Wyniki badania przeprowadzonego na zlecenie Krajowej Rzemieślniczej Izby Optycznej pokazały, że aż 63% Polaków cierpi na krótkowzroczność, 17% na dalekowzroczność, a 18% na astygmatyzm. Jak wady wzroku wpływają na jakość naszego życia? Jak można zahamować ich rozwój? I czy jest możliwe ich całkowite usunięcie?
Jakie wyróżniamy wady wzroku
Istnieje wiele różnych zaburzeń wzroku dotykających większość ludzi na świecie. Zaliczamy do nich: krótkowzroczność, nadwzroczność, astygmatyzm oraz starczowzroczność. Oprócz tego możemy spotkać się z zaburzeniem nazywanym daltonizmem i zaburzeniami postrzegania stereoskopowego.
Krótkowzroczność
To wada, w której wiązki światła docierające do oka nie skupiają się na siatkówce, ale przed nią. W efekcie przedmioty oglądane z daleka są niewyraźne, a te znajdujące się blisko są dobrze widoczne.
Osoby dotknięte krótkowzrocznością mają osłabioną ostrość widzenia. Z tego względu często mrużą oczy w celu wytężania wzroku, gdy obserwują coś oddalonego od nich.
Na krótkowzroczność zapada coraz więcej dzieci. Problem najczęściej rozwija się w okresie dojrzewania, przyczyniając się do powstawania dużych wad wzroku.
Istnieje grupa dzieci, u której krótkowzroczność może się cofnąć samoistnie. Proces ten nazywa się emmetropizacją. Aby to stwierdzić, należy udać się na badanie do specjalisty. Określenie poziomu zmniejszenia wady wzroku nie wymaga wizyty u okulisty, wystarczy pomoc optyka-optometrysty.
Krótkowzroczność w dużej mierze wynika z uwarunkowań genetycznych, ale jej rozwój mogą przyspieszać także czynniki środowiskowe. Z kolei u pacjentów z łagodniejszą krótkowzrocznością decydujące okażą się czynniki zewnętrzne, m.in. stres, długie czytanie z bliska, wielogodzinne korzystanie z urządzeń elektronicznych każdego dnia, a także źle dopasowane okulary korekcyjne.
Zaawansowana krótkowzroczność, choć możliwa do korekcji przez okulary lub soczewki, znacząco obniża jakość życia. Osoby mające słaby wzrok rzadziej są aktywne fizycznie, a noszenie okularów bywa dla nich uciążliwe na przykład ze względu na rodzaj wykonywanej pracy.
Więcej swobody daje wybór soczewek kontaktowych, niemniej brak właściwiej higieny może szybko skutkować infekcjami czy zapaleniem spojówek. Ponadto wraz z wiekiem krótkowzroczność może postępować, co wymusza zakup mocniejszych szkieł, a każde kolejne okulary to koszt rzędu kilkuset złotych.
Nadwzroczność
Nadwzroczność to wada będąca odwrotnością krótkowzroczności. Promienie świetlne docierające do siatkówki tworzą obraz, który zamiast powstawać na siatkówce, powstaje za nią. W efekcie przedmioty z bliska są rozmazane, z kolei te w oddaleniu są ostre.
Przyczyną jest długość gałki ocznej (jest ona zbyt krótka) lub kształt rogówki (jest zbyt płaska). Nadwzroczność często występuje u dzieci i zanika samoistnie, ale może też być wynikiem osłabienia naczyń krwionośnych lub cukrzycy.
Astygmatyzm
Niezborność rogówkowa to sytuacja, w której widziany przez nas obraz jest zniekształcony na skutek niesymetryczności rogówki. Nie można utworzyć punktowego obrazu na siatkówce ze względu na różnice mocy dla różnych przekrojów układu optycznego oka.
Ta wada wzroku jest dziedziczna i może iść w parze z nadwzrocznością lub krótkowzrocznością. Przyczyną może być także inne schorzenie oczu, mianowicie stożek rogówki, który również przyczynia się do zmiany kształtu rogówki z okrągłego w stożkowaty.
Do objawów niezborności rogówkowej zaliczamy zamazaną optykę, mgłę na oku, bóle głowy w okolicach czoła, bóle oczu i uczucie napięcia, postrzeganie prostych linii jako krzywych oraz gwiazd jako lampek, brak ostrego widzenia linii poziomych i pionowych.
Starczowzroczność
Starczowzroczność, czyli presbiopia, to pogorszenie postrzegania z odległości na skutek osłabienia akomodacji oka. Wiąże się z obniżoną elastycznością soczewki w gałce ocznej. Bywa mylona z krótkowzrocznością.
To proces fizjologiczny związany z ogólnym starzeniem się organizmu, dlatego jest to przypadłość osób dorosłych w starszym wieku. Może dotyczyć zarówno osób z wadą wzroku obu oczu, jak i bez niej.
Korekcja starczowzroczności jest możliwa za pomocą okularów, soczewek progresywnych lub dwuogniskowych oraz za pomocą laserowego zabiegu korekcji wzroku metodą PresbyMAX polegająca na wieloogniskowym modelowaniu powierzchni oka lub zabiegu RLE (Refrakcyjna wymiana soczewek) polegająca na wymianie naturalnej soczewki na sztuczną soczewką wewnątrzgałkową, która pozwoli pozbyć się okularów raz na zawsze. W przypadku zabiegu RLE to także profilaktyka zaćmy, ponieważ soczewka jest wymieniona przed jej zmętnieniem.
Okulary – czy mogą wyleczyć czy tylko skorygować wadę wzroku?
Okulary lub soczewki kontaktowe są w stanie korygować nasz wzrok, tak abyśmy widzieli wyraźnie. Nie mają jednak możliwości leczenia wad narządu wzroku – jedynym wyjściem na ich skuteczne i trwałe usunięcie jest laserowa korekcja .
Jakie wady możemy leczyć za pomocą lasera?
Nowoczesne metody laserowej korekcji wad wzroku (https://oftalmika.pl/pl/laserowa-korekcja-wad-wzroku) są stosowane w przypadku nadwzroczności, krótkowzroczności oraz astygmatyzmu. Na przykład laserowa korekcja wzroku metodą FemtoLASIK pozwala skorygować nadwzroczność na poziomie od +0,75 do +6 dioptrii, krótkowzroczność od -0,5 do -10 dioptrii, a niezborność do 6 dioptrii cylindrycznych.
