poważną. Znika tak szybko, jak się pojawia, a towarzyszy jej niewielki ból i świąd. Trzeba jednak wiedzieć, że lekarze wyróżniają kilka rodzajów pokrzywek. Mogą na nie cierpieć zarówno dorośli, jak i dzieci. Szacuje się, że z problem pokrzywki zmaga się mniej więcej co 5 osoba. Zobacz, co musisz wiedzieć o pokrzywce.
Jak powstaje pokrzywka?
Pochodzenie pokrzywki jest alergiczne. Wywoływana jest ona nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego na kontakt z substancją wywołującą alergię. Pokrzywkę można więc zaliczyć do grupy chorób, w której znajduje się również atopia, atopowe zapalenie skóry, katar sienny czy alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych. Warto jednak wiedzieć, że zdarzają się przypadku, kiedy pokrzywka nie ma podłoża alergicznego, a jej geneza jest toksyczna lub fizykalna.
Objawy pokrzywki
Pierwszym i głównym objawem pokrzywki są bąble na skórze. Bąble towarzyszące pokrzywce pojawiają się w wyniku uwolnienia z komódek mediatorów zapalnych. Mediatory te oddziaływają na naczynia krwionośne poprzez ich rozszerzanie i zwiększanie przepuszczalności, co w efekcie prowadzi do zaczerwieniania skóry oraz przechodzenia płynu ze stałych naczyń do otaczających tkanek. To wszystko skutkuje obrzękiem w postaci bąbla. Bąble przy pokrzywce powstają bardzo szybko i utrzymują się na powierzchni skóry od kilku do kilkunastu godzin. W przypadku, gdy nie znikną po tym czasie, możemy mówić o pokrzywce przewlekłej.
Oprócz wsypki w postaci bąbli przy pokrzywce mogą występować objawy towarzyszące takie jak obrzęk błon śluzowych jamy ustnej oraz dróg oddechowych.
Przyczyny pokrzywki
Jako najczęstsze przyczyny pokrzywki lekarze skazują:
- przyczyny idiopatyczne – w ich wyniku pokrzywka pojawia się bez wyraźnej genezy; może występować jako łagodna wsypka lub przewlekła dolegliwość; bezpośrednia przyczyna wystąpienia pokrzywki idiopatycznej jest niemal niemożliwa do ustalenia;
- przyczyny infekcyjne – pokrzywka może pojawić się jako efekt infekcji takich jak wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C, mononukleozie zakaźnej, AIDS;
- przyczyny zależne od przeciwciał IgE – występowanie pokrzywki może być pochodną użądlenia lub pokąsania przez owady; zazwyczaj z wysypką spotkamy się w przypadku użądlenia przez osy lub pszczoły; w tej grupie przyczyn występowania pokrzywki wskazuje się także nadwrażliwość na substancje, z którymi można spotkać się w życiu codziennym np. lateks, kosmetyki, sierść lub sine zwierząt domowych itd.
- przyczyny alergiczne – pokrzywka alergiczna występuję jako efekt alergii pokarmowej np. na mleko czy orzechy; ten rodzaj pokrzywki często występuję także jako reakcja organizmu na konserwanty, barwniki spożywcze i wzmacniacze smaku;
- transfuzje krwi;
- terapie farmaceutykami – pokrzywka może pojawić się np. po penicylinie, aspirynie czy niesteroidowych lekach przeciwzapalnych;
- czynniki fizyczne – w tych przyczynach wskazuje się nadmierne drapanie, które może wywołać dermografizm; jest to obrzęknięcie i zbielenie/zaczerwienienie podrapanego miejsca; pokrzywki mogą być również wywołane uciskiem (np. odzieży) lub uderzeniem; czynniki fizyczne mogą wywołać również pokrzywkę świetlną, która pojawia się po nadmiernym naświetlaniu skóry promieniami słonecznymi lub pokrzywkę cholinergiczną, która występuje po wysiłki fizycznym, biernym oparzeniu ciała lub przy nadmiernej potliwości; pokrzywka cholinergiczna uznawana jest za jedna z najbardziej dokuczliwych, nie tylko swędzi, ale i mogą po niej powstać blizny i ślady na skórze.
Rodzaje pokrzywki
Pokrzywka jest wysypką, która może mieć różne rodzaj. Pokrzywkę dzieli się ze względu na to, jakie mechanizmy powodują uwalnianie w skórze właściwej komórek odpowiedzialnych za powstawanie bąbla pokrzywkowego. Dobre zdiagnozowanie rodzaju pokrzywki jest niezwykle ważne, ponieważ na blokowaniu machizmu odpowiedzialnego za powstawanie wsypki opiera się głównie leczenie tej dolegliwości.
Wśród najczęściej występujących rodzajów pokrzywek wyróżnia się:
- pokrzywkę ostrą – zazwyczaj ma ona postać alergiczną; czynnikami, które ją wywołują, mogą być pokarmy, pyłki roślin czy leki; pierwsze objawy powstają już w kilka godzin po kontakcie z alergenem i mogą utrzymywać się od kilku godzin do kilku dni;
- pokrzywkę przelękłą – ma ona charakter niealergiczny; zazwyczaj występuję u osób dorosłych; mogą ją wywoływać czynniki psychiczne lub alergeny pokarmowe i wziewne; pokrzywka przewlekła może być także efektem zaburzeń przewodu pokarmowego;
- pokrzywkę mechaniczną – wywoływana jest przez potarcie lub ucisk, chociaż może mieć także związane z układem nerwowym i silnymi wstrząsami; objawy pokrzywki mechanicznej są długotrwałe, a dolegliwość leczy się latami; zmiany skórne pojawiają się bardzo szybko po zadziałaniu czynnika mechanicznego i trwają kilka minut lub godzin, a następnie przekształcają się w wykwity po pokrzywkowe;
- pokrzywkę kontaktową – związane jest z mechanizmami alergicznymi; najczęściej wywoływana jest przez sierść zwierząt lub ukąszenia owadów; w jej przypadku bąble pojawiaj się tylko w miejscu kontaktu z alergenem.
