Biopsja tarczycy jest badaniem pomagającym określić charakter zmian występujących w tym narządzie. Zmiany na tarczycy potocznie nazywane są guzami i mogą one mieć charakter łagodny lub złośliwy. Biopsja tarczycy pozwala pobrać niewielki wycinek zmian, który służy jako materiał do dalszej diagnostyki. Z jej pomocą można wykluczyć lub potwierdzić nowotworowy charakter guzków na tarczycy. Zobacz, kiedy należy wykonać biopsję tarczycy i z czym wiąże się to badanie.
Biopsję tarczycy należy wykonać zawsze po zauważeniu lub wykryciu w czasie badania ultrasonograficznego guzków na tarczycy. Co prawda dane medyczne wskazują, że zaledwie 4% badanych materiałów ma charakter złośliwy, jednak zmian nie można lekceważyć. Należy mieć na uwadze, że w ciągu kilku ostatnich lat liczba zachorowań na nowotwory tarczycy gwałtownie wzrosła. Tutaj należy podkreślić, że przeżywalność nowotworów złośliwych tarczycy wnosi 6% u mężczyzn i 90% u kobiet. Stąd tak ważne jest szybkie wykrycie zmian i rozpoczęcie leczenia.
Na czym polega biopsja tarczycy?
Biopsja tarczycy polega na pobraniu komórek ze zmian lub zmiany znajdującej się w tarczycy. Najczęściej w przypadku guzków na tarczycy wykonywana jest biopsja cienkoigłowa, która jest metodą diagnostyczną uzupełniająca badanie USG. W niektórych przypadkach lekarz może wykonać biopsję tarczy gruboigłową. Zazwyczaj jest ona przeprowadzana jako badanie dodatkowe, kiedy to biopsja cienkoigłowa nie dała rozstrzygających wyników. Wskazaniem do biopsji gruboigłowej jest również podejrzenie chłoniaka lub zapalenia tarczycy Riedla.
Jak wykonuje się biopsję cienkoigłową tarczycy?
Biopsja tarczycy cienkoigłowa wykonywana jest pod kontrolą USG. Sonda ultrasonograficzna lokalizuje guz, a następnie lekarz dokonuje wkłucia cienkiej igły. Za jej pomocą pobierana jest niewielka ilość miąższu, czyli tkanki ze zmiany ogniskowej. Te rozprowadzane są na szkle i analizowane pod mikroskopem. Pozwala to laboratorium określić, czy zmian ma charakter łagodny, czy złośliwy.
Wskazania do biopsji tarczycy
O tym, czy biopsja tarczycy powinna być wykonana, decyduje lekarz endokrynolog oraz lekarz wykonujący samo badanie. Zgodnie z zaleceniami Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego wskazania do wykonania biopsji tarczycy to:
- podwyższone ryzyko złośliwości guza tarczycy: szybki wzrost (wielkość > 4 cm), guz jest twardy, nie zmienia lokalizacji, powiększone są węzły chłonne, w rodzinie występowały przypadki nowotworu tarczycy, ekspozycja na promieniowanie jonizujące, pojawienie się przed 20. rokiem życia (r.ż.) lub po 60. r.ż.,
- widoczne cechy guzów podczas badania USG tarczycy (min. 2 z wymienionych): nieprawidłowe węzły chłonne, nacieki na narządach i tkankach, nieregularne brzegi, mikrozwapnienia, niska echogeniczność zmian, wysokość guza większa niż szerokość, lity charakter, wzmożony przepływ w naczyniach,
- guzy każdej wielkości z przerzutami do węzłów chłonnych lub z wysokim poziomem kalcytoniny bądź mutacją genu RET,
- guzy widoczne w scyntygrafii jako gorące,
- widoczne guzy po operacji nowotworu tarczycy.
Przeciwwskazania do biopsji tarczycy
Należy pamiętać, że biopsja tarczycy nie może być wykonana zawsze i u każdego. Jako przeciwwskazania do tego badania diagnostycznego podaje się ropne zmiany na skórze szyi, ciężką skazę krwotoczną, brak współpracy ze stroną osoby badanej. Ponadto badanie nie może zostać wykonane, jeśli pacjent zażywa niektóre leki przeciwzakrzepowe.
Biopsja tarczycy – jak się do niej przygotować?
Biopsja tarczycy jest badaniem bezbolesnym. Samo ukłucie nie dostarcza nieprzyjemnych odczuć i porównywalne jest z użądleniem komara. Test nie wymaga specjalnego przygotowania. Ukłucie następuje na szyi, dlatego na biopsję dobrze jest nie zakładać golfów czy innej odzieży zakrywającej ten obszar ciała. Aby po ukłuciu nie został siniak, należy uciskać miejsce wkłucia przez jakiś czas po wyjęciu igły.
Powikłania po biopsji tarczycy
Co do zasady biopsja tarczycy jest badaniem małoinwazyjnym i mało ryzykownym. Powikłania występują niezwykle rzadko, co nie oznacza, że są niemożliwe. Jako najczęstsze niepożądane następstwa cienkoigłowej biopsji tarczycy podaje się ból, obrzęk, omdlenia. W skrajnych przypadkach może wdać się zakażenie czy pojawić porażenie nerwu krtaniowego.
Biopsja tarczycy – wyniki
Skierowanie na biopsje tarczycy nie oznacza, że jesteśmy skazani na nowotwór. Bardzo często guzki mają charakter łagodny, czyli wypełnione są płynem i nie wymagają usuwania. Łagodne zmiany na tarczycy należy jednak kontrolować i jeśli się powiększają ponownie wykonać badanie. Wynik biopsji tarczycy może również wskazywać na guz złośliwy. Dane wskazują, że najczęściej mamy do czynienia z rakiem brodawkowatym. Ten usuwany jest operacyjnie. Inne możliwe wyniki to guz podejrzany, gruczolak pęcherzykowaty lub nowotwór pęcherzykowaty.
Ile kosztuje biopsja tarczycy?
Biopsje tarczycy można przeprowadzić w prywatnych oraz państwowych placówkach medycznych. W przypadku korzystania z państwowej służby zdrowia i posiadania skierowania na badanie jest ono bezpłatne. Jeśli skierowania się nie posiada lub chce się uniknąć długich kolejek, warto biopsje tarczycy wykonać prywatnie. Jej cena waha się od 200 do 300 złotych.