Mam depresje lub czuję się depresyjne – tak swój nastrój lub stan określa chociaż raz w życiu każda dorosła osoba. Jednak depresja jest poważną chorobą, a jej sklasyfikowanie, rozpoznania oraz leczenie nie jest łatwe. Wynika to z różny kryteriów podziału depresji. Z ogólnie przyjętymi rodzajami depresji można się w szczegółach zapoznać, analizując dokument Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10. Zobacz, jakie są najpopularniejsze typy depresji, jakie objawy występują przy tym schorzeniu oraz poznaj przyczyny depresji i sposoby jej leczenia.
Jakie są przyczyny depresji?
Depresja jest schorzeniem, które może mieć wiele przyczyn. To, jakie są, w duże mierze zależy od tego, u kogo oraz jaki rodzaj zaburzeń występuje. Zazwyczaj jednak jako jej przyczyny podaje się predyspozycje genetyczne, wahania w poziomie neuroprzekaźników oraz traumatyczne zdarzenie np. śmierć, wypadku, rozwód. Źródłem depresji mogą być także zaburzenia układowe oraz przyjmowane leki, szczególnie te zażywane przez dłuższy czas. Lekarza wskazują, że depresję bardzo często diagnozuje się u osób ze schorzeniami wątroby, niedokrwieniem serca lub problemami hormonalnymi.
Jakie są rodzaje depresji?
Depresje dzieli się ze względu na objawy epizodów oraz ich intensywność. Aby ułatwić proces diagnozy oraz leczenia rodzaje depresji zostały skatalogowane i opisane w klasyfikacji ICD-10. Wyróżnia ona:
- depresje łagodne – w ich przypadku występują objawy o niewielkim nasileniu;
- depresje umiarkowane – objawami tego rodzaju depresji jest zniechęcenie do życia oraz wyraźne obniżenie funkcjonowania zawodowego i społecznego; objawy są widocznie i można mówić o ich średnim nasileniu;
- depresje ciężkie bez epizodów psychotycznych – występującymi objawami jest tu spowolnienie psychoruchowe, lęk, myśli i tendencje samobójcze, niezdolność do funkcjonowania w społeczeństwie;
- depresje ciężkie z objawami psychotycznymi – obserwuje się tu takie objawy jak urojenia grzeszności, winy i kary, omamy słuchowe, zahamowania ruchowe, osłupienie, hipochondrię.
Rodzaje depresji ze względu na przyczyny jej wystąpienia
Psychiatrzy depresje dzielą nie tylko ze względu na intensywność występujących objawów, ale także i pod względem przyczyn jej wystąpienia. W tym zakresie podział depresji wygląda następująco:
- depresja endogenna – przyczynami jej występowania są zaburzenia przekaźników w mózgu; lekarze obwiniają za o to substancje takie jak noradrenalina i serotonina, których niedobór powoduje znaczne obniżenie nastroju;
- depresja reaktywna – jako przyczyny jej pojawienia się podaje się silny uraz psychiczny, który miał znany wpływ na życie chorego i burzy jego dotychczasowy porządek świata;
- depresja pierwotna lub wtórna;
- depresja w wyniku choroby jedno lub dwubiegunowej.
Czym jest depresja duża?
Depresja duża to ta endogenna. Nazywa się ją także organiczną lub jednobiegunową. Za jej przyczyny uznaje się czynniki organiczne, do których należy m.in. funkcjonowanie układu nerwowego. Przy depresji dużej koniecznej jest rozpoczęcie leczenia farmakologicznego. Mam ono na celu przywrócić prawidłowe wartości neuroprzekaźników w mózgu np. poziomu serotoniny. Oprócz zażywania lekarstw chory powinien również uczestniczyć w psychoterapii.
Objawami depresji dużej jest dominujący i głęboki smutek, brak sensu życia oraz zobojętnienie na rzeczywistość. Osoby cierpiące na ten rodzaj depresji nie są zdolne do podjęcia aktywności zawodowej oraz nawiązywania kontaktów interpersonalnych. Występuje u nich spowolnienie psychoruchowe, uszkodzeniu ulegają funkcje poznawcze oraz występują myśli i tendencje samobójcze. Coraz częściej mowie się, że depresja duża jest chorobą dziedziczną.
