Kandydoza kącików ust tak oficjalnie przez medycynę nazywane są zajady na ustach. Są one niezwykle powszechnym schorzeniem i pomogą wstępować z wielu przyczyn. Najczęściej zajady wywołuje obniżoną odporność, ale mogą one powstać w odpowiedzi na zażywanie antybiotyków, alergię kontaktową czy zakażenie drożdżakowe. Zajady na ustach, chociaż nie są groźnym schorzeniem, to potrafią znacznie utrudnić życie. Pęknięcia oraz nadżerki negatywnie wpływają również na wygląd ust i całej twarzy. Zobacz, jak zapobiegać i leczyć zajady na ustach.
Zapalenie kącików ust, czyli zajady są patologicznymi wykwitami w obrębie śluzówek jamy ustnej. Najczęściej pojawiają się na ustach i przyjmują formę pęknięcia śluzówki w kącikach. Oprócz pęknięć przy zajadach występuje też nadżerka. Dolegliwość może dotyczyć jednej lub obydwóch strony ust.
Przyczyny zajadów na ustach
Zajady mogą pojawiać się z różnych przyczyn. Jako te najczęstsze wymienia się:
Zakażenie bakteriami lub drożdżakami – w kącikach ust panuje bardzo duża wilgoć, a jednocześnie są one narażone na częste uszkodzenia mechaniczne – sprawia to, że w kącikach ust może dochodzi do rozwoju zakażenia drożdżowego lub bakteryjnego; do rozwoju zajadów przyczyniają się zarówno czynniki zewnętrzne, jak i wewnętrzne; rozwój zakażenia zazwyczaj powiązany jest ze spadkiem odporności immunologicznej;
- Niedobory witamin – zajady w kącikach ust to odpowiedz organizmy na niedobory witaminy B2; dziennie zapotrzebowanie na ryboflawinę to 1,5 mg; niedobory tej witaminy można również podejrzewać, jeśli dochodzi do wypadania włosów, nadmiernego zmęczenia, problemów z koncentracją, pleśniawek, łatwego męczenia się oczu, opóźnieniach wzrostu;
- Drażnienia powierzchni śluzówek lub protezy – na pojawianie się zajadów w kącikach usta wpływa np. źle dobrana proteza, która wywołuje mikrourazy; te skutkują zajadami w kącikach ust;
- Alergie kontaktowe – zajady może wywołać np. alergia na nikiel; związek ten bardzo często występuje w sztućcach i innych kuchennych naczyniach;
- Choroby takie jak: cukrzyca, AIDS, schorzenia powiązane z niedoborami odporności immunologicznej;
- Otyłość;
- Antybiotykoterapia o szerokim spektrum działania;
- Leczenie farmakologiczne trądziku;
- Ciąża.
Objawy zajadów w kącikach ust
Zajady widoczne są gołym okiem. Pierwszym ich symptomem jest nieprzyjemne uczucie mrowienia i pieczenia w kącikach ust. Później pojawia się nadmierne zaczerwienienie kącików, pęknięcia, nadżerki w kącikach ust. Objawy zajadów w kącikach ust często mylone są z opryszka wargową. Aby odróżnić te dwa schorzenia, warto dokładnie przyjrzeć się zmianom. Należy pamiętać, że:
- Charakterystycznym objawem opryszczki są grupki drobnych pęcherzyków zlokalizowanych na granicy błon śluzowych jamy ustnej; pojawiające się zmiany mogą się rozprzestrzeniać.
- Pęcherzyki przy opryszczce wykazują skłonność do tworzenia małych skupisk, następnie wypełniają się treścią surowiczą i ropną, mają przy tym skłonność do pękania.
- Przy opryszczce wargowej występuje świąd skóry ze zmianami.
- Przyczyną opryszczki jest zakażenie wirusem Herpes simplex, jednak często pojawia się ona w stanach analogicznych do zajadów (szczególnie w stanach obniżonej odporności oraz niedoborowych organizmu).
Leczenie zajadów w kącikach ust
Leczenie zajadów w kącikach ust należy rozpocząć natychmiast po zauważeniu objawów. Pozwoli to złagodzić dolegliwość i szybko pozbyć się uciążliwych zmian. W aptekach i drogeriach znajdziemy wiele specyfików na zajady. Kremy i żele mają działanie regenerujące, nawilżające i odżywcze. Specyfiki nakłada się na zmiany kilka razy dziennie, zgodnie z zaleceniem producenta. Kremy na zajady dostępne są bez recepty. Ich działanie można wspomóc domowymi sposobami na zajady w kącikach ust. Te należy dobrać do prawdopodobnej przyczyny wystąpienia kandydozy. I tak np. można rozpocząć suplementację diety witaminami z grupy B (w przypadku niedoborów witaminowych) lub stosować miejscowo maść z klotrimazolem, kiedy przyczyną zajadów jest zakażenie drożdżakowe.
Witaminy z grupy B można dostarczać do organizmu wraz z produktami spożywczymi. Znajduje się ona m.in. w mięsie, fasoli, grochu. Warzywach liściastych (szpinak, kapusta, sałata), drożdże. Dietę przeciwko zajadom może również wspomagać produktami mlecznymi m.in. kwaśnym mlekiem, naturalnymi jogurtami i kefirami z żywymi kulturami bakterii.
Jako domowe sposoby na zajady w kącikach ust uznaje się również nakładanie na wargi miodu, czosnku, aloesu, olejku z drzewa herbacianego lub olejku lawendowego, pasty do zębów z cynkiem. W czasie kuracji zaleca się też ograniczenie picia kawy i alkoholu oraz wyeliminowania pikantnych potraw, które podrażniają owrzodzenia kącików ust. Niewskazane jest także jedzenie słodyczy i produktów z dużą ilością cukrów prostych – te stanowią doskonałą pożywkę dla wywołujących kandydozę drobnoustrojów.
Apteczne maści na zajady w kącikach ust
Chcąc leczyć zajady w kącikach ust aptecznymi preparatami, warto sięgać po te zawierające/ działające:
- witaminę B2 można kupić jako samodzielny preparat, jako składnik złożonych suplementów diety lub w postaci maści (np. maść B2 Hec na zajady);
- maści o działaniu ściągającym, bakteriostatycznym i przeciwzapalnym
- maści antybiotykowe
- preparaty zawierające klotrimazol, o działaniu grzybobójczym – polecane są w przypadku, gdy zmiany trudno się goją;
- maść cynkowa;
- krem z hydrokortyzonem
- balsam do ust z kwasem mlekowym;
- maści bogate w witaminy A i E.
