Zapalenie gruczołu Bartholina określane jest mianem choroby kobiecej. Wynika to z tego, że to schorzenie najwcześniej występuje u pań w wieku od 20 do 30 lat, które są aktywne seksualnie. Jako główny objaw zapalenia gruczołu Bartholina podaje się silny i stopniowo narastający ból, który występuje w okolicach sromu. Dyskomfort odczuwalny jest przy siadaniu i zmienianiu pozycji. Zobacz, jakie są przyczyny zapalenia gruczołu Bartholina, jakie objawy mu towarzyszą oraz jak szybko pozbyć się dolegliwości.
Gruczoł Bartholina występuje po każdej stronie przedsionka pochwy. Są one niewielkie i mają rozmiar ziarnka grochu. Są one narażone na rozwijanie się stanów zapalnych, które nieleczone mogą prowadzić do poważnych schorzeń organów miednicy mniejszej.
Czym jest gruczoł Bartholina?
Gruczoł Bartholina, czyli gruczoł przedsionkowy mniejszy jest tym, który odpowiada za nawilżanie nabłonka pochwy. Oznacza to, że on doprowadza do wytwarzania śluzu wydzielanego w czasie podniecenia seksualnego. Gruczoł znajduje się w okolicy odbytu i jest mocno unaczyniony. Wszystko to powoduje, że jest on narażony na częste infekcje bakteryjne oraz występowanie stanów zapalnych. Do uszkodzeń gruczołu Bartholina może także dojść w uniku urazów mechanicznych np. w czasie porodu.
Zapalenie gruczołu Bartholina – grupa ryzyka
Zapalenie gruczołu Bartholina najczęściej diagnozuje się u młodych kobiet pomiędzy 20 a 30 rokiem życia, które prowadzą aktywne życie seksualne. Stany zapalne często rozwijają się też w okresie menopauzy.
Przyczyny zapalenia gruczołu Bartholina
Jako najczęstszą przyczynę zapalenia gruczołu Bartholina wskazuje się zakażenie bakteryjne. W jego wyniku pojawia się obrzęk i dochodzi do zatkania ujścia przewodu wyprowadzającego. Efektem jest zaleganie wydzieliny w gruczole i powstawania torbieli. Nie leczenie zapalenia gruczołu Bartholina w tym wypadku będzie prowadziło do powstania ropnia.
Jako przyczynę zapalenia gruczołu Bartholina podaje się też cysty Bartholina, które nie są wynikiem infekcji bakteryjnej.
Objawy zapalenia gruczołu Bartholina
Zapalenie gruczołu Bartholina może przybierać dwie postacie. Pierwsze z nich to zapalenie zastoinowe. Charakteryzuje się bezbolesnym, sprężystym guzem, któremu towarzyszy gorączka. Guz powstaje w wyniku zarośnięcia przewodu wyprowadzającego i zatrzymaniu się niezakażonej wydzieliny. Druga postać choroby to ostra. Objawia się ona bolesną i łatwo wyczuwalną naroślą, która umiejscowiona jest w przedsionku pochwy. Narośl ta powoduje ból podczas ruchu lub ucisk, nawet kiedy się siedzi. Oprócz tego przy ostrym zapaleniu gruczołu Bartholina może pojawić się zaczerwienienie i obrzęk okolic wypukłości oraz przesunięcia szpary sromowej w stronę zdrową. Jako kolejne objawy podaje się: podwyższoną temperaturę, bolesność w trakcie stosunku seksualnego oraz silne osłabienie organizmu. Symptomy te mogą szybko i silnie narastać.
Zapalenie gruczołu Bartholina – diagnoza
Diagnoza zapalenia gruczołu Bartholina stawiana jest na podstawie badania ginekologicznego, które wykonuje się za pomocą wziernika. Lekarz analizuje także objawy kliniczne. W przypadku wątpliwości zleca się dodatkowe badanie takie jak posiew wydzieliny gruczołu.
Zapalenie gruczołu Bartholina – leczenie
O ile w przypadku zapalenia nie doszło do powstania ropnia, stosuje się leczenie zachowawcze. Polega ono na obserwacji lub/i stosowaniu antybiotyków. Mało nasilone objawy zapalenia gruczołu Bartholina umożliwiają również stosowanie domowych sposobów leczenia. Do takich zalicza się nasiadówki, okłady z preparatów zawierających octanowinian glinu, rumianek, nadmanganian potasu lub mieszanki ziołowe. Domowym sposobem na walkę z zapaleniem gruczołu Bartholina są również gorące kąpiele, które pomagają odblokować kanalik ropny.
W przypadku, gdy w wyniku stanu zapalnego doszło do wykształcenia się ropnia, najczęściej konieczne jest leczenie operacyjne. W czasie zabiegu guz jest nacinany, a następnie oczyszczany z zalegającej wydzieliny. W przypadku, gdy stany zapalne gruczołu często nawracają, można zastosować tzw. marsupializację. Jest to chirurgiczne cięcie zmienionego obszaru oraz poszerzenie go tak, aby powstał otwór. W ten sposób zalegające substancję mogą swobodnie odpływać.
Zapalenie gruczołu Bartholina – jak mu zapobiegać?
Zapaleniu gruczołu Bartholina lepiej zapobiegać, niż leczyć. Profilaktyka nakazuje:
- stosowanie prezerwatyw, szczególnie jeśli ma się kilku partnerów seksualnych;
- dbanie o higienę intymną poprzez podmywanie się żelami o odpowiednim pH;
- noszenie przewiewnej i bawełnianej bielizny;
- stosowanie preparatów zawierających kultury bakterii Lactobacillus i Bifidobacterium; preparaty te można stosować doustnie lub miejscowo.
Zapalenie gruczołu Bartholina to częsta dolegliwość. Może ona wystąpić u kobiet młodych starszych, a także tych będących w ciąży. Powstały ropień może pęknąć sam bez podjętego leczenia, a jego zawartość wypłynąć na powierzchnię skóry lub do przedsionka pochwy. Należy pamiętać, że w tym drugim przypadku udanie się do lekarza jest koniecznością. Nieleczone zapalenie gruczołu Bartholina może prowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej, czyli błony śluzowej macicy, jajników i jajowodów.
