Choroby nowotworowe diagnozuje się u coraz większej liczby osób. Niestety bardzo często chorobę wykrywa się dopiero przy jej dużym zaawansowaniu. Utrudnia to leczenia, a często tez całkowicie je umożliwia. Późne wykrywanie raka zazwyczaj wynika z tego, że bardzo mało osób decyduje się na regularne przeprowadzanie badań diagnostycznych. Lekarze jednak podkreślają, że są one konieczności, bowiem tylko wczesne wykrycie raka daje szansę na jego całkowite wyleczenie. Zobacz, jakie badania pozwolą na wczesne wykrywanie nowotworów.
Badania profilaktyczne pod kątem nowotworów pozwalają wykryć raka bardzo wcześniej. Jest to możliwe, o ile testy wykonuje się regularnie. Przede wszystkim podstawowym badaniem wykrywającym raka jest samobadanie – należy obserwować swoje ciało, badać je dłońmi i oglądać. W przypadku zauważenia, jakichkolwiek nieprawidłowości należy skontaktować się z lekarzem. Trzeba pamiętać, że nowotwory działają niezwykle podstępnie. Niektóre z nich pozostają w ukryciu przez dziesiątki lat i ujawniają się, dopiero kiedy przybierają formę zaawansowaną. Aby je przechytrzyć, konieczne jest zastosowanie najnowocześniejszych metod diagnostycznych.
Kto powinien wykonywać badania wykrywające raka?
Badania wcześnie wykrywające raka powinna wykonywać każda osoba dla własnego bezpieczeństwa i zdrowia. Wskazuje się jednak, że na regularną diagnostykę nowotworową powinny zdecydować się osoby, znajduje się w grupie podwyższonego ryzyka. Do takiej należą wszyscy ci, u których w rodzinie wykryto przypadki raka i rozwinął się on przed 50 rokiem życia. W takim wypadku najlepiej zgłosić się do poradni genetycznej i sprawdzić swoje predyspozycje. Badania na raka powinny wykonać też osoby pracujące w szkodliwych warunkach, nadużywające alkoholu i papierosów, otyłe, prowadzące złą dietę i prowadzące kanapowy tryb życia.
Lista badań profilaktycznych pod kątem nowotworów
Badania to najlepsza profilaktyka raka. Pierwsze testy powinno się wykonać już po 18 roku życia. Lekarze wskazują, że inny zestaw badań jest rekomendowany kobietą, a inny mężczyzną. Warto zapoznać się z listą badań profilaktycznych pod kątem nowotworów i na stałe wprowadzić je do swojego planu dbania o zdrowie.
Lista badań profilaktycznych pod kątem nowotworów dla kobiet
Kobiety pod kątem raka powinny badać się już po 18 roku życia. Po uzyskaniu pełnoletności zaleca się regularne przeprowadzanie samobadania piersi – raz w miesiącu po zakończeniu menstruacji. Zalecane jest również odwiedzanie ginekologa raz w roku i wykonaj cytologii, która pozwoli rozpoznać stany przedrakowe. Wraz z wiekiem do samobadania powinny dojść inne testy. Rekomendacje lekarzy to:
- po 30. roku życia – raz w roku wykonuję cytologię i rutynowe badanie ginekologiczne oraz po miesiączce samodzielne badanie piersi, raz w roku USG oraz – w razie potrzeby – mammografię; dotyczy to zwłaszcza tych pań, których matki, babki lub siostry chorowały na nowotwór piersi; dobry wynik mammografii nie powinien całkowicie uspokajać, nie wszystkie zmiany nowotworowe są widoczne na prześwietleniu piersi, dlatego z wynikiem należy się zgłosić do lekarza;
- po 40. roku życia – jeśli nie masz obciążeń genetycznych, raz w roku lub co dwa lata zgłaszaj się na mammografię i USG piersi, a co miesiąc, po menstruacji, badaj piersi (panie z dziedzicznym bagażem USG piersi robią co pół roku i raz w roku mammografię); raz w roku rób cytologię, jeśli jesteś dziedzicznie obciążona rakiem szyjki macicy, musisz regularnie (raz w roku) robić też USG narządów rodnych, by uchronić się przed rakiem jajnika i trzonu macicy, na które ta grupa wiekowa jest szczególnie narażona; nie opłaca się omijać badań, bo rak jajnika rozwija się nie dając żadnych objawów, niekiedy, aby uchronić kobietę przed rakiem, w okresie menopauzalnym proponuje się chirurgiczne usunięcie jajników i hormonalną terapię zastępczą; raz do roku dobrze zrobić RTG klatki piersiowej;
- po 50 roku życia – co miesiąc sama badasz piersi, raz w roku robisz mammografię, USG piersi, badanie ginekologiczne i cytologię oraz kolonoskopię, czyli badanie jelita grubego; badanie można wykonać bezpłatnie w ośrodkach onkologicznych;
- po 60. roku życia – pamiętaj o comiesięcznym badaniu piersi, raz w roku odwiedź ginekologa, zrób cytologię, mammografię oraz USG piersi.
Lista badań profilaktycznych pod kątem nowotworów dla mężczyzn
Panowie jako obowiązkowe badania pod kątem raka powinni:
- Po 18. roku życia – co jakiś czas badać sobie jądra, oglądać je, a po zaobserwowaniu najdrobniejszych zmian, niezwłocznie iść do lekarza;
- Po 30. roku życia – samobadań sobie jądra;
- Po 40. roku życia – kontroluj jądra, raz w roku zrób RTG klatki piersiowej, zwłaszcza jeśli palisz papierosy, oraz zbadaj prostatę;
- po 50. roku życia – co dwa lata (w razie dolegliwości częściej) rób badanie prostaty per rectum, aby sprawdzić czy nie ma w niej zmian; jeśli się pojawią, odwiedź urologa i zrób USG tego gruczołu oraz oznaczyć poziom PSA; samo badanie antygenu prostatowego nie wystarczy, bo niektóre nowotwory prostaty rozwijają się przy normalnym poziomie antygenu PSA; konieczne jest też samobadanie jąder, RTG klatki piersiowej oraz kolonoskopia;
- po 60. roku życia – sam kontroluj jądra, co pół roku rób badanie prostaty per rectum, a raz w roku odwiedź urologa i zbadaj markery PSA.
