Pneumokoki to bakterie, którymi można się zarazić drogą kropelkową. Zakażenie skutkuje licznymi chorobami. Najczęściej z zakażeniem pneumokokami mamy do czynienia u dzieci. Na ogół baterie te lokalizują się w obrębie błony śluzowej nosa i gardła i nie wywołują objawów chorobowych u zdrowych dzieci. W takich sytuacjach mówi się o nosicielstwie. Aby ustrzec się zakażenia bakteriami, konieczna jest szczepienie przeciwko pneumokokom. O 1 stycznia 2017 roku szczenienie to znajduje się na liście tych obowiązkowych.
Pneumokoki to jedne z najbardziej agresywnych bakterii. Wywołują one poważne choroby, do których zalicza się: zapalenie opon mózgowych, zapełnienie przewodów mózgu i rdzenia (co może prowadzić do śpiączki, śmierci, ślepoty lub paraliżu), zapalenie płuc, zapalenie ucha środkowego, sepsę. Najcięższą postacią zakażenia pneumokokowego jest tzw. IChP, czyli inwazyjna choroba pneumokokowa. Choroba ta objawia się zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, sepsa i zapaleniem płuc z bakteriemią.
Szczepienie przeciwko pneumokokom – kiedy należy je wykonać?
Pneumokoki najczęściej atakują noworodki. Wynika to z tego, że ich układ odpornościowy nie jest jeszcze dostatecznie rozwinięty. W związku z tym pneumokoki bez problemu przejmują barierę ochronną organizmu i wywołują choroby, z którymi mały organizm nie jest w stanie skutecznie walczyć. Bardzo często choroby te powodują śmierć noworodków. Dlatego tez obowiązkowe jest szczepienie przeciw pneumokokom. Jest to jedyna metoda profilaktyki zakażeń pneumokokowych. Szczepienie przeciw pneumokokom można powodować zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym.
Szczepienie przeciwko pneumokokom – na czym polega?
Szczepionka przeciw pneumokokom zawiera niewielki fragment komórki bakteryjnej. W Polsce dostępne są 2 rodzaje szczepionek. Pierwsza z nich to 10-walentna, druga 13-walentna. Pierwsza wersja szczepionki podawana jest dzieciom przed 5 rokiem życia, druga może być podawana i dzieciom i dorosłym. Szczepionka przeciwko pneumokokom stymuluje układ odpornościowy, tak aby uzyskiwał trwałą odporność na tego typu zakażenia bakteryjne.
Szczepienie przeciwko pneumokokom dla dzieci
Od 2017 roku w kalendarzu szczepień dzieci urodzonych po 31 grudnia 2016 roku szczepienie przeciwko pneumokokom jest obowiązkowe. Najmłodszym podaje się szczepionkę 10-walentną. Dzieci urodzone w 2017 roku szczepione są bezpłatne, te urodzone wcześniej szczepi się bezpłatnie tylko, jeśli należą do grupy ryzyka. Dzieci, które nie są objęte darmową szczepionką przeciwko pneumokokom, powinny i tak być zaszczepione przed ukończeniem 5 roku życia. Koszt szczepienia wynosi ok. 250 złotych. Najlepiej jest rozpocząć szczepienie w 2. miesięcy życia dziecka. Szczepionkę wprowadza się w formie zastrzyku domięśniowego. Można ją aplikować wraz z innymi wakcynami, jednak każda musi być podawana w inną okolice ciała. Do szczepienia kwalifikuje lekarz. Szczepienia przeciw pneumokokom podaje się dzieciom w schemacie 2+1. Wygląda to następująco: pierwszą podaje się w 2. miesiącu życia, drugą dawkę w 4. miesiącu życia, a dawkę przypominającą w 13. miesiącu życia.
Pneumokoki – szczepić czy nie?
Pneumokoki powodują wiele groźnych chorób wśród, których wymienia się m.in. zapalenie ucha, płuc czy opon mózgowych. Wszystkie te schorzenia mają znaczący wpływ na rozwój intelektualny dziecka, ponieważ w wyniku zakażeń dochodzi do rozwoju wodogłowia oraz uszkodzenia tkanki nerwowej, która nigdy się nie odbuduje. Przed pneumokokami trudno się ustrzec, ponieważ bytują one u co trzeciego zdrowego dziecka, a przenoszą się przez kaszel lub kichniecie. W przypadku, gdy zauważa słabszy organizm, natychmiast wnikają w niego głębiej i sieją spustoszenie. Lekarze podkreślają więc, że odpowiedzialni rodzice nie powinni się zastanawiać, czy szczepić dziecko przeciw pneumokokom, tylko kiedy to zrobić. Tutaj pomocą jest rekomendacja i zlecenie lekarza. Aby dziecko mogło być zaszczepione, musi być zdrowe.
Powikłania po szczepionce na pneumokoki
Spór na temat tego, czy szczepić dzieci, czy nie trwa już od kilku lat. Przeciwnicy szczepień przekonują, że szczepienia na pneumokoki i nie tylko mogą powodować poważne powikłania. Lekarze potwierdza, że każda szczepionka może powodować skutki uboczne, jednak ryzyko ich wystąpienia nie jest duże. Skutki uboczne szczepionki na pneumokoki są znikome. Najczęściej spotkać można się z reakcją alergiczną, lekka bolesność i opuchlizna miejsca wkłucia. U niektórych dzieci może pojawić się gorączka. W ulotce wskazuje się też, że szczepionka na pneumokoki może wywoływać: senność lub bezsenność, reakcje alergiczne, pokrzywkę, bezdech, obrzęk naczynioruchowy, drgawki gorączkowe i mózgowe, zapaść sercowo – naczyniową, wstrząs anafilaktyczny. Najpoważniejszej powikłania występują niezwykle rzadko.
Szczepionka na pneumokoki to podstawa w profilaktyce zakażeń bakteriami pneumokoków. Oprócz szczepienia nie ma żadnego innego skutecznego sposobu na ochronę przed nimi. Światowa Organizacja Zdrowia zaleca więc szczepienie i podkreśla, że na całym świecie aż 7% zgonów małych dzieci spowodowany jest przez sepsę, która jest jednym z pokoleń po zakażeniu pneumokokami.
