Jednym z objawów nieprawidłowej pracy serca jest niewydolność krążenia. Pojawianie się tego schorzenie niemal zawsze zwiastuje problemy. Nieleczona niewydolność krążenia może prowadzić do niedokrwienia narządów wewnętrznych, a dalej do ich niewydolności czy obrzęku płuc. Stany te są bezpośrednim zagrożeniem życia. Obserwując więc u siebie objawy niewydolności krążeniowej, należy jak najszybciej zwrócić się po pomoc lekarską. Poznaj przyczyny, objawy oraz metody leczenia niewydolności krążeniowej.
Niewydolność krążeniowa określana jest jako stan, w którym do narodów wewnętrznych nie dociera odpowiednia ilość krwi zaopatrywane w tlen. Schorzenie to jest najczęściej skutkiem nieprawidłowej pracy serca, ale może się też pojawić, kiedy mięsień sercowy funkcjonuje właściwie. Niewydolność krążenia może przybierać formę ostrą, czyli nagłą i szybko postępującą lub przewlekłą, czyli nasilającą się stopniowo.
Niewydolność krążenia lewej i prawej komory serca
Niewydolność krążenia powiązana jest z upośledzeniem jednej z komór serca. Ludzkie serce składa się z dwóch komór. Lewa pompuje krew bogata w tlen przez aortę i daje przez coraz mniejsze naczynia do pozostałych organów wewnętrznych. Odtlenowana krew wraca żyłą główną górną i dolna do prawej komory. Ta krew jest transportowana do pnia płucnego i następnie naczyń płucnych, gdzie ma wysycić się tlenem. Utlenowana krew z pnia płucnego kierowana jest w stronę lewej komory. W przypadku, gdy dochodzi do zaburzeń w jej pracy, zmniejsza się wyrzut krwi do aorty, co prowadzi do niedokrwienia narządów. W przypadku, gdy zaburzenia dotykają prawej komory serca, nie może dojść do odebrania krwi odtlenowej i zalega ona, co powoduje wzrost ciśnienia w krążeniu płucnym.
Przyczyny niewydolności krążenia
Jako najczęstsze przyczyny nieprawidłowej pracy serca, a więc i niewydolności krążenia wskazuje się:
- Chorobę niedokrwienną serca (wieńcowa), zawał (dochodzi do uszkodzenia lub utraty części mięśnia sercowego)
- nadciśnienie tętnicze (wówczas zwiększony jest opór naczyniowy)
- kardiomiopatię (choroba mięśnia sercowego)
- wrodzone lub nabyte wady serca
- leki (np. antyarytmiczne czy cytotoksyczne)
- toksyny (np. alkohol, kokaina)
- choroby ogólnoustrojowe, np. cukrzyca, niedoczynność lub nadczynność tarczycy, guz chromochłonny, przewlekłe choroby płuc (astma, przewlekłe zapalenie oskrzeli), anemia, nowotwory serca
- niewłaściwą dietę (np. niedobór witaminy B1).
Objawy niewydolności krążeniowej
Niewydolność krążeniowa daje dość charakterystyczne objawy. Schorzenie można rozpoznać po:
- szybkim męczeniu się (związane z niedokrwienie mięśni)
- dusznościach (jest wynikiem gorszego odbierania krwi bogatej w tlen z krążenia płucnego) – początkowo pojawia się przy wysiłku, później również w spoczynku (wówczas nasila się podczas leżenia, a ustępuje przy zmianie pozycji na siedzącą lub stojącą)
- sińcach (w wyniku niewystarczającej ilości lub braku tlenu we krwi).
Wskazuje się też, że niedokrwienie serca objawia się bólami wieńcowymi, czyli tymi w klatce piersiowej, utrata przytomności, omdleniami lub zasłabnięciami. Te ostatnie symptomy pojawiają się przy niedokrwieniu mózgu.
Warto również wiedzieć, że charakterystyczne objawy występują przy niewydolności prawokomorowej. Symptomy schorzenia to:
- obrzęki (szczególnie kończyn dolnych – wokół kostek i podudzi)
- powiększenie obwodu tułowia – związane z gromadzeniem się płynu w wątrobie i jamie otrzewnowej. Z tym stanem związany jest rozpierający ból górnej połowy brzucha, zwłaszcza pod prawym łukiem żebrowym
- poszerzenie żył szyjnych
- nykturia, czyli częste oddawanie moczu w nocy
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego, wynikające z zastoju krwi w narządach brzusznych (wzdęcia, nudności, zaparcia lub biegunki)
Jak diagnozuje się niewydolność krążenia?
Aby zdiagnozować niewydolność krążenia, trzeba przeprowadzić szereg badań. Jako te podstawowe wymienia się badanie krwi, elektrokardiogram, RTG klatki piersiowej oraz echokardiografię. W niektórych przypadkach diagnostyka może okazać się bardziej inwazyjna i obejmować cewnikowanie serca i badanie angiograficzne naczyń wieńcowych.
Jak leczyć niewydolność krążenia? Farmakologia i zabiegi
Terapie niewydolność krążenia są dostosowywane do zaawansowania, rodzaju oraz przyczyn schorzenia. W przypadku, gdy dochodzi do niewydolności serca, leczenie najczęściej obejmuje podawanie leków. Wśród tych najpopularniejszych wymienia się inhibitory konwertazy, leki moczopędne, glikozydy, beta-blokery. Wskazuje się również, że u wielu pacjentów zachodzi konieczność przeprowadzenia jednego z zabiegów: angioplastyki, założenia by-passów lub operacji zastawek serca.
Uwaga na niewydolność krążenia – do czego może doprowadzić niewydolność krążeniowa?
Niewydolność krążenia jest stanem zagrożenia życia. Przy jej ostrej formie może dojść do wstrząsu, czyli nagłego niedokrwienia najważniejszych narządów serca, nerek i mózgu. Powiązane jest to i zazwyczaj skutkuje ryzykiem nagłej śmierci. Ostra niewydolność krążenia może ten wywołać obrzęk płuc, który jest bezpośrednim zagrożeniem życia.
