Terapia manualna kręgosłupa bywa czasami mylona z kręglarstwem, chociaż są to dwie odrębne dziedziny nauki. Terapia manualna pomaga w zwalczaniu między innymi: bólu kręgosłupa, szyi, barku, stopy, kostki czy kolana. Wspomaga również rozluźnienie mięśni, rozbicie blizn i poprawia elastyczność skóry. Terapia manualna może także zwiększyć ruch stawów, gdy ich zakres został wcześniej ograniczony oraz zmniejszyć bolesne skurcze mięśni. To wszystko brzmi bardzo obiecująco, ale czym właściwie jest i skąd wywodzi się terapia manualna kręgosłupa?
Terapia manualna kręgosłupa – nauka starsza niż myślisz
Odniesienia do terapii manualnej w zachodniej cywilizacji sięgają Hipokratesa (460 – 385 p.n.e.), czyli „ojca medycyny” (przysięga Hipokratesa), ale praktyka ta rozwijała się w wielu różnych częściach świata. Hipokrates w szczególności opisuje techniki manipulacji, które wykorzystują grawitację na desce lub drabinie, a także stół z paskami i dźwigniami, wykorzystującymi przyczepność.
Lekarze osteopatii i praktycy chiropraktyki przyczynili się do rozwoju terapii manualnej w czasach bardziej współczesnych, przy czym fizjoterapeuci wnoszą duży wkład w badania i praktykę – specjaliści ci obecnie najczęściej wykonują ją w ramach programu fizjoterapii.
Techniki terapii manualnej – igłowanie, bańki, leczenie tkanek miękkich
- Igłowanie jest często stosowane do leczenia problemów, które występują między interakcją nerwów a ruchem mięśni. W tej technice stosuje się igłę z cienkiego filamentu w celu dokładnego określenia i leczenia obszarów dysfunkcji nerwowo-mięśniowej. Tzw. suche igłowanie sprzyja gojeniu, łagodzi ból i może poprawić ruch, siłę i wyniki sportowe. Może również pomóc pacjentom z poważnymi urazami, takimi jak napięcia mięśniowe i skręcenia, a także przewlekłe schorzenia, takie jak ból krzyża.
- Bańki to forma terapii manualnej, która może pomóc złagodzić napięcie i ból. Podczas stawiania na plecach, bańki tworzą ssanie. Odsysanie delikatnie wciąga skórę do miseczki, zachęcając do przepływu krwi w ciasnym miejscu. Technika ta pomaga uwadniać i rozluźniać tkanki u osób z ograniczeniami ruchowymi czy skurczami. Bańki mogą być również stosowane w sportowej rekonwalescencji.
- Myofascial Release Therapy to forma terapii manualnej, która koncentruje się na leczeniu tkanek miękkich, w tym myofascii – tkanki łącznej na mięśniach i skórze. Terapia uwalniania mięśniowo-powięziowego może obejmować masaż lub terapie wspomagane instrumentami, w celu polepszenia zakresu ruchu, pobudzenia przepływu krwi i zmniejszenia bólu.
Czym jest terapia manualna kręgosłupa?
Terapia manualna odnosi się do oceny i leczenia problemów neurologicznych, sercowo-oddechowych i ortopedycznych poprzez wykorzystanie praktycznych technik, takich jak chociażby manipulacja i mobilizacja. Techniki te są stosowane w celu zmniejszenia bólu, zwiększenia zakresu ruchów, zmniejszenia lub wyeliminowania stanu zapalnego i ułatwienia ruchu. Fizjoterapeuci koncentrują się na nerwach, tkankach miękkich i tkance łącznej i/lub na wzroście ruchu stawów poza zasięgiem ruchu za pomocą siły o dużej prędkości i małej amplitudzie.
Manipulacje stawami i kręgosłupem to praktyczna technika, która wykorzystuje małe, szybkie ruchy, aby stworzyć odpowiedź nerwowo-mięśniową i zresetować cykl bólu (zmniejszyć ból). Ta forma terapii manualnej może pomóc poprawić mobilność i zakres ruchów. Może być również użyteczną formą leczenia bólu szyi, pleców i krzyża, a także bólów głowy związanych z szyją.
Metody terapii manualnej kręgosłupa
Terapia manualna wykorzystuje zdolności rąk człowieka, których używa się w oparciu na wiedzy fizjologicznej i zasadach biomechaniki. W ten sposób terapeuci wpływają na mięśnie, stawy, więzadła i nerwy obwodowe. Trzeba mieć na uwadze, że jeśli chcemy oddać nasz kręgosłup w ręce osoby, co do której umiejętności nie jesteśmy pewni, zastanówmy się dwa razy, ponieważ potrzeba ogromnej wiedzy i specjalistycznego przeszkolenia, aby w bezpieczny sposób używać terapii manualnej kręgosłupa.
Co do metod terapii manualnej kręgosłupa, na przestrzeni lat utrwaliło się kilka szkół, najbardziej znane to:
- Maitland – ma za zadanie ograniczyć dolegliwości bólowe i przywrócić prawidłowe funkcje leczonego odcinka ruchowego
- Cyriax – tutaj nacisk kładzie się na przyczynę bólu i dogłębną diagnozę
- McKenzie – w tej szkole terapii manualnej polegamy nie tylko na wizytach u specjalisty, ale również sami wykonujemy ćwiczenia w domu; w ten sposób leczone są głównie schorzenia o pochodzeniu mechanicznym
Korzyści z terapii manualnej kręgosłupa
Pacjenci polegający na terapii manualnej kręgosłupa, która wykonywana jest w profesjonalnych gabinetach przez osoby (najczęściej fizjoterapeutów) dokładnie przygotowanych merytorycznie i praktycznie do tej metody leczenia, zauważyły znaczną poprawę stanu zdrowia (poprawa ruchomości, zmniejszenie bólu) oraz:
- Wyeliminowanie objawów i przyczyn danego schorzenia
- Skrócenie czasu całkowitego leczenia
- Uniknięcie przewlekłego leczenia farmakologicznego
- Pomoc w zwalczeniu schorzeń takich jak: bezsenność, zawroty głowy, szumy uszne, drętwienie rąk, skrzywienia kręgosłupa, niewielkie skrócenie kończyn dolnych.
