Kaszel jest odruchowym działaniem mającym na celu oczyszczenie dróg oddechowych ze śluzu i czynników drażniących, takich jak kurz lub dym. Większość kaszlu ustępuje w ciągu trzech tygodni i nie wymaga żadnego leczenia. Aby uzyskać ulgę i diagnozę w przypadku bardziej uporczywego kaszlu, warto udać się do lekarza pierwszego kontaktu.
Co może powodować kaszel?
Najczęstsze przyczyny krótkotrwałego kaszlu to:
- infekcja górnych dróg oddechowych, która atakuje gardło, tchawicę lub zatoki – dla przykładu: przeziębienie, grypa, zapalenie krtani, zapalenie zatok lub koklusz
- infekcja dolnych dróg oddechowych, która atakuje płuca lub dolne drogi oddechowe – przykładami są ostre zapalenie oskrzeli lub zapalenie płuc
- alergia, taka jak alergiczny nieżyt nosa lub katar sienny
- zaostrzenie przewlekłej choroby, takiej jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) lub przewlekłe zapalenie oskrzeli
- wdychany pył lub dym
W rzadkich przypadkach krótkotrwały kaszel może być pierwszą oznaką stanu zdrowia, który powoduje uporczywy kaszel.
Uporczywy kaszel
Uporczywy kaszel może być spowodowany przez:
- długotrwałe zakażenie dróg oddechowych, takie jak przewlekłe zapalenie oskrzeli
- astma – to również zwykle powoduje inne objawy, takie jak świszczący oddech, ucisk w klatce piersiowej i duszność
- alergia
- palenie tytoniu – kaszel palacza może być również objawem POChP
- schorzenia oskrzeli – gdzie drogi oddechowe płuc stają się nienormalnie poszerzone
- refluks żołądkowo-przełykowy – gdzie gardło ulega podrażnieniom przez wyciek kwasu żołądkowego
- przepisany lek, taki jak inhibitor enzymu konwertującego angiotensynę (inhibitor ACE), który stosuje się w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi i choroby sercowo-naczyniowej
Rzadko uporczywy kaszel może być objawem poważniejszego stanu, takiego jak rak płuc, niewydolność serca, zatorowość płucna (skrzepy krwi w płucach) lub gruźlica.
Kaszel u dzieci
Kaszel występujący u dzieci często ma podobne przyczyny jak te wymienione powyżej. Dla przykładu są to: infekcje dróg oddechowych, astma i refluks.
Przyczyny kaszlu częściej występującego u dzieci niż u dorosłych obejmują:
- zapalenie oskrzelików – łagodne zakażenie dróg oddechowych, które zwykle powoduje objawy podobne do grypy
- koklusz – należy zwracać uwagę na objawy, takie jak intensywne ataki kaszlu, wymioty i “huczące” dźwięki przy każdym ostrym wdechu po kaszlu
Czasami uporczywy kaszel u dziecka może być oznaką poważnego, długotrwałego stanu, takiego jak mukowiscydoza.
Kilka sposobów na uporczywy kaszel
- Zapobieganie – to po pierwsze i najważniejsze. Uporczywy kaszel towarzyszy palaczowi tytoniu przez całą jego historię z papierosami. Palenie tytoniu prowadzi do znacznie poważniejszych chorób, takich jak przewlekłe zapalenie oskrzeli oraz nowotwór płuc. Zaprzestanie palenia tytoniu wyeliminuje problem uporczywego, kłopotliwego i męczącego kaszlu, który jest spowodowany tym niszczycielskim nałogiem.
- Syropy – dostępne w każdej aptece bez recepty. Syrop dobiera się zgodnie z rodzajem kaszlu, to jaki występuje u chorego, najczęstszy podział syropu to ze względu na występowanie kaszlu suchego/kaszlu mokrego.
- Pastylki na kaszel – dostępne w każdej aptece bez recepty. Najczęściej spotykanymi pastylkami na kaszel są te o smaku mentolowym, cytrynowym czy miodowym.
- Gorący prysznic – tak ekstremalny sposób na uporczywy kaszel znajduje wielu zwolenników, ponieważ rozgrzewa ciało, wspomaga odksztuszanie i usuwanie wydzieliny z nosa. Te obydwa objawy, czyli kaszel i katar często występują równocześnie podczas przeziębienia, grypy czy alergii.
- Miód – najważniejszym punktem w stosowaniu miodu jako środka leczniczego na uporczywy kaszel jest wybór miodu. Miód do zastosowań leczniczych musi być prawdziwy, czyli pochodzący z pasieki z prawdziwego zdarzenia (najlepiej certyfikowanej, a takich w Polsce nie brakuje). W przypadku uporczywego kaszlu mokrego miód rozrzedza zalegającą wydzielinę i pomaga w jej odksztuszaniu, natomiast podczas kaszlu suchego hamuje odruch kaszlu i nawilża podrażnioną śluzówkę
- Imbir – zdrowotne działanie korzenia imbiru znane jest od wieku. To naturalne panaceum na wiele dolegliwości ukoi także cierpienia związane z uporczywym kaszlem. Korzeń imbiru możemy wykorzystać do walki na kilka sposobów. Najpopularniejszymi z nich są: syropy, nalewki i napary. Imbir działa nawilżająco na śluzówkę i ułatwia odksztuszanie.
- Inhalacje – to jedna z taktyk wziewnego leczenia uporczywego kaszlu, można wykonywać przy pomocy składników naturalnych na przykład ziół, olejków eterycznych, ale także specjalnych leków wykrztuśnych.
- Nawilżanie powietrza – oddychanie wilgotnym powietrzem może pomóc w złagodzeniu kaszlu, ważne jednak, żeby nie przesadzić
- Usunięcie z otoczenia czynników drażniących, powodujących kaszel – takimi czynnikami poza kurzem, brudem, pyłem, mogą być także niepozorne odświeżacze powietrza w sprayu czy elektryczne. Intensywny zapach rozprowadzany w za małym pomieszczeniu podażnia drogi oddechowe, w konsekwencji prowadząc do kaszlu.
