Skaza białkowa jest nietolerancją pokarmową białka pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Zazwyczaj mówią o tej nietolerancji pokarmowej mamy ani myśli dzieci, jednak skaza białkowa może wystąpić również u dorosłych. Zwykle pojawia się ona wraz z innymi alergiami np. na roztocza, sierść zwierząt, pyłki. Trzeba pamiętać, że chociaż skaza białkowa to głównie uczulenie na biało, to czynnikami uczulającymi mogą być też cytrusy, kakao czy jajka. Podstawą leczenia zawsze jest eliminacja z diety substancji uczulających. Poznaj objawy skazy białkowej u dzieci i dorosłych.
Pierwsze objawy skazy białkowej pojawiają się już w okresie wczesnego niemowlęctwa. U malucha można zauważyć nienaturalne zaczerwienie i błyszczące policzki po spożyciu produktów zawierających białko. To jednak niejedyne objawy nietolerancji pokarmowej.
Przyczyny skazu białkowej u dzieci i dorosłych
Przyczyna skazy białkowej u dzieci i dorosłych to nadmierna immunologiczna reakcja na niektóre białka zwierzęce i roślinne. Najczęściej skaza białkowa występuje u dzieci i niemowląt i jest wynikiem niedojrzałości układu odpornościowego. W większości przypadków mija w okolicy 4. roku życia. Może się jednak zdarzyć, że nietolerancja pokarmowa białka będzie utrzymywać się przez całe życia.
Wskazuje się, że ważną przyczyną skazy białkowej są czynniki środowiskowe. Nadmierna reakcja na antygeny może być wynikiem przebywania w zbyt sterylnych pomieszczeniach, a przez to utracie odporności na normalne czynniki chorobotwórcze. O pobudzenie reakcji alergicznych obwinia się też zanieczyszczenia cywilizacyjne, nadmierną ekspozycję na środki chemii gospodarczej i spożywczej.
Skaza białkowa – uczulenie na…?
Skaza białkowa jest uczuleniem na białka i roślinne, i zwierzęce. Czynnikami uczulającymi mogą być też inne czynniki. Jako produkty uczulające wskazuje się:
- mleko (nie tylko krowie, ale też kozie i owcze),
- przetwory mleczne, sery,
- ryby i owoce morza,
- wołowina,
- mąka pszenna (głównie gluten),
- soja, soczewica, groch,
- orzechy,
- cielęcina,
- kakao,
- czekolada,
- migdały,
- pistacje,
- jaja kurze,
- owoce cytrusowe.
Do szczególnie niebezpiecznych alergenów zalicza się białka orzechów arachidowych. Powodują one intensywną i gwałtowną reakcję alergiczną, która może zakończyć się niebezpiecznym dla życia wstrząsem anafilaktycznym.
Objawy skazy białkowej u dorosłych
Skaza białkowa u dorosłych powoduje typowe objawy, które stosunkowo łatwo rozpoznać. Sprawia to, że nie tolerancję można szybko rozpoznać i rozpocząć leczenie. Jako objawy skazy białkowej u dorosłych wymienia się:
- Świąd;
- Zaczerwienienie skóry;
- Powstawanie zmiana skórnych o typie wysypki atopowej; są to drobne czerwone krostki, które pojawiają się w dużych skupiskach; najczęściej lokalizują się w zgięciach łokci i kolan oraz na małżowinie usznej;
- Bóle brzucha;
- Biegunki,
- Wzdęcia,
- Nudności,
- Wymioty.
Oprócz tego osoby cierpiące na skazę białkową mogą borykać się z powracającymi się aftowymi zapaleniami jamy ustnej, migrenami, zmęczeniem, obrzękami dłoni, stop i okolic drobnych stawów. Objawy skazy białkowej nasilają się po spożyciu pokarmy z białkiem, na które jest się uczulonym.
W skrajnych przypadkach – kiedy nietolerancja jest bardzo silna lub spożyciu się duże ilości białka, może dojść do wstrząsu anafilaktycznego. Rozpoznaje się go po znacznym spadku ciśnienia tętniczego krwi, zaburzeniami świadomości, obrzękami powłok, gardła i krtani, intensywnym rumieniem. Trzeba pamiętać, że wstrząs anafilaktyczny jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Aby nie doszło do śmierci, konieczna jest natychmiastowa pomoc medyczna.
Objawy skazy białkowej u dzieci
Objawy skazy białkowej u dzieci są podobne do tych rozpoznawanych u osób dorosłych. Wskazuje się, że typowe symptomy to:
- Zaczerwienienie na policzkach;
- Kolka z refluksem żołądkowo-przełykowym;
- Zmiany skórne w postaci czerwonych plam i zgięciach rąk i nóg oraz podłużne zmiany na małżowinach usznych;
- Krew w kale;
- Zaburzenia w rozwoju fizycznym dziecka objawiające się problemami ze wzrostem;
- Częste ulewania się pokarmy;
- Nadpobudliwość i niepokój.
Leczenie skazy białkowej u dzieci i dorosłych
Podstawą w leczeniu skazy białkowej jest stosowanie diety eliminacyjnej. Chorzy lub rodzice dzieci ze skazą muszą obserwować reakcje i nauczyć się rozpoznawać, jaki produkt nasila objawy nietolerancji pokarmowej. Dzieci i dorośli ze skazą białkową powinni przejść na odpowiednio skomponowaną dietę oraz śledzić skład kupowanego pożywienie. Należy pamiętać, że śladowe ilości białka mogą znajdować się w każdym produkcie spożywczym. Dziś dobór produktów jest ułatwiony, bowiem producenci są zobowiązani do podawania składu wyrobów, a także oznaczania piktogramem z kłosem zboża tych, które zawierają gluten. Warto zaznaczyć, że ze względu na zmieniającą się reaktywność immunologiczna, niektóre białka po kilkumiesięcznym odstawaniu można z powrotem włączyć do diety i sprawdzić, czy nie występuje reakcja alergiczna.
W przypadku, gdy skaza białkowa przybiera postać ostrą, stosuje się leki przeciwalergiczne, przeciwzapalne i przeciwświądowe. Skórna, na której pojawiają się wysypki i zmiany wymaga właściwej pielęgnacji – do tej powinno się stosować demokosmetyki, które posiadają właściwości hipoalergiczne, nawilżające i natłuszczające.
