Jaja pełnią ważną rolę w diecie człowieka, jednak ich znaczenie oraz to, jaki wpływ wywierają na organizm, było przedmiotem wielu sposób. Jeszcze kilkanaście lat temu zalecano, aby jajka jeść przynajmniej raz dziennie. Pogląd ten zmieniał się, gdy naukowcy odkryli, że jaja są źródłem cholesterolu negatywnie wypalającego na ludzki organizm. Wtedy to lekarze zalecali, aby ograniczyć ich spożycie. Dziś jajka ponownie uważane są za zdrowe pożywienie. Skąd ta zmiana i co nowego na temat jajek odkryli naukowcy? Zobaczcie sami.
Co znajduje się w jajkach?
Najnowsze badania pokazują, że w jajach znajduje się niezwykle dużo cennych substancji odżywczych. Znajdźmy w nich zarówno witaminy, jak i minerały oraz ważne dla ludzkiego organizmu kwasy tłuszczowe. Substancje odżywcze zawarte w jajkach to:
- witaminy: A, E, D, K, B12 oraz kwas foliowy,
- minerały: potas, siarka, fosfor, cynk,
- nienasycone kwasy tłuszczowe: omega 3 i omega 6.
Jak pokazują badania, zjedzenie jednego jajka dziennie zaspokaja dzienne zapotrzebowanie na witaminę B12 (w 100%) oraz witaminę A (w 80%).
Ile białka jest w jajko?
Ważnym składnikiem odżywczym, który dostarczają do organizmu jajka, jest białko. Ugotowane na twardo jajo jest trawione przez człowieka w 99%. W praktyce oznacza to, że białko się w nim znajdujące jest najlepiej przyswajane. Białko pochodzące z jajek wchłania się do organizmu o wiele lepiej niż to występujące w mięsie. Co ważne, w jajkach znajduje się tzw. białko wzorcowe (pełnowartościowe), które zawiera wszystkie aminokwasy, również te produkowane samodzielnie przez organizm lub produkowane w za małych ilościach.
Ile jajek można jeść?
Światowa Organizacja Zdrowia zaleca jedzenie jajek codziennie. Tygodniowy limit ich spożycia podaje się na 10 sztuk, w to włącza się jaja zawarte w ciastach, makaronach i innych przetworzonych potrawach. Przede wszystkim jednak jaja należy jeść w czystej postaci. Jedyne, na co trzeba uważać na żółtka. Ich nadmierne spożycie jest niewskazane przy schorzeniach wątroby. Białko można jest bez limitów, o ile nie przekracza się dziennej normy spożycia tego składnika odżywczego. Jedzenia jej nie powinny obawiać się też osoby na diecie. Średnio jedno jajko zawiera 80 kalorii, z czego 60 znajduje się w żółtku, a 20 w białku.
Jaja a cholesterol
Jeszcze do niedawna jedzenie jajek uważano za niewskazane. Wykonało to z przekonania, że dostarczają one do orgazmu duże ilości złego cholesterolu, który może przyczynić się m.in. do miażdżycy. I chociaż faktyczne dane medyczne pokazują, że w jajku znajduje się aż 32 mg cholesterolu, to o jego wysoki wskaźnik równoważony jest przez witaminy i minerały, które będą korzystnie wpływać na poziom dobrego cholesterolu, jednocześnie niwelując ten zły.
Jakie jajka jeść?
Najpopularniejszymi jajkami są te pochodzące od kury. Jedna przy ich zakupie również może wystąpić problem. W sklepach można dostać kilka rodzajów jaj kurzych. Za najlepsze uznaje się jaja wiejskie, które pochodzą od kur żyjących w naturalnym środowisku i niekarmionych paszami sztucznie przetworzonymi. O tym, czy jajko faktycznie pochodzi od wiejskiej kury, można się przekonać obserwując żółtko. Najlepiej, jeśli ma ono intensywny kolor, wtedy zawiera najwięcej witaminy A i D.
W sklepach oprócz jaj wiejskich można kupi też jajka light, które posiadają zmniejszoną zawartość tłuszczów i są wzbogacone witaminami, kwasami omega 3. Jajka te mają dwa żółtka, otrzymuje się je od kur karmionych paszami bez tłuszczowymi, w których zawarte są dodatkowe witaminy lub glony.
Kupując jaja, warto również zwrócić uwagę na oznaczenia znajdujące się na skorupce. Oznaczenia te to cyfry od 0 do 3. O oznacza chów ekologiczny, 1 z wolnym wybiegiem na świeżym powietrzu, 2 – chów ściółkowy, natomiast 3 chowów klatkowy.
Oprócz jaj kurzych prozdrowotne właściwości mają też jajka innych ptaków. Zalecane jest jedzenie:
- jajek przepiórczych – są one bogate w żelazo, miedź, bet karoten oraz witaminy grypy B; składników tych jest w nich o wiele więcej niż w jajkach kurzych m.in. dlatego, że mają więcej żółtka niż białka; zawierają również mniej cholesterolu; jajka przepiórcze są mniejsze i której się je gotuje;
- jajka kacze i gęsie – są one większe od jaj kurzych; wyraziste i ciężkostrawne mają zwiększoną ilość żółtka, a przez to i tłuszczu oraz cholesterolu; nie zaleca się ich gotować na miękko lub smażyć z nich jajecznicy przez salmonellę, którą mogą być zarażone;
- jajka strusie – zawierają małe ilości cholesterolu, jednocześnie duże kwasów nasyconych; są sporych rozmiarów i dlatego gotuje się je bardzo długo – jajko strusia na twardo gotuje się ok. 2,5 godziny.
Właściwości lecznicze jajek
Oprócz tego, że jajka dostarczają do organizmu niezbędne minerały i witaminy posiadają także właściwości lecznicze. Wśród tych najważniejszych wymienia się:
- niwelowanie objawów kaca,
- profilaktykę chorób miażdżycy,
- ochronę systemu nerwowego,
- niszczenia bakterii i wirusów,
- wzmacnianie kości,
- wspomagania zrzucania zbędnych kilogramów.
Jajka to ważny element diety każdego człowieka. Planując zdrowy jadłospis, nie można o nich zapobiec. Najlepiej jest postawić na jajka wiejskie pochodzące od kur hodowanych na naturalnej paszy, będą one zawierać najwięcej witamin i minerałów ważnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
