Cytologia jest jednym z podstawowych badań. Zgodnie z zaleceniami powinno się ją wykonywać raz w roku. Badanie to pozwala wykryć we wczesnym stadium wiele chorób m.in. raka szyjki macicy. Trzeba jednak pamiętać, że nieprawidłowy wynik cytologii wcale nie musi oznaczać zaawansowanej i groźnej choroby. Badając się regularnie, wszystkie niepokojące zmiany można wykryć na wczesnym etapie, kiedy to można je łatwiej i skuteczniej leczyć. Zobacz, co oznacza nieprawidłowy wynik cytologii.
Zły wynik cytologii u większości kobiet budzi niepokój i najgorsze przeczucia. Tymczasem w większości przypadków nie ma co panikować. Nieprawidłowości wykryte przez cytologię na wczesnym etapie można rozwiązać za pomocą terapii farmakologicznej lub drobnego zabiegu. Należy pamiętać, że nieprawidłowy wynik cytologii nie jest równoznaczny z nowotworem.
Cytologia – na czym polega i czy warto wykonywać?
Cytologia jest prostym badaniem diagnostyczny, ale bardzo cennym. Przede wszystkim cytologia jest podstawą w diagnostyce raka szyjki macicy. Pozwala wykryć nie tylko stany zapalne, ale i określić ich przyczynę, a także zauważyć wczesne zmiany nowotworowe. Te zazwyczaj nie powodują żadnych istotnych dolegliwości. Warto wiedzieć, że wczesne zmiany nowotworowe są całkowicie uleczalne i przy ich niwelowaniu nie stosuje się inwazyjnych metod.
Badanie cytologiczne – jak odczytuje się wyniki?
Wartość badania cytologicznego zależy od oceny i interpretacji zmian morfologicznych, a także prawidłowej kwalifikacji. Wszystko to stanowi cenną informację dla lekarza prowadzącego, który na tej podstawie można zdecydować o kierunku leczenia oraz dalszych wizytach kontrolnych. Aktualnie w Polsce klasyfikacją wymazów cytologicznych jest opisowy system Bethesda (TBS). W niektórych przychodniach spotyka się również starszą ocenę rozmazów w pięciostopniowej skali Papanicolau. Trzeba jednak wiedzieć, że PAP obecnie uważany jest za niewystarczający i niedostarczający ginekologowi wszystkich istotnych informacji dla dalszego postępowania.
Nieprawidłowy wynik cytologii i co dalej?
Nieprawidłowy wynik cytologii jest znakiem, że należy rozpocząć szerszą i bardziej szczegółową diagnostykę. Przede wszystkim konieczne jest potwierdzenie lub wykluczenie zmian przednowotworowych i samego raka. W związku z tym lekarz najczęściej zaleca badania pozwalające zweryfikować wyniki cytologii. Przy niejasnych wynikach stosuje się 2 powtórne badania cytologiczne, które należy przeprowadzać w odstępach 6 miesięcznych po wcześniejszym leczeniu przeciwzapalnym. Istotne jest również przeprowadzenie testy HR HPV, które pozwala stwierdzić obecność DNA lub mRNA wysokoonkogennych typów wirusa HPV.
Kolposkopia a nieprawidłowe wyniki cytologii
W niektórych przypadkach przy nieprawidłowych wynikach cytologii lekarz zaleca wykonanie kolposkopii. Jest to rekomendowane w przypadku, gdy wyniki cytologii wskazują na zmiany rakowe i raka. Badanie to polega na dokładnym obejrzeniu szyjki macicy w dużym powiększeniu, a wcześniej zastosowaniu próby octowej i próby Schillera, czyli przemyciu szyjki macicy rozcieńczonym kwasem octowym i jodyną. W trakcie badania nieprawidłowe komórki zabarwiają się na specyficzny kolor, co pozwala dokładnie określić podejrzane miejsce i pobrać z nich wycinki do badania histopatologicznego. Uzyskane wyniki są podstawą do ustalenia leczenia. To musi uwzględniać charakter zmian oraz stopnia jej zaawansowania. W czasie diagnostyki po nieprawidłowych wynikach cytologii stosuje się też dodatkowo morfologię krwi, badanie moczu, USG przezpochwowe i jamy brzusznej, cystoskopię, rektoskopie i RTG klatki piersiowej.
Nieprawidłowy wynik cytologii – możliwe leczenie
Regularne wykonywanie cytologii sprawia, że wykryte zmiany nie są zaawansowane i można je łatwo leczyć. Współczesna medycyna zna wiele metod leczenia zmian przedrakowych i rakowych szyjki macicy. To, która metoda zostanie zastosowana, zależy od stadium zmian nowotworowych.
W przypadku tzw. stadium 0 (carcinoma in situ), kiedy to zmiany ograniczają się do nabłonka, zazwyczaj stosuje się leczenie takie jak:
- Chirurgia laserowa – za pomocą promienia laserowego niszczone są komórki nowotworowe;
- Kriochirurgia – komórki nowotworowe i zmiany przedrakowe są niszczone poprzez zamrożenie;
- Usunięcie zmian za pomocą pętli diatermicznej (LEEP), elektrycznej (elektrokonizacja) – za pomocą cienkiego drucika, przez który przepływa prąd elektryczny, wycina się zmieniony fragment szyjki macicy;
- Chirurgiczna konizacja – usunięcie fragmentu szyjki macicy w kształcie stożka.
W przypadku, gdy rak przekracza błonę podstawową szyjki macicy i nacieka na głębsze tkanki, czyli znajduje się w stadium do I do IV metody leczenia opierają się na: histeroskopii prostej lub radykalnej, radioterapii, chemioterapii.
Nieprawidłowy wynik cytologii – szanse na wyzdrowienie
Szanse na wyzdrowienie w przypadku nieprawidłowego wyniku cytologii i rozpoznania RSM (raka szyjki macicy) zależą od zaawansowania raka w momencie rozpoczęcia terapii, wieku oraz ogólnego stanu zdrowia kobiety. Niezwykle ważne jest również szybkie dobranie skutecznej metody leczenia, która będzie właściwa dla indywidualnych uwarunkowań pacjentki.
