Endometrioza inaczej gruczolistość macicy prowadzi do zakłóceń w działaniu układu rozrodczego. W konsekwencji kobiety cierpiące na to schorzenie mają problem z zajściem, a następnie utrzymaniem ciąży. Objawy endometriozy to również ból przy stosunku seksualnym oraz bardzo bolesne miesiączki. Leczenie endometriozy to połączenie farmakologii i chirurgii. Zobacz, na czym dokładnie polega ta choroba, jakie są jej przyczyny oraz objawy oraz jak przebiega leczenie endometriozy.
Endometrioza to inaczej wędrująca śluzówka macicy lub gruczolistość macicy. Choroba ta oznacza, że niektóre z komórki błony śluzowej macicy są nieprawidłowo umiejscowione w narządzie rodnym. Komórki zamiast w jamie macicy pozostają poza nią. Powoduje to tworzenie się guzków, torbieli, zrostów i stanów zapalnych.
Na czym polega endometrioza?
Regularne cykle miesiączkowe, czyli te ok. 3 tygodniowe sprawiają, że błona śluzowa narasta w jamie macicy, a następnie pod wpływem hormonów złuszcza się. Złuszczone fragmenty błony śluzowej opuszczają ciało kobiety wraz z krwią menstruacyjną. W przypadku endometriozy część komórek wraz z krwią miesiączkową trafia do jajowodu, a następnie wydostaje się do jamy brzusznej. Tą drogą dociera do otrzewnej, jajników, jelit, ścian pęcherza i pozostaje nich na dobre. Medycyna ten proces nazywa wszczepianiem się komórek błony śluzowej macicy do innych narządów. Jest to działanie niepożądane i chorobotwórcze.
Jakie są przyczyny endometriozy?
Endometrioza jest choroba uwarunkowaną genetycznie i związana z wysokim poziomem estrogenów we krwi. W grupie ryzyka znajdują się 30 i 40 – latki. Najczęściej z wędrującą macicą zmagają się kobiety wysokie, szczupłe i rudowłose. W grupie ryzyka znajdują się też te panie, które są podatne na choroby z autoagresji. Medycyna wiąże to z tym że gruczolistość może być powiązana z nieprawidłowościami zachodzącymi w układzie odpornościowym. Podaje się, że na endometriozę cierpi co 5 kobieta w wieku rozrodczym.
Jakie są objawy endometriozy?
Objawy endometriozy są kwestią indywidualną. Chociaż istnieje lista najczęstszych symptomów tej choroby, to nie muszą one wszystkie występować jednocześnie. Choroba może również przebiegać zupełnie bezobjawowo przez kilka lat. Wskazuje się również, że objawy endometriozy mogą być podobne i mylone z symptomami innych schorzeń ginekologicznych takich jak zapalenie przydatków, pęcherza, ciąża pozamaciczna, hemoroidy czy zespół jelita drażliwego.
Do najczęściej występujących objawów endometriozy zalicza się:
- bolesne i obfite miesiączki,
- długie krwawienie masturbacyjne,
- ból przy stosunku seksualnym,
- kłopoty z zajściem w ciążę,
- bóle i plamienia okołomiesiączkowe,
- parcie i ból przy wypróżnianiu się i tuż po nim
- ślady krwi w moczu lub krew w kale.
Endometrioza – diagnostyka
Rozpoznanie endometriozy jest niezwykle trudne. Zazwyczaj diagnostyka trwa bardzo długo i polega na wykluczeniu wszystkich schorzeń mających podobne objawy. Dane medyczne wskazują, że właściwa diagnoza stawiana jest od razu tylko 1 na 4 kobietom.
Endometriozę diagnozuje się na podstawie badania USG wykonywanego przez pochwę oraz badania krwi z oznaczeniem markera CA-125. Do badań diagnostycznych czasami włączana jest również tomografia komputerowa. Warto wiedzieć, że jednym z najważniejszych badań, które potwierdza endometriozę jest laparoskopowe badanie wnętrza macicy. Pozwala ono określić, czy wędrująca macica występuje oraz czy wszczepy są pojedyncze czy licznie. W trakcie tego badania można też usunąć wszczepy.
Endometrioza – rodzaje i stopnie rozwoju
Amerykańskie Towarzyszowi Medycyny Rozrodu dzieli endometriozę na IV stopniu zaawansowania. Wyróżniają oni:
- stopień minimalny – na tym etapie widoczne są niewielkie zmiany, w jajowodach i jajnikach występują nieunaczynione zrosty oraz wolne strzępki jajowodów;
- stopień łagodny – w jajnikach dostrzegalne są zmiany, które mają średnicę powyżej 5 mm; zrosty powstają między więzadłami a jajnikami, w jajowodach oraz jajnikach; można je również zaobserwować w zagłębiu odbytniczo-macicznym; objawem charakterystycznym dla tej fazy endometriozy są też torbiele;
- stopień umiarkowany – zrosty obejmują więzadła szerokie, strzępki jajowodów oraz zagłębienie odbytniczo-maciczne;
- stopień ciężki – dochodzi tu do unieruchomienia macicy w wyniku przesłonięcia tyłozięcia; macica przyrośnięta jest do jelit lub przemieszcza się ku tyłowi; zrosty występują w jelitach, otrzewnej, zagłębieniu odbytniczo-macicznym, więzadłach, trzonie macicy, pęcherzu moczowym wyrostku robaczkowym, pochwie i szyjce macicy.
Jak leczy się endometriozę?
Endometrioza jest chorobą leczoną objawowo. Wybór kuracji zależy od stopnia zaawansowania choroby, dolegliwości, wieku oraz umiejscowienia wszczepów. Choroba łagodzona jest przez ciążę lub menopauzę, dlatego też pacjentko podaje się leki hormonalne mające wywoływać peseudomenopazuę lub pesudociążę. Metodą leczenia endometriozy jest również antykoncepcja hormonalna.
W przypadku, gdy z komórek powstały torbiele jajnika w kuracje włącza się interwencje chirurgiczne. Operacje polegają na wycięciu samego guza i pozostawienie jajnika. Lekarz może również zdecydować o pozostawaniu torbieli do obserwacji i nieusuwaniu jej. Wtedy ważne jest okresowe badanie markerów i robienie USG, aby kontrolować czy zmiany nie przekształcają się w nowotwór.
W przypadku, gdy w wszczepy endometrium i zrosty powodują niepłodność i uniemożliwiają zajście w ciążę, rekomendowane jest ich usunięcie. Najczęściej sięga się po metodę laparoskopową. Przeprowadzenie zabiegu nie zawsze jednak wiąże się z powrotem do płodności.
