Cynk jest jednym z pierwiastków, który ma istotny wpływ na dzielnie organizmu człowieka. Zazwyczaj większość osób kojarzy go z tym, że pozytywnie wpływa na zdrowie oraz wygląd włosów i paznokci. Jednak jego rolą nie jest tylko dbanie o urodę, ale także i usprawnianie istotnych dla organizmu procesów. Stąd też trzeba zadbać, aby do swojego codziennego jadłospisu włączyć produkty bogate w ten pierwiastek. Produkty spożywcze bogate w cynk to np. wątroba cielęca, dynia i jej pestki, biała fasola, wołowina, kasza gryczana czy kakao. Zobacz, dlaczego warto uzupełnić swoją dietę o produkty bogate w cynk, jak on wpływa na organizm oraz jakie są objawy i konsekwencje jego niedoboru.
Cynk w organizmie
Cynk jest pierwiastkiem, który znacząco wpływa na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Odpowiada on za aktywność ok. 200 enzymów, które mają wpływ na wszystkie procesy życiowe. W organizmie człowieka znajduje się ok. 2-4 g cynku, a dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek uzależnione jest od wieku. U osób dorosłych wynosi ono 10-15mg, u dzieci 10 mg, a u niemowląt 3-5mg.
Rola cynku w organizmie
Cynk jest pierwiastkiem, który jest jednym z głównych elementów wielu reakcji biologicznych zachodzących w organizmie. Bierze on udział m.in. w:
- metabolizmie kwasów nukleinowych;
- syntezie RNA i DNA;
- biosyntezie białek;
- przeciwdziałaniu utleniania nienasyconych tłuszczy; jest to możliwe ze względu na to, że cynk wykazuje działania przeciwutleniające;
- magazynowaniu i uwalnianiu insuliny z trzustki;
- ochronie organizmu przed wirusami, bateriami i grzybami; cynk wykazuje właściwości zwiększające odporność immunologiczna;
- utrzymywaniu prawidłowego stężenia witaminy A w osoczu;
- procesach funkcjonowania skóry i błon śluzowych;
- oczyszczaniu i detoksykacji organizmu z metali ciężkich, przede wszystkim z kadmu i ołowiu;
- aktywacji ok. 80 enzymów.
Objawy niedoboru cynku
Z racji tego, że cynk w organizmie pełni istotną rolę jego niedobory od razu są widoczne i znacząco wpływają na człowieka. Należy pamiętać, że niedobór cynku jest tak samo niebezpieczny, jak jego przyjmowanie w nadmiarze. W przypadku, gdy cynku jest za mało w organizmie, zalecane jest jego pryzmowanie w tabletkach lub wzbogacenie diety o produkty spożywcze bogate w ten pierwiastek. W przypadku braku uzupełnienia niedoborów cynku w organizmie mogą występować:
- stany zapalne skóry;
- trudności z gojeniem się ran;
- zaburzenia smaku i zapachu;
- zahamowanie wzrostu oraz rozwoju płciowego;
- obniżenie oporności organizmu;
- zaburzenia w funkcjonowaniu układu nerwowego;
- wypadanie włosów;
- nieprawidłowa adaptacja oka do widzenia w ciemności.
Przyczyny niedoboru cynku w organizmie
Skuteczne leczenie niedoboru cynku w organizmie powinno obejmować ustalenie przyczyn jego braku. Pozwala to eliminować w przyszłości takie sytuacje i uchronić organizm przed nieprawidłowym działaniem i osłabieniem. Do najczęstszych przyczyn niedoboru cynku zalicza się:
- zaburzenia odżywiania i chory układu pokarmowego np. celiakię;
- przyjmowanie w nadmiernych ilościach wapnia, miedzi, żelaza lub kwasu foliowego;
- rozległe oparzenia ciała;
- podeszły wiek.
Do grup ryzyka, u których może wystąpić niedobór cynku w organizmie, zalicza się :
- kobiety w ciąży i karmiące piersią;
- starsze niemowlęta powyżej 6 miesiąca życia, które nadal karmione są tylko piersią;
- osoby cierpiące na choroby układu pokarmowego;
- osoby spożywające duże dawki żelaza;
- osoby zażywające leki moczopędne, które zwiększają wydalanie cynku;
- osoby cierpiące na chorobę alkoholową – alkohol zmniejsza wchłanianie się cynku w jelitach, przy równoczesnym zwiększaniu jego wydalania wraz z moczem
- wegetarianie.
Nadmiar cynku w organizmie – czy to dobrze?
Nadmiar cynku w organizmie jest tak samo niebezpieczny, jak jego niedobór. Co prawda występuje o bardzo rzadko, jednak konsekwencje są poważne. Jeśli wchłanianie cynku jest zbyt duże, może wystąpić niedokrwistość spowodowana niewłaściwą gospodarką miedzi oraz powyższym poziom złego cholesterolu, przy jednoczesnym obniżeniu tego dobrego.
Cynk w diecie – co jeść, aby uniknąć niedoboru cynku?
Cynk dostarcza się do organizmu w pożywieniu. Głównie znajduje się on w żywności pochodzenia zwierzęcego. Duże jego pokłady znajdziemy w mięsie, jajach, wątrobie, rybach, ostrygach. Cynk występuje także w produktach roślinnych takich jak nasiona dyni, słonecznika, otręby pszeniczne, cebula, czosnek oraz kiełki pszenicy. Chcąc uzupełnić niedobory cynku w organizmie należy pamięć, że większą przyswajalność tego pierwiastka wykazują pokarmy pochodzenia zwierzęcego. Wchłania się on do jelita cienkiego, a następnie jest magazynowany w kościach, mięśniach i skórze.
Cynk jest mikroelementem, który wpływa na wiele procesów zachodzących w organizmie. Jego spożywanie we wskazanych ilościach jest niezbędne do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania. Produkty bogate w cynk powinni jeść wszyscy i dzieci i osoby starsze. Cynk ważny jest również dla osób chcących pięknie wyglądać. Pierwiastek ten wpływa na wygląd skóry oraz stan paznokci i włosów. Niedobory cynku można wyeliminować, nie tylko odpowiednio komponując swoją dietę, ale i zażywając suplementy diety bogate w ten pierwiastek.
