Antygen nowotworowy CA-125 to jeden z markerów nowotworowych. Oznacza się go z surowicy krwi. Badania na jego obecność wykonuje się w czasie diagnostyki raka oraz podczas kontroli leczenia nowotworu. Antygen nowotworowy CA-125 wykorzystuje się przede wszystkim jako wskaźnik raka jajnika, gruczolaka płuc, raka piesi, trzustki czy endometrium. Warto jednak zaznaczyć, że podwyższony poziom tych markerów może występować z powodu u innych procesów niż nowotworowy. Wzrost CA-125 może nastąpić również przy chorobie endomitozy, w trakcie ciąży czy miesiączki. Zobacz ,czym dokładnie jest antygen nowotworowy CA-125.
Czym jest antygen nowotworowy CA – 125?
Antygen nowotworowy CA – 125 to glikoproteina, które w prawidłowo funkcjonującym organizmie tworzone jest przez komórki macicy, jajowodu, nabłonka otrzewnej, osierdzia oraz opłucnej, a także komórki nabłonka jamy ciała płodu. CA-125 bardzo często występuje też na powierzchni nowotworowo zmienionych komórek jajowych, chociaż można spotkać go i na zdrowych narządach rodnych.
Antygen nowotworowy CA-125: norma
Aby wiedzieć, czy badania antygenu nowotworowego CA-125 dają nieprawidłowe wskaźniki, najpierw trzeba poznać jego właściwą normę. Ta u zdrowych kobiet nie przekracza 35U/ml, a dokładny wynik zależny jest od stanu hormonalnego. Przez niektórych lekarzy dolana zakres normy podawany jest jako 65 U/ml. Pozwala to wykluczyć dużą część wyników fałszywie dodatnich.
Co oznacza podwyższony poziom antygenu CA-125?
Podwyższony poziom antygenu CA-125 występuje u 8 na 10 kobiet, u których stwierdza się raka jajnika. Im wyższy poziom tego markera, tym choroba jest bardziej zaawansowana oraz trudniejsza w leczeniu. Poziom antygenu Ca-125 bada się zarówno w diagnostyczne, jak i podczas terapii. W tym ostatnim przypadku służy on do monitorowania skuteczności leczenia. Spadek wysokości tego markera nowotworowego oznacza, że terapia jest skuteczna. W przypadku, gdy CA-125 utrzymuje się na takim samym poziomie lub rośnie, może to oznaczać, że w organizmie znajdują się pozostałości pierwotnego guza lub wystąpiły przerzuty.
Badania antygenu nowotworowego CA-125, które wykazują jego podwyższony poziom nie zawsze oznaczają nowotwór jajników. Podwyższony poziom może także oznaczać inne choroby nowotworowe. Do takich zalicza się gruczolaka płuc, raka piersi, raka endometrium oraz raka trzustki.
Oprócz chorób nowotworowych podwyższony poziom antygeny nowotworowego CA-125 może świadczyć o: endometriozie, ciąży pozamacicznej, mięśniakach macicy, stanach zapalnych w miednicy mniejszej, zapaleniu osierdzia, chorobach wątroby, niewydolności serca, zapalaniu lub trzustki, chorobach tkanki łącznej, marskości wątroby, cukrzycy, stanach zapalnych w jamie brzusznej, sarkoidozie.
Podwyższony poziom antygenu nowotworowego CA-125, czy to zawsze wyrok?
Wyższy niż standardowy poziom markera CA-125 nie zawsze oznacza, że pacjentka zachorowała na raka jajnika. U niektórych kobiet dochodzi do podwyższenia tego markera a nowotwór nie występuje i na odwrót. W związku z tym obecnie badania antygenu nowotworowego CA-125 nie traktuje się jako podstawy diagnostyki raka jajników. Pełni on jedynie funkcje pomocniczą i uzupełniany jest o badania ginekologiczne oraz przezpochwową ultrasonografię.
Jak się bada poziom antygenu nowotworowego CA -125?
Badania na poziom antygeny CA-125 wykonuje się z krwi, która trafia do probówki próżniowej. Aby móc wykonać badania należy więc od pacjenta pobrać próbkę krwi. Do badania nie należy się szczególnie przygotowywać, wystarczy być na czczo. Wskazaniem do przeprowadzenia badania jest podejrzenie nowotworu złośliwego jajnika oraz obciążenie genetyczne tą chorobą.
Badanie poziomu antygenu nowotworowego CA-125 można wykonać w przychodni onkologicznej lub laboratorium. Orientacyjna cena badania za jeden marker to 30-70 złotych. Z wynikami badań należy zgłosić się do lekarza, który odpowiednio je zinterpretuje. W przypadku nieprawidłowości może zlecić dodatkowe badania.
Rak jajnika – objawy
Antygen nowotworowy CA-125 to przede wszystkim badanie wykonywane przy podejrzeniu raka jajnika. Chorobę tą bardzo trudno jest wykryć i wielu przypadkach diagnoza stawiana jest bardzo późno, co uniemożliwia skuteczne leczenie. Wynika to z tego, że rak jajnika we wczesnym stadium praktycznie nie daje żadnych objawów. Pierwsze bóle podbrzusza u kobiet występują jak guz rozrasta się już poza jajniki. Do lekarza warto się jednak zgłosić, jeśli zauważy się: przedłużająca się niestrawność, brak apetytu i w dalszej kolejności: nudności, wymioty, zaparcia, wodobrzusze, parcie na pęcherze, obrzęk nóg. Warto wiedzieć, że przy raku jajnika krwawienie z dróg rodnych występuje niezwykle rzadko. W celu wczesnego wykrycia choroby przede wszystkim należy postawić na profilaktykę. Zaleca ona, aby przynajmniej raz do roku poddać się profilaktycznemu badaniu ginekologicznemu. Na jego podstawie lekarz stwierdzi, czy jajniki są powiększone i jeśli tak zleci dalsze badanie m.in. poziom antygenu nowotworowego CA-125.
Otrzymując wyniki podwyższonego antygenu nowotworowego CA-125 nie warto od razu panikować. Nie oznacza to od razu choroby nowotworowej. Z wynikami najlepiej udać się do lekarza, który zleci dalszą diagnostykę.
