Czynniki reumatoidalne i badanie na wykrycie choroby reumatycznej

0
1656

Czynnikami reumatoidalnymi są białka wytwarzane przez układ odpornościowy, które mogą atakować zdrową tkankę w organizmie. Wysokie poziomy czynnika reumatoidalnego są najczęściej związane z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów czy zespół Sjogrena, jednak wykrywa się czynniki reumatoidalne również u zdrowych osób, natomiast osoby z chorobami autoimmunologicznymi czasami mają normalny poziom czynnika reumatoidalnego. Co należy wiedzieć o czynnikach reumatoidalnych? Na czym polega badanie na wykrycie choroby reumatoidalnej?

Choroby reumatyczne – powszechne zaburzenia reumatyczne

Choroby reumatyczne wpływają na stawy, ścięgna, więzadła, kości i mięśnie. Do schorzeń tych należy wiele rodzajów zapalenia stawów. Choroby reumatyczne czasami są nazywane chorobami układu mięśniowo-szkieletowego. Typowe objawy to:

  • Ból stawów
  • Tak zwana „utrata ruchu” w stawie lub stawach
  • Zapalenie, obrzęk, zaczerwienienie i ciepło w okolicy stawu

Dziedzina nauki zajmująca się schorzeniami tego typu to reumatologia. Najbardziej powszechnymi zaburzeniami reumatycznymi są:

  • Zapalenie kości i stawów
  • Reumatoidalne zapalenie stawów
  • Toczeń
  • Spondyloartropatie – zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (AS) i łuszczycowe zapalenie stawów (PsA)
  • zespół Sjogrena
  • Stwardnienie
  • Zakaźne zapalenie stawów
  • Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
  • Poliamigrafia reumatyczna.

Czynniki reumatoidalne a diagnoza reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS)

Czynniki reumatoidalne (RF) to tak zwane autoprzeciwciała skierowane przeciwko części Fc IgG. Kiedy czynnik reumatoidalny jest nieprawidłowy, może wskazywać na reumatoidalne zapalenie stawów, ale niekoniecznie. Czynnik reumatoidalny występuje na bardzo niskim poziomie u wielu ludzi, wyższy poziom diagnozuje się u około 5-10% populacji, a wzrasta wraz z wiekiem człowieka.

Co ciekawe, w chwili zdiagnozowania reumatoidalnego zapalenia stawów tylko 60% pacjentów wykazuje dodatni wynik czynnika reumatoidalnego, a idąc dalej tropem statystyk, czynniki mogą pojawić się u 75-80% pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) w pewnym momencie trwania choroby, dlatego wysokie RF jest stosunkowo specyficzne dla rozpoznania RZS, ale w kontekście przewlekłego zapalenia wielostawowego.

Czynniki reumatoidalne mogą wystąpić w innych chorobach tkanki łącznej, takich jak układowy toczeń rumieniowaty (SLE) i pierwotny zespół Sjogrena. Ponadto, poziomy RF mogą być podwyższone u pacjentów z niektórymi zakażeniami, takimi jak: malaria, różyczka, wirusowe zapalenie wątroby typu C i po szczepieniach.

Badania na wykrycie czynnika reumatoidalnego

Badanie czynnika reumatoidalnego należy do grupy badań krwi, które służą przede wszystkim do ustalenia diagnozy reumatoidalnego zapalenia stawów. Testy mogą obejmować:

  • Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA)
  • Antycykliczne cytrulinowane przeciwciała peptydowe (anty-CCP)
  • Białko C-reaktywne (CRP)
  • Szybkość sedymentacji erytrocytów (ESR lub szybkość sed)

Ilość czynnika reumatoidalnego we krwi może pomóc lekarzowi wybrać drogę skutecznego leczenia.

Podczas badania czynnika reumatoidalnego pobierana jest niewielka próbka krwi żylnej, co trwa zaledwie kilka minut, następnie próbka zostaje wysłana do laboratorium w celu przetestowania.

Jak interpretować wyniki?

Dodatni wynik testu reumatoidalnego wskazuje, że we krwi wykryto wysoki poziom czynnika reumatoidalnego. Wyższy poziom tego czynnika we krwi jest ściśle związany z chorobą autoimmunologiczną, szczególnie z reumatoidalnym zapaleniem stawów. Trzeba mieć na względzie, że wiele innych chorób i stanów może podnieść poziomy czynnika reumatoidalnego, między innymi:

  • Nowotwór
  • Przewlekłe infekcje
  • Zapalne choroby płuc, takie jak sarkoidoza
  • Choroba tkanki łącznej
  • Zespół Sjogrena
  • Toczeń rumieniowaty układowy

Niektórzy zdrowi ludzie – szczególnie osoby starsze – mają pozytywne wyniki występowania czynnika reumatoidalnego, choć nie jest jasne, dlaczego tak się dzieje.

Wspólne testy laboratoryjne zaburzeń reumatologicznych: w jaki sposób pomagają w rozpoznaniu?

Żadne badanie przesiewowe nie jest idealne do wykrywania chorób reumatycznych. Diagnoza zależy między innymi od odpowiedniego badania fizykalnego. Natomiast badania laboratoryjne mogą być przydatne w potwierdzeniu lub wykluczeniu choroby reumatycznej po diagnozie klinicznej, ponieważ po zdiagnozowaniu choroby reumatycznej niektóre badania laboratoryjne mogą pomóc w ocenie rokowania lub określeniu zakresu schorzenia. Są także ważne z punktu widzenia lekarza, gdyż pozwalają monitorować choroby reumatyczne, prowadzić leczenie lub oceniać potencjalną toksyczność leku.

Dolegliwości ze strony układu mięśniowo-szkieletowego są bardzo częste wśród pacjentów zgłaszających się do lekarza podstawowej opieki medycznej, dlatego tak ważne jest, aby szybko zdiagnozować chorobę. Nie mniej ważną rolę odgrywa kompetencja lekarza do diagnozowania i leczenia schorzeń o podłożu reumatoidalnym, ponieważ nie zawsze badanie przesiewowe zapalenia stawów decyduje o stuprocentowej diagnozie stwierdzającej reumatoidalne zapalenie stawów, czego przykład widzimy powyżej (może świadczyć m.in. o nowotworach złośliwych, infekcjach itd.).

[Głosów:1    Średnia:1/5]

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here