Ciągła potrzeba poruszanie nogami jest objawem zespołu niespokojnych nóg, czyli RLS lub zespołu Wittmaacka-Ekboma. Na zespół niespokojnych nóg cierpi od 3 do 10% społeczeństwa i zazwyczaj choroba ta wynika z zaburzeń neurologicznych. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim kobiety. To one skarżą się na potrzebę poruszania nogami, ich drętwienie czy mrowienie. Objawy RLS zwykle pojawiają się wieczorem, a mijają po aktywności fizycznej. Zobacz, czym jest zespół niespokojnych nóg, jakie są jego objawy oraz metody leczenia.
Zespół niespokojnych nóg klasyfikowany jest jako jedno z zaburzeń neurologicznych. Może on wystąpić na różnych etapie życia, a jego objawy są dość charakterystycznie. RLS często łączy się tez z innymi problemami takimi jak bezsenność.
Objawy zespołu niespokojnych nóg
Jako objawy zespołu niespokojnych nóg wskazuje się przede wszystkim potrzebę poruszania nimi. Oprócz tego symptomy świadczące o tym schorzeniu to zmęczenie, uczucie ciężkości, drętwienie i mrowienie kończyn dolnych, swędzenie, drapanie. Trzeba jednak od razu zaznaczyć, że objawy zespołu niespokojnych nóg są niezwykle ciężkie do opisania, nawet przez samych chorych. Nie mniej jednak są one uciążliwe i wpływają na komfort życia. RLS może powodować często budzenie się w nocy, uniemożliwiają stanie czy siedzenie w jednej pozycji np. w kinie czy w środku transportu. Objawy zespołu niespokojnych nóg u większości chorych nasilają się wieczorem i w nocy. Notuje się, że wyciszają się one po aktywności fizycznej.
Przyczyny zespołu niespokojnych nóg
Przyczyny zespołu niespokojnych nóg do dziś nie są znane. Specjaliści jednoznacznie jednak wykluczyli, że RSL może być wynikiem zaburzeń psychicznych i mieć takie podłoże. Wskazują natomiast, że schorzenie może współtowarzyszyć innym chorobom np. niewydolności nerek, a tak być spowodowane wadami unerwienia czy przyjmowanie niektórych leków. Lekarze zauważają także zależności pomiędzy zespołem niespokojnych nóg a niedoborem żelaza w organizmie. Schorzenie może również przybierać postać pierwotną, czyli dziedziczną. W tym wypadku problem leży w niedoborze dopaminy. Pierwotny RSL pojawia się po 20 roku życia i wraz z wiekiem przybiera na sile. Jest on uwarunkowany genetycznie. Wśród najczęstszych przyczyn wtórego symptomu niespokojnych nóg wymienia się natomiast:
- choroby takie jak cukrzyca, niewydolność nerek, reumatoidalne zapalenie stawów, mocznica, zespół pękających stóp, przewlekła niewydolność żylna, stwardnienie zanikowe boczne, stwardnienie rozsiane, choroba Friedreicha;
- zażywanie niektórych leków m.in. antydepresyjnych i przeciw psychotycznych;
- niedobór żelaza w organizmie;
- niedobór dopaminy w mózgu;
- uszkodzenie korzeni nerwowych lub rdzenia kręgowego;
- niedobór witaminy B12;
- polineuropatie.
Domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg
Zespół niespokojnych nóg może znacząco wpływać na codzienne życie – niestety negatywnie. Osoby cierpiące na ten syndrom powinny jak najszybciej rozpocząć leczenie. O ile lekarz nie zabroni, warto również stosować domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg. Pomogą one złagodzić dolegliwości. Wśród sprawdzonych rozwiązań wymienia się:
- dbanie o higienę snu;
- wystrzeganie się środków i produktów spożywczych, które mogą nasilić objawy; do takich zalicza się alkohol, kawę, nikotynę oraz leki nasenne;
- uprawianie sportu; na zespół niespokojnych nóg zalecana jest jazda na rowerze, taniec, joga oraz pływanie;
- regularne masowanie nóg;
- podejmowanie działań mających odwrócić uwagę od nieprzyjemnych symptomów np. oglądanie filmów, czytanie, rozwiązywanie krzyżówek, granie w gry.
Zespół niespokojnych nóg – diagnoza
Zauważając u siebie symptomy zespołu niespokojnych nóg, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Schorzenie diagnozowane jest na podstawie pogłębionego wywiadu, a także po wykluczeniu wszystkich innych chorób, które mogłyby prowadzić do wystąpienia takich, a nie innych dolegliwości. Zazwyczaj diagnoza opiera się na 4 podstawowych pytaniach, które brzmią:
- czy nieprzyjemne objawy występują tylko w kończynach dolnych;
- czy pojawiają się one podczas odpoczynku;
- czy ruch pozwala pozbyć się nieprzyjemnych dolegliwości;
- czy objawy występują w nocy i wieczorem.
Odpowiedzi twierdzące oznaczają RSL.
Zespół niespokojnych nóg – leczenie
Ze względu na to, że nie są znane przyczyny RSL, nie ma metod leczenia tego syndromu. Zazwyczaj stosuje się kilka rodzajów leków i sprawdza, jak one działają. Za najskuteczniejsze uważane są farmaceutyki, w których składzie znajduje się lewodopa lub inne substancje odpadające za łączenie się z receptorem i powodujące reakcję w komórce. Niektórym chorym lekarze zapisują też leki opioidowe lub z grupy gabapentyn i benzodiazepiny, a także preparaty uzupełniające żelazo we krwi. Długość leczenia zespołu niespokojnych nóg uzależniona jest od częstotliwości, z jaką pojawiają się objawy oraz nasilania się choroby. Niekiedy okres leczenie, czyli podawania farmaceutów ogranicza się do czasu, kiedy obawy ulegają zaostrzeniu, inni chorzy muszą przyjmować leki zawsze przez wiele lat. Trzeba jednak pamiętać, że każda z terapii skupia się tylko na łagodzeniu objawów lub w przypadku, gdy zespół niespokojnych nóg jest konsekwencją innej choroby wyleczenia jej.
