Medycyna jest nauką rozwijającą się w zawrotnym tempie. Liczne badania pozwalają odkrywać leki na kolejne choroby i leczyć schorzenia, które jeszcze kilka lat temu miały status nieuleczalnych. Jednak mimo takiego postępu nadal nie udało się wytworzyć substancji, która mogłaby w pełni zastąpić ludzką krew. Ta natomiast niezbędna jest do życia. Dodatkowa krew niezbędna jest w wielu sytuacjach m.in. dla poszkodowanych w wypadkach, podczas operacji czy przeszczepu narządów. Jak dotąd jedynym źródłem dodatkowej krwi są zdrowi ludzie. Mogą oni oddać krew i pomoc uratować komuś życie. Co do zasady krwiodawcą może zostać każdy, jednak istnieją pewne przeciwwskazania uniemożliwiające oddanie krwi. Zobacz, jakie one są.
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne?
Czy oddawanie krwi jest bezpieczne – to jedno z pierwszych pytań, jakie zadaje sobie przyszły krwiodawca. Chcąc uratować życie innej osoby, nie chce jednocześnie skrzywdzić siebie i narazić na szwank swój zdrowie i życie. Nie ma jednak obaw, oddawanie krwi jest całkowicie bezpiecznie. W punktach krwiodawstwa przestrzegane są szczegółowe zasady higieny, które mają wykluczyć ryzyko zarażenia chorobami wirusowymi i bakteryjnymi. Krew zawsze pobierana jest jednorazowym sprzętem, a przed każdym jej dodaniem u dawcy oznacza się stężenie hemoglobiny i wartość hematokrytu. Zabezpieczenie pobranej krwi od krwiodawcy obejmują także oznaczanie próbek na obecność wirusa HIV, zapalenia wątroby typu B i C, chorób wenerycznych i nowotworowych. Badania te są niezwykle ważne, ponieważ zakażonej krwi pochodzącej od niezdrowego człowieka nie można wykorzystać. Jest ona utylizowana w specjalnych warunkach. Dawca zakażonej krwi jest również informowany o schorzeniu, na które cierpi.
Kto nie może zostać dawcą krwi?
Co do zasady dawcą krwi może zostać każda zdrowa osoba wieku do 18 do 65 lat o masie ciała przynajmniej 50 kilogramów. Od tej zasady istnieje jednak kilka wyjątków. Stacje krwiodawstwa nie przyjmują krwi od:
- kobiet w trakcie miesiączki i bezpośrednio po jej zakończeniu (m.in. 3 dni po jej zakończeniu);
- osób, u których wykonano zabieg ekstrakcji (usunięcia) zęba lub zastosowano leczenie kanałowe – przez co najmniej 7 dni;
- osób, które wykonały tatuaż lub założyły kolczyk – przez 6 miesięcy od zdarzenia;
- osób, u których wykonani gastroskopie, artroskopie lub kolonoskopie, a także zabiegi operacyjne – przez 6 miesięcy
- osób, które powrócili z krajów o wysokiej zachorowalności na AIDS – przez 6 miesięcy;
- osób, które przeszły kłębuszkowe zapalenie nerek – przez 5 lat;
- osób, które zachorowały na grypę lub inne choroby zakaźne/wirusowe – przez 2 tygodnie.
Stała dyskwalifikacja w zakresie oddawania krwi dotyczy osób z wadami serca wrodzonymi i wyleczonymi, chorych na niedokrwienność mięśnia sercowego, niewydolność krążenia, zaburzenia rytmu serca, miażdżycę, cukrzycę, choroby tarczycy, nadnerczy wątroby, łuszczycę, kolagenozy, nowotwory, choroby zakaźne m.in. WZW typu B i C, babeszjozę, wirusa HIV, choroby weneryczne. Przeciwskazania do zastania krwiodawcą są również zaburzenie i choroby psychiczne, uzależnienie od leków, alkoholu, środków odurzających.
Jak zostać dawca krwi?
Osoba, która chce zostać dawcą krwi, musi spełniać kilka warunków. Przede wszystkim musi być ona zdrowa, mieć od 18 do 65 lat i wagę co najmniej 50 kilogramów. Aby oddać krew, trzeba zgłosić się do jednej z wielu stacji krwiodawstwa. Ich wykaz bez problemu można znaleźć w Internecie. Wybierając się na oddawanie krwi, należy zabrać ze sobą aktualny dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość, miejsce zameldowania oraz numer PESEL. Dokumentem tym może być dowód osobisty, prawo jazdy, legitymacja ubezpieczeniowa, książeczka wojskowa lub paszport.
Honorowy dawca krwi – jak wygląda oddawanie krwi?
Oddawanie krwi musi być bezpieczne zarówno dla dawcy, jak i dla biorcy. Aby pobieranie krwi nie wywołało problemów zdrowotnych, w ciągu roku można oddawać tylko ściśle określoną ilość krwi. Podczas konwencjonalnej metody pobierania krwi jednorazowo pobiera się ok. 450 ml krwi. Sam zabieg trwa ok. 10 minut. Kobiety krew mogą oddawać 4 razy w roku mężczyźni 6 razy w roku. Dla bezpieczeństwa należy zachować co najmniej 8 tygodniową przerwę pomiędzy kolejnymi pobraniami. Do stacji krwiodawstwa najlepiej udać się po zjedzeniu lekkiego i beztłuszczowego posiłku. Po oddaniu krwi należy zjeść regenerujący posiłek, zazwyczaj wydaje go stacja krwiodawstwa. Zamiast posiłku można otrzymać np. czekolady o wartości 4500 kcal. Warto pamiętać, że osoby pełniące takie zawody jak pilot, maszynista, kierowca autobusu, operator dźwigu oraz te uprawiające prace na wysokości, wspinaczkę, głębokie nurkowanie do swoich zajęć mogą powrócić nie wcześniej niż 12 godzin po oddaniu krwi.
Honorowy dawca krwi – przywileje
Osoba oddająca krew otrzymuje tytuł honorowego dawcy krwi. Upoważnia on do otrzymania legitymacji na podstawie, której przysługuje posiłek regenerujący o wartości 4500 kcal, bezpłatne wyników badań diagnostycznych, zwrot kosztów zarobku na zasadach wynikach z przepisów prawa, zwrot kosztów podróży do najbliższej placówki publicznej służby krwi, dzień wolny od nauki lub pracy, ulga podatkowa (odliczenie wartości oddanej krwi od dochodu), karta identyfikacyjna z grupa krwi.
