Balneologia jest jedną z najstarszych dziedzin medycyny. O zakresie jej działań na pewno słyszał każdy z nas, chociaż sama nazwa balneologia nie wielu osobom coś mówi. Nauka ta zajmuje się badaniem właściwości leczniczych wód podziemnych i borowin. Oznacza to, że lekarza balneologa najłatwiej spotkać w różnej maści uzdrowiskach i sanatoriach, gdzie zajmuje się lecznictwem uzdrowiskowym.
Balneologia jako dyscyplina medyczna znana jest już od starożytności. Właściwości prozdrowotne kąpieli w wodach leczniczych odkryli już nam starożytni. Podkreśla się jednak, że dopiero współczesne badania wykazały, że zawarte w wodach podziemnych materiały przenikają w głąb skóry, przez co łagodzą niektóre z dolegliwości i chorób przewlekłych. Balneologia wskazuje również, że wody lecznicze nie tylko leczą, ale i poprawiają wygląd skóry.
Balneologia w praktyce
Osoby zajmujące się tą dziedziną wiedzy pracują głównie w sanatoriach i uzdrowiskach. Lekarz balneolog w Polsce jest niezwykle popularny. Wynika to przede wszystkim z tego, że Polska może pochwalić się wieloma placówkami leczniczymi. Jest to efektem bogatych złóż leczniczych wód mineralnych. Najczęściej spotykane są wody chlorkowo – sodowe, wodorowęglanowe, siarczkowo-siarkowodorowe, radoczynne i termalne. Wszystkie one mają bogaty skład chemiczny i doskonale sprawdzają się przy kąpielach leczniczych, inhalacjach, irygacji oraz stosowane są w ramach kuracji pitnej.
Co może zalecić lekarz balneolog?
Najczęstszym zaleceniem balneologa są kąpiele lecznicze. To, jakie będą zastosowane, zależy od rodzaju schorzenia. Wyróżnia się:
- kąpiele solankowe, które zalecane są osobom cierpiącym na choroby ortopedyczno-urazowe, reumatyczne, neurologiczne i ginekologiczne; balneolog na kąpiele solankowe może wysłać do uzdrowiska lub zlecić ich stosowanie w zaciszu własnego domu;
- kąpiele kwasowęglowe, zaleca się je przy niektórych chorobach serca, nadciśnieniu tętniczym, niedokrwieniu kończyn dolnych oraz nerwicach narządów; do kąpieli kwasowęglowych zalicza się również te gazowe, czyli takie odbywające się w naturalnym lub sztucznym dwutlenku węgla; właściwością kąpieli gazowych jest to, że są one łagodniejsze i bezpieczniejsze dla układu krążenia;
- kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe, które balneolog rekomenduje przy chorobach reumatycznych, ortopedyczno-urazowych, niektórych chorobach dermatologicznych oraz przy niedokrwieniu kończyn dolnych;
- kąpiele radoczynne, stosowane są głównie w chorobach naczyń obwodowych, górnych dróg oddechowych, ginekologicznych i reumatologicznych;
- kąpiele tlenowo ozonowa, czyli te wykonywane w mieszance tlenowo ozonowej; nie są one zbyt popularne, choć świetnie sprawdzają się w chorobach naczyń w kończynach dolnych, które zostały wywołane zmianami miażdżycowymi lub powikłaniami po cukrzycy.
Balneologia, dlaczego lecznicze kąpiele?
Wody lecznicze wyróżniają się niezwykłymi właściwościami dzięki swojemu unikalnemu składowi. Zawierają one sód, magnez oraz siarkę. Sprawia to, że kąpiele w wodach mineralnych poprawiają i wzmacniają skórę, paznokcie oraz włosy. W przypadku kuracji pitnej pierwiastki wspomagają pracę wątroby i pomagają oczyścić organizm z toksyn.
Borowina od lekarza balneologa
Lekarz balneolog zajmuje się nie tylko badaniem i przepisywaniem kąpieli z leczniczych wód mineralnych, ale także i borowiną. Polska dysponuje dużymi zasobami borowiny, dlatego leczenie nią nad Wisłą jest niezwykle popularne. Borowina jest rodzajem torfu dużym stopniu przetworzenia przez bakterie humifikacji. Na obszarze Polski borowiny do celów leczniczych używa się od 1858 roku. Jej naturalne pokłady występują w takich uzdrowiskach jak: Augustów, Busko-Zdrój, Ciechocinek, Cieplice Śląskie-Zdrój, Dąbki, Duszniki-Zdrój, Goczałkowice-Zdrój, Horyniec-Zdrój, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Kamień Pomorski, Kołobrzeg, Konstancin, Krynica-Zdrój, Krzeszowice, Lądek-Zdrój, Międzyzdroje, Piwniczna, Połczyn-Zdrój, Polanica-Zdrój, Polańczyk, Przerzeczyn-Zdrój, Rymanów-Zdrój, Solec-Zdrój, Supraśl, Swoszowice, Świeradów-Zdrój, Świnoujście, Ustka, Ustroń, Wapienne, Wieniec-Zdrój, Wysowa-Zdrój, Złockie.
Lekarz balneolog w zakresie leczniczego stosowania borowiny może zlecić okłady całkowite lub częściowe, kąpiele borowinowe i zawiesinowe, tampony borowinowe, jonoforezę borowinową lub zabiegi z pasty borowinowej. Zabiegi z użyciem borowiny rekomendowane są głównie osobom ze schorzeniami reumatycznymi, ortopedyczno – urazowymi, neurologicznymi, ginekologicznymi i laryngologicznymi.
Borowina i kąpiele lecznicze – leczą czy nie?
O właściwościach wód leczniczych i borowiny wiemy już i już od dawna. Mimo że balneologia jest odmianą medycyny naturalnej, to zabiegi przez nią rekomendowane są uznawane, cenione i w pełni zalecane przez lekarzy rozmaitych specjalności. Ważne jest jednak, aby leczenia nie prowadzić na własną rękę. Tak jak w przypadku innych metod źle dobrane rozwiązania mogą przynieść więcej szkody niż pożytku. Chcąc więc skorzystać z uzdrawiającej mocy wód i borowiny najlepiej udać się po poradę do specjalisty, czyli właśnie lekarza balneologa. Pomoże on dobrać odpowiednią formę leczenia.
W czym może pomoc lekarz balneolog?
Balneolog w przepisywanych przez siebie kuracjach łączy naturalne metody leczenia z czynnikami fizycznymi. Do najważniejszych zadań lekarza tej specjalizacji należy: przeprowadzenie testów elektromiografii, wodnych, biodoztmetrii i innych wskazanych, wypisywanie skierowań na leczenie i zabiegi, prowadzenie dokumentacji medycznej, wypisywanie recept, kwalifikowanie pacjentów i dobieranie dla nich odpowiedniej terapii (ciepłolecznictwo, wodolecznictwa, elektrolecznictwa, terapii laserem, polem magnetycznym, ultradźwięki, podczerwienią, inhalacjami), ocena układu mięśni, kości i stawów, aby wykluczyć przeciwwskazania do terapii naturalnych, badanie pacjentów.
