Większości osób padaczka kojarzy się z atakiem drgawek oraz nagłą utratą świadomości. Tymczasem epilepsja może dawać różne obawy w zależności od tego, w jakiej formie występuje u chorego. Drgawki i utrata przytomność zdarzają się tylko przy jednym z wielu rodzajów epilepsji. Przy innych możemy mieć do czynienia z tak trudnymi do wychwycenia objawami epilepsji np. mlaskanie czy mrowienie. Bez względu jednak na to, jakie objawy padaczki występują, chorobę należy rozpoznać jak najwcześniej i rozpocząć jej leczenie. Sprawdź, jak rozpoznać epilepsję u dorosłych i dzieci.
Czym jest padaczka?
Padaczka inaczej nazywana epilepsją jest zaburzeniem o charakterze neurologicznym. Polega ona na chwilowym zaburzeniu funkcji grupy neuronów, czyli komórek nerwowych, które znajdują się w określonej części mózgu tzw. odcinku padaczkowym. Zaburzenie ich pracy doprowadzają do napadu. Wynika to z tego, że komórki nerkowe u osób z padaczką są nadmiernie pobudzone, co prowadzi do zakłóceń w przekazywaniu impulsów oraz do wyładowania. Neurony z nieprawidłowymi właściwościami bioelektronicznymi (czyli te odpowiedzialne za padaczkę) mogą znajdować się w różnych częściach mózgu, jednak najczęściej ich lokalizacja to płat skroniowy i ciemniowy, a rzadziej ciemieniowy i potyliczny.
Rodzaje padaczki
Większość osób chorobę padaczkową kojarzy jak jedno schorzenie, w rzeczywistości jednak epilepsja przybiera wiele form. Padaczkę można podzielić w zależność od napadów, które występują u chorego. W tym zakresie wyróżniają się:
- padaczki uogólnione – dzieli się je jeszcze na pierwotne, wtórne i nieokreślone;
- padaczki częściowe – dotyczą one ograniczonego obszaru kory mózgowej;
- padaczki niesklasyfikowane.
Jakie są przyczyny padaczki?
Epilepsja jest chorobą, która może wystąpić w każdym wieku, ale najczęściej rozpoczyna się przed 20 rokiem życia. Na ryzyku jej wystąpienia narażone są w takim samym stopniu obydwie płcie. Przyczyn wystąpienia padaczki jest bardzo wiele, należy jednak zaznaczyć, że nie u większości chorych da się je ustalić. Wśród najczęstszych przyczyn wystąpienia epilepsji wymienia się:
- uszkodzenie mózgu w okresie życia płodowego, w czasie porodu lub zaraz po nim; niedotlenienie okołoporodowe, mózgowe porażenie dziecięce, choroby genetyczne i wrodzone, urazy głowy, hipoglikemię, neuroinfekcje (przyczyny te dotyczą dzieci);
- urazy głowy, nowotwory odśrodkowego układy nerwowego, stwardnienie rozsiane, stwardnienie hipokampa, malformacje naczyniowe (przyczyny te dotyczą osób dorosłych);
- udary mózgu, guz mózgu, choroby otępienne (przyczyny te dotyczą osób starszych).
Jakie są objawy padaczki u dorosłych?
U osób dorosłych najczęściej występują napady padaczkowe duże, czyli tzw. grad mal. Napad ten przebiega w dwóch fazach. Pierwsza tzw. toniczna trwa oko. 30 sekund i zwykle rozpoczyna się od nagłej utraty przytomności, może jej towarzyszyć upadek oraz krzyk, następnie następuje skurcz mięśni, który prowadzi do odgięcia ciała ku tyłowi i szczękościsk. W tym czasie gałki oczne zawracaj się ku górze, a chory przestaje oddychać. Wskutek tego dochodzi do niedotlenienia i skóra zaczyna przybierać kolor blado-siny. Drugą fazą napadu grnd-mal są charakterystyczne drgawki, które trwają do 3 minut. Po ich zakończeniu chory zaczyna oddychać, a na jego ustach pojawia się pienista wydzielina. W czasie drgawek może dochodzić do mimowolnego oddawaniu moczu lub stolca. Po przebudzeniu chory nie pamięta, co się wydarzyło.
U osób dorosłych mogą również wystąpić padaczki częściowe. Ataki padaczkowe przy tego rodzaju epilepsji polegają na wyładowaniu tylko pewnej grupy komórek mózgu. W praktyce oznacza to, że napad drgawkowy dotyczy tylko pewnych grup mięśniowych i to one są objęte skurczem. Napad może wystąpić np. w jednej kończynie lub w kąciku ust. W przypadku epilepsji częściowej objawem napadu nie zawsze jest utrata świadomości czy drgawki, czasem mogą być one zastąpione drętwieniem lub mrowieniem. Lekarze wskazują, że objawem padaczki u dorosłych mogą być też błyski przed oczami, mlaskanie, niemożność artykułowania dźwięków.
Jakie są objawy padaczki u dzieci?
U dzieci bardzo często występują padaczki, które znikają po okresie dzieciństwa. Do takich zalicza się m.in.:
- zespół Lennox-Gastaut – jego objawami jest nagła utrata napięcia mięśniowego, w wyniku czego dochodzi do upadku; towarzyszy temu skurcz grupy mięśni; z zespołem Lennox-Gastaut mamy do czynienia w przypadku dzieci pomiędzy 3 a 5 rokiem życia; przez lekarzy nazywany jest on padaczką lekooporną;
- zespół Rolanda – jest to padaczka rolandyczna, która objawia się łagodnymi i krótkotrwałymi napadami częściowymi; w ich wyniku może dojść do jednostronnego skurczu mięśni twarzy, warg języka, ust i krtani; dziecko może mieć wykrzywioną połowę twarzy, a z ust cieknąć mu ślina; cierpią na nią dzieci pomiędzy 7 a 10 rokiem życia.
Zarówno w przypadku dzieci, jak i dorosłych napad padaczkowy trudno jest przewidzieć. W niektórych przypadkach poprzedza go tzw. aura. Wskazuje się jednak, że do wystąpienia napadu przyczyniaj się urazy głowy, przemęczanie, brak snu, silny stres, nadmierne emocje, duży wysiłek fizyczny, gorączka, picie alkoholu, zażywanie narkotyków, błyski świetlne, dźwięki, nagłe bodźce słuchowe lub wzrokowe, nagła zmian pozycji ciała.
