Nadciśnienie tętnicze jest dolegliwością objawiają się podwyższonym ciśnieniem tętniczym krwi. Aby mówić o nadciśnieniu, musi ono być powyżej normy. Nadciśnienie tętnicze dotyka wielu osób, ale bardzo często jest rozpoznawane na zaawansowanych etapach choroby. Wynika to z tego, że objawy podwyższonego ciśnienia są mało charakterystyczne i niemal niezauważalne. Nie oznacza to jednak, że nadciśnienie nie daje żadnych symptomów. Poznaj przyczyny i skutki wysokiego ciśnienia.
Nadciśnienie tętnicze rozpoznaje się w przypadku, gdy średnia wartości ciśnienia tętniczego są równe lub wyższe niż 140 mm HG dla ciśnienia skurczowego i/lub 90 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego. Takie wyniki powinny dać co najmniej dwa pomiary, wykonane podczas dwóch różnych wizyt u lekarza. Dla przypomnienia prawidłowe ciśnienie dorosłego człowieka wynosi 120/80 mm Hg.
Czym jest nadciśnienie tętnicze?
Nadciśnienie tętnicze powoli staje się chorobą cywilizacyjną. Jak pokazują dane medyczne, jest ono jedyną z najczęstszych przyczyny przedwczesnej śmierci na całym świecie. Wysokie ciśnienie wykazuje związek z chorobami układu krążenia takimi jak: zawał serca, udar mózgu, niewydolność serca, choroba tętnic obrotowych. Podwyższone ciśnienie występuje również przy niewydolności nerek.
Przyczyny nadciśnienia tętniczego
U 95% chorych rozpoznaje się nadciśnienie w postaci pierwotnej. Oznacza to, że przyczyny występowania tego schorzenia nie są znane. Co ważne, nadciśnienie pierwotne nie można wyleczyć w 100%.
U pozostałych 5% pacjentów można ustalić przyczyny nadciśnienia tętniczego. Mówimy wtedy o wtórnym nadciśnieniu. Przyczyny tego schorzenia mogą być bardzo różne. Zazwyczaj podłożona choroby upatruje się w innych schorzeniach. Może więc ono być wywołane przez:
- obturacyjny bezdech senny
- choroby miąższu nerek, przeszczep nerki
- zwężenie tętnicy/tętnic nerkowych
- pierwotny hiperaldosteronizm (choroba Conna)
- ciąża
- leki i środki chemiczne (niesteroidowe leki przeciwzapalne, cyklosporyna, doustne leki antykoncepcyjne, glikokortykoidy)
Jako rzadsze przyczyny wtórnego nadciśnienia tętniczego wymienia się:
- nadczynność tarczycy
- niedokrwistość
- niedomykalność aortalna
- przetoki tętniczo-żylne
- guzy wydzielające reninę
- wady metabolizmu mineralokortykoidów
- wrodzony przerost nadnerczy
- zespół Cushinga
- guz chromochłonny
- guz wywodzący się pozanadnerczowych ciałek chromochłonnych (paraganglioma)
- nadczynność przytarczyc
- akromegalia
- zwężenie cieśni aorty
- porfiria
- neuropatia wegetatywna
- wzmożone ciśnienie śródczaszkowe
- zatrucie ołowiem
- tetraplegia
- zespół Guillaina-Barrégo
- zabiegi chirurgiczne.
Nadciśnienie tętnicze oporne – czym jest?
Oprócz najpopularniejszych nadciśnienia pierwotnego i wtórnego lekarze mówią też o nadciśnieniu tętniczym opornym. Jest to schorzenie, w którym ciśnienie krwi utrzymuje się powyżej wartości docelowych pomimo przyjmowania leków hipotensyjnych z różnych grup. Inną odmianą nadciśnienia jest równie nadciśnienie tętnicze złośliwe. Charakteryzuje się ono szybkim tempem postępu i doprowadza do niewydolności wielu narządów m.in. serca i mózgu.
Lekarze mówią też o nadciśnieniu białego fartucha tzw. zespole białego fartucha. W tym przypadku podwyższone ciśnienie występuje jedynie na terenie placówki medycznej. Kiedy pomiędzy prowadzone są w domu lub w innym miejscu, to wynik są prawidłowe. Uważa się, że przyczyną nadciśnienia białego fartucha jest reakcją lękową na obecność personelu medycznego.
Objawy nadciśnienia tętniczego
Nadciśnienie tętnicze przez wiele lat może nie dawać żadnych charakterystycznych objawów. Czasem objawy nadciśnienia mylone są z innymi schorzeniami, dlatego symptomy nazywa się niespecyficznymi. Można jednak zauważyć pewien zestaw objawów, który pojawia się u większości osób borykających się z wysokim ciśnieniem. Te symptomy to:
- ucisk w głowie – pojawia się okazjonalnie i zwykle ma charakter tępego bólu głowy
- zawroty głowy
- zmęczenie
- krwawienie z nosa
- zaburzenia snu
- nerwowość
- dolegliwości serca – przy nadciśnieniu odczuwa się wyraźne kołatanie serca, uczucie ucisku lub ciasnoty w jego okolicy
- duszność.
Przy występowaniu takich objawów, warto sprawdzić, czy ciśnienie jest w normie. Najlepiej zacząć mierzyć je regularnie i w przypadku, gdy więcej niż dwa pomiary darzą niepoprawny wynik, udać się do lekarza.
Leczenie nadciśnienia tętniczego
Podstawą leczenia nadciśnienia tętniczego jest zmiana trybu życia. W wielu przypadkach to wystarcza i choroba się nie rozwija. W przypadku, gdy nadciśnienie jest bardzo wysokie, to do kuracji od razu włącza się również leki.
Metody walki z nadciśnieniem tętniczym to:
- Walka z otyłością i nadwagą;
- Przejście na odpowiednią dietę z obniżoną zawartością soli;
- Podjęcie regularnej aktywności fizycznej;
- Zaprzestanie palenia tytoniu;
- Zmniejszenie spożycia alkoholu;
- Walkę ze stresem.
Leczenie nadciśnienia tętniczego trwa przez całe życie. W przypadku, gdy naturalne sposoby (zmiana życia) nie pomoże, to konieczne jest sięgnięcie farmaceutyki. Lekarze wyróżniają kilka rodzajów leków na nadciśnienie. Różnią się one sposobem i miejsce działania w organizmie. Leki na nadciśnienie to:
- leki moczopędne (inna nazwa to diuretyki)
- beta-blokery
- inhibitory konwertazy angiotensyny (w skrócie IKA)
- leki blokujące kanały wapniowe (inaczej: antagoniści wapnia)
- alfa-blokery
- leki bezpośrednio rozszerzające naczynia, tak zwane wazodylatatory
- leki działające na centralny układ nerwowy.
