Bóle stawów są częstą dolegliwością. Cierpi na nie wiele osób. Kiedy dolegliwości bólowe związane są z ograniczeniem ruchomości, może to być znak, że zaatakowała nas choroba zwyrodnieniowa stawów, czyli artroza. Choroba ta powoduje znaczne uszkodzenia chrząstek stawowych i wywołuje zmiany w budowie tkance kostnej. Brak jej leczenia może wywołać całkowite unieruchomienie, dlatego w przypadku zauważania u siebie objawów zwyrodnienia stawów natychmiast trzeba wprowadzić profilaktykę. W przypadku tej choroby nie może być bowiem mowy o leczeniu. Na dzień dzisiejszy skutecznego leku na nią nie ma. Jej wyleczenie oraz cofnięcie zmian powstałych w tkankach jest niemożliwe.
Czym jest zwyrodnienie stawów?
Zwyrodnienie stawów jest chorobą, w której dochodzi do uszkodzenia lub całkowitego zniszczenia chrząstek stawowych i zmian w budowanie tkanki kostnej. W wyniku tego mogą tworzyć się osteofity, czyli wyrośla kostne znacznie ograniczające ruchomość stawów. Kolejnym etapem choroby jest powstawanie stanów zapalnych stawów. Postęp artrozy jest indywidualny – u jednych do zwyrodnienia stawów dochodzi szybko, u innych proces ten jest rozłożony w czasie. Lekarze wskazują, że zależy to m.in. od wieku, zużycia chrząstek stawowych, predyspozycji genetycznych, stylu życia, rodzaju wykonywanej pracy, chorób metabolicznych stresu czy napięcia.
Zwyrodnienie stawów – jak mu zapobiegać?
Z racji tego, że zwyrodnienie stawów jest chorobą, której nie da się leczyć, ważne jest stosowanie profilaktyki. Ma ona odciążyć stawy oraz eliminować przyczyny zwyrodnienia stawów. Dbanie o stawy pozwala również na zahamowanie procesów chorobowych, które się w nich toczą. Zasady profilaktyki stawów to:
- Ruch to zdrowie – zdrowe stawy to te, które nie są zastane; codzienna aktywność fizyczna pozwala utrzymać je w dobrej kondycji; jednak chcąc dbać o stawy, należy pamiętać, że nie każdy sport będzie dla nich dobry; niektóre z aktywności będą zbytnio przeciążać stawy i prowadzić do ich uszkadzania; sporty na stawy to np. pływanie, spacery czy jazda na rowerze; ruch będzie stymulował wydzielaniu płynu stawowego, który chroni chrząstki stawowe przed tarciem i je odżywia; aktywność fizyczna korzystnie wpływa również na skład płynu stawowego oraz wzmacnia mięśnie; sport należy uprawiać, nawet kiedy wystąpią pierwsze objawy artrozy, będzie on niwelował ból, działał przeciwzapalnie oraz poprawiał funkcje stawów;
- Właściwa waga to podstawa – do powstawania zwyrodnienia stawów przyczynia się nadmierna otyłość; zbędne kilogramy powodują przeciążenie stawów, w efekcie czego dochodzi do ścierania się chrząstek stawowych; do powstawania zwyrodnień w stawach przyczyniają się również zaburzenia metaboliczne; stąd też jako profilaktykę zwyrodnienia stawów uważa się utrzymanie właściwej wagi, a w przypadku otyłości zrzucenie zbędnych kilogramów;
- Dieta na artrozę – aby zahamować zwyrodnienie stawów, zalecenie jest także stosowanie odpowiedniej diety; z codziennego jadłospisu najlepiej jest wyeliminować tłuszcze nasycone, czyli masło, tłuste mięso oraz sery; działają one niekorzystnie na stawy; ważne jest natomiast, aby spożywać jak najwięcej produktów, w których znajduje się witamina D, kwasy omega 3 oraz antyoksydanty; pozytywnie wpływają one na stawy; podobnie jest z białkiem, które stymuluje siłę mięśni i stabilizuje stawy.
Zwyrodnienie stawów – jak radzić sobie z bólem?
Z bólem przy zwyrodnieniu stawów można sobie radzić, stosując wyżej opisaną profilaktykę. Ulga w dolegliwościach przynoszą też żele, maści i plastry o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Można kupić je w aptece. Pozwolą one zredukować objawy artrozy. Trzeba jednak pamiętać, że to czy będą działać, jest kwestią indywidualną. Wpływ na to ma m.in. zaawansowanie choroby czy odległość skóry od stawu. Warto również nadmienić, że doustne leki na zwyrodnienie stawów nie można stosować zbyt długo, ponieważ mogą wywoływać liczne skutki uboczne.
Jak rozpoznać zwyrodnienie stawów?
Wiele osób uważa, że pierwszym objawem zwyrodnienia stawów jest ból. Trzeba jednak pamiętać, że wcale tak nie jest. W bardzo wielu przypadkach choroba przez długi czas przebiega bezobjawowo lub jedynym jej objawem jest tzw. trzeszczenie w stawach. Objawami zwyrodnienia stawów są też: bóle po wysiłku, a w późniejszym czasie i w spoczynku, sztywność stawów po przebudzeniu lub siedzeniu bez ruchu, obrzęki, ograniczanie ruchowości stawów. Warto również wspomnieć, że problemy ze stawami o wiele częściej występują u kobiet niż u mężczyzn.
Choroba zwyrodnieniowa stawów, chociaż kojarzy się z wiekiem starczym, to dotyka coraz więcej osób młodych, jej konsekwencje są niezwykle poważne i mogą prowadzić do całkowitego unieruchomienia. Stąd też lekarze zalecają, aby o stawy zacząć dbać jak najwcześniej. Pomóc w tym może aktywność fizyczna, właściwa dieta oraz utrzymywanie prawidłowej wagi ciała. W przypadku, gdy zwyrodnienie stawów już wystąpi, należy jak najwcześniej rozpocząć terapię, która pomoże zahamować rozwój schorzenia (jego całkowite wyleczenie nie jest możliwe). Leczenie zwyrodnienia stawów może przybrać formę farmakologiczną lub poza farmakologiczną.