Czym jest depresja maskowana?
Depresja maskowana jest jedną z najtrudniejszych chorób do zdiagnozowania. Uznaje się ją za zaburzenie afektywne, a jej pojawianiu się nie towarzyszą żadne znane objawy depresji. Oznacza to, że chory nie odczuwa smutku, przygnębienia czy spowolnienia psychoruchowego. Z racji tego depresja maskowana przez wiele lat pozostaje w ukryciu. Chory zmiast oczywistych objawów depresji boryka się natomiast z dolegliwościami somatycznymi np. bólami głowy, zaburzeniami snu, problemami seksualnymi, zaburzeniami cyklu miesiączkowego, astmą oskrzelową czy problemami z odżywianiem. Depresji maskowanej może też towarzyszyć lęk, napady paniki, duszności, objawy zespołu jelita drażliwego czy nadciśnienie. Ten rodzaj zaburzeń wykrywa się zazwyczaj wtedy, gdy brak wyraźnych przyczyn dolegliwości bólowych i innych, a objawy nadal się nasilają. Leczenie obejmuje zażywanie leków przeciwdepresyjnych.
Czym jest depresja lękowa?
Objawem depresji lękowej jest tzw. niepokój psychoruchowy, lek wolnopływający oraz napadowy. Chorzy na depresję lękową są drażliwi, wybuchowi oraz agresywni. Takie zachowania przejawiają zarówno w stosunku do siebie, jak i otoczenia. Ich celem jest rozładowania napięcia.
Czym jest depresja poporodowa?
Depresja poporodowa to smutek, zniechęcę, płaczliwość, wahania nastroju oraz osłabienie. Z tym rodzajem depresji zmagają się młode matki. Należy pamiętać, że o zaburzeniach depresyjnych można mówić, jeśli objawy przekroczą się więcej niż 2 tygodnie, a dolegliwości się nasilają. W innym przypadku diagnoza jest klasyczny baby blues. Jako przyczynę depresji poporodowej podaje się zmiany hormonalne. Obawami jest brak zainteresowania narodzonym dzieckiem, drażliwość, problemy ze snem, stałe zmęczenie, poczucie winy w stosunku do dziecka, myśli lub próby samobójcze.
Czym jest depresja reaktywna?
Depresja reaktywna to odpowiedź organizmu na nagłe i traumatyczne wydarzenia życiowe. Do takich zalicza się śmierć, rozwód gwałt, szok, porzucenie czy wypadek. W przypadku depresji reakcyjnej nie ma dużego problemu z jej zdiagnozowaniem. Leczenie obejmuje przede wszystkim udział w psychoterapii, niekiedy dodatkowo stosowane są środki farmakologiczne.
Czym jest depresja sezonowa?
Depresja sezonowa to ta związana z brakiem naturalnego światła słonecznego. Jego niedobór powoduje, spadek neuroprzekaźników. Depresja sezonowa pojawia się cyklicznie, najczęściej w okresie jesienno-zimowym, kiedy światła słonecznego jest najmniej. Na jej występowanie narażone są głównie osoby między 30 a 60 rokiem życia. Zaburzenie to może minąć samoistnie wraz z nadejściem wiosny, jednak w przypadku ostrych objawów nie można go bagatelizować. Do objawów depresji sezonowej zalicza się spadek nastroju, brak energii, melancholię, nadmierna senność, drażliwość, problemy ze snem, zwiększony apetyt, przyrost masy ciała. Leczenie obejmuje zażywanie leków oraz psychoterapeutyczne łagodzenie objawów.
Czym jest depresja nerwicowa?
Depresja nerwicowa inaczej nazywana dystymią to zaburzenie lękowe. U chorego utrzymuje się obniżony nastrój w stopniu łagodnym. Aby mówić o depresji nerwicowej, objawy muszą utrzymywać się co najmniej 2 lata. W tym czasie chory zmaga się ze smutkiem, przygnębieniem, brakiem energii życiowej problemami z koncentracją i snem, napięciem, wzrostem lub spadkiem apetyt oraz drażliwością. Ten rodzaj depresji występuje zazwyczaj w okresie dojrzewania lub wczesnej dorosłości, może też pojawiać się u osób starszych.
