Badanie USG to inaczej ultrasonografia. Badanie to jest podstawą w diagnozowaniu wielu chorób. Może być wykonywane wielokrotnie, nawet w niewielkich odstępach czasu. USG jest bezbolesne, a także niezwykle skuteczne. Uznawane jest za jedną z najnowocześniejszych technik w medycynie. Na podstawie badania USG lekarz może zdiagnozować chorobę oraz podjąć decyzje o metodzie leczenia. Poznaj fakty i mity na temat badania USG.
USG jest badaniem obrazowym. Pokazuje ono kształt i wielkość poszczególnych narządów wewnętrznych. Za pomocą badania USG możemy sprawdzić kondycję m.in. wątroby, trzustki, nerek, jajników, jąder, piersi czy moszny. Badania obrazowe pozwala wykryć nieprawidłowości takie jak zgrubienia czy guzki, ocenić wygląd narządów, wykryć mięśnie, torbiele i choroby nowotworowe. USG wykonywane jest również u kobiet ciężarnych – polega ona ocenić rozwój płodu. Aparaturą do USG wykonuje się także biopsję, czyli pobranie tkanek do badania histopatologicznego.
Rodzaje badania USG
Badanie USG może być przeprowadzone dla wielu narządów. Lekarz może przeprowadzić:
- USG jamy brzusznej
- USG tarczycy
- USG piersi
- Echo serca (USG serca)
- USG węzłów chłonnych
- USG ślinianek
- USG oka
- USG naczyniowe metodą Dopplera
- USG ginekologiczne (transwaginalne)
- USG przezodbytnicze (transrektalne)
- USG stawu kolanowego
- USG stawu ramiennego (barku)
- USG stawu biodrowego
- USG stawu łokciowego
- USG nadgarstka
- USG stawu skokowego.
Na czym polega badanie obrazowe (USG)?
Badanie USG przeprowadzane jest z wykorzystaniem fal akustycznych o wysokiej częstotliwości, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha. Częstotliwość fal wykorzystywanych do badania USG wynosi od 1 do 10 MHz. Rozchodzą się one bezboleśnie po ciele i nie uszkadzają komórek, dzięki temu badanie obrazowe jest całkowicie bezpieczne – w przeciwieństwie do testów wykonywanych z użyciem promieni rentgenowskich. Badania obrazowe nie wymaga również specjalnych przygotowań. Pacjent nie musi zażywać żadnych płynów, pościć czy prowadzić wstępnych kuracji np. hormonalnych.
USG pokazuje obraz dzięki temu, że każdy narząd odbija ultradźwięki w inny sposób. Pozwala to ocenić jego strukturę i kształt. Odbite fale okładają się w obraz, rejestrują kształty i pokazują odchylenia od normy. Przetwornik ultradźwięków zawarty jest w głowicy aparatu, którą dotyka się ciała. Obraz badanego obszaru ciała pokazywany jest na monitorze, poprzez zmienienie impulsu akustycznego na elektryczny.
Ważną informacją jest to, że badanie USG nie można przeprowadzić dla wszystkich miejsc na ciele. Niektóre z nich nie przepuszczają ultradźwięków. Tak zachowuje się m.in. tkanka kostna oraz płuca. Za pomocą USG nie jest też możliwa ocena narządów leżących wewnątrz czaszki osób dorosłych. Do ich diagnozowania wykorzystuje się rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Jak przygotować się do badania USG?
Przygotowania do badania USG nie są zbyt inwazyjne i zależą od tego, jaki obszar ciała ma być badany.
Jeśli mamy skierowanie na USG jamy brzusznej, na kilka dni przed wyznaczonym terminem nie należy jeść potraw ciężkostrawnych i prowokujących nadmierne wytwarzanie gazów. Mogą one bowiem zamazywać obraz. W dniu badania lepiej być na czczo. Jeżeli idziemy po południu, zjedzmy lekkostrawne śniadanie. Przed badaniem należy zrezygnować z palenia papierosów, a przed wejście do gabinetu (na pół godziny przed badaniem) zalecane jest wypicie minimum litra płynów (wody mineralnej lub niesłodzonej herbaty). Przed USG jamy brzusznej lekarz może zalecić zażycie środka przeczyszczającego lub wykonanie lewatywy.
Przypadku badania USG tkanek miękkich np. stawów, mięśni, piersi, oczodołu, ośrodkowego układu nerwowego czy szyi nie wymaga się wykonywania żadnych specjalnych czynności przygotowawczych.
Kiedy powinno się wykonać badanie USG?
Badanie ultrasonograficzne powinno wykonać się, kiedy podejrzewa się zmiany patologiczne w narządach wewnętrznych. Wskazaniem są bóle, nudności, wymioty, guzki. USG wykonuje się te u kobiet w ciąży. Badanie ma na celu ocenić rozwój płodu. W Polsce badanie można wykonać u blisko 8 tysiąca lekarzy w Polsce. Trzeba jednak pamiętać, że nie wszystkie ośrodki dysponują nowoczesną aparaturą i lekarzami posiadającymi doświadczenie w zakresie tego typu diagnostyki. Polskie Towarzystwo Ultrasonograficzne zaleca, aby przed wykonaniem badanie sprawdzić certyfikaty lekarza. Pomoże to wyeliminować pomyłki i wykluczy ryzyko postawienia złej diagnozy. Jak pokazują statystyki, najwięcej pomyłek zdarza się w położnictwie. Ich konsekwencje mogą być bardzo groźne i prowadzić nawet do śmierci płodu lub kobiety. Rekomenduje się, aby badanie USG przeprowadzać w ośrodkach, które posiada aktualny certyfikat PTU.
Ile kosztuje badanie USG?
Badanie USG może być wykonanie na NFZ lub prywatnie. Na badanie na NFZ trudno jest jednak dostać, dlatego większość pacjentów decyduje się na wykonanie diagnostyki prywatnie. Cena za badanie USG to ok. 80 złotych. Należy jednak zaznaczyć, że koszt badania zależy od placówki, w której się je wykonuje i od narządu, który ma być badany. Specjaliści przestrzegają, że niepokój powinny wzbudzić kliniki, w których badanie USG jest zbyt tanie.
